In een nieuw boek ‘Kinderen van Zeppos’, een fascinerend naslagwerk over de eerste en baanbrekende jeugdfeuilletons op de Vlaamse televisie, blijkt ook dat West-Vlaanderen een belangrijke rol speelde. Toen producties de studios verlieten, trokken ze regelmatig naar onze kust en de westhoek. “Dat leverde zelden geziene beelden op van de tijd van toen”, aldus auteur Peter Van Camp.
Het was op de begrafenis van Frank Aendenboom, de bekende Antwerpse acteur die roots had in Oostende, dat voormalig VTM-journalist Peter Van Camp (56) zich voornam om een onbelicht luik van de televisiegeschiedenis in een boek te gieten. “Het idee speelde eigenlijk al eerder. Ik ben opgegroeid met de jeugdreeksen van de BRT. Ik was een jaar of zeven toen ik Het Zwaard van Ardoewaan en De Kat zag. Dat waren reeksen die je moest gezien hebben om mee te kunnen praten op de speelplaats. Echt het soort programma’s waar je voor thuisbleef. Zeker De Kat liet een stevige indruk na. Hij was iemand die echt alles kon. Wisten wij veel dat er verschillende stuntmannen onder dat masker kropen.
Bovendien waren dat bij momenten ook stevige verhalen, wat als kind stoer aanvoelde. Latere reeksen als Merlina waren eerder kinderlijk van toon, maar series als Axel Nort waren echt wel complex. Sommige scènes uit Keromar smeken om een remake door Tarantino. Ik was eigenlijk aan het wachten tot iemand daar een boek van zou maken, maar toen dat er maar niet kwam, ben ik er zelf aan begonnen.”
Drie jaar lang dook Peter in de archieven, en sleet hij heel wat uren in bibliotheken. Hij trok zelfs naar Griekenland, waar hij sprak met Rosemarie Bergmans, bekend als de Spaanse furie Rosita uit Johan en de Alverman. Peter interviewde tal van hoofdrolspelers van toen, waaronder ook enkele van zijn jeugdidolen. Een speciale ervaring, zo omschrijft hij het zelf. Ook in een privé-archief, dat hij aangereikt kreeg, vond hij een schat aan materiaal.
Het resultaat is het boek ‘Kinderen van Zeppos’, een indrukwekkend relaas over de jeugdfeuilletons van de toenmalige BRT. Kapitein Zeppos, Johan en de Alverman, Fabian Van Fallada, Keromar maar ook latere reeksen als Xenon en Het Veenmysterie, maken onuitwisbaar deel uit van onze televisiegeschiedenis en komen uitgebreid aan bod. “Het begon dus vanuit een nostalgisch gevoel, omdat ik niet wilde dat net dat stukje televisiegeschiedenis verloren zou gaan. Eigenlijk komt dit boek 20 jaar te laat, want veel mensen van toen zijn er vandaag al niet meer. Ook van een paar acteurs die ik de voorbije 3 jaar nog hebben mogen interviewen, hebben we ondertussen afscheid moeten nemen, denk maar aan Johny Voners, Hugo Van den Berghe, Paula Sémer of Nora Tilley.” Ook Rik Andries, die De Kat speelde, is intussen overleden. “Ik had hem nog heel graag gesproken. Ik zat ooit bij hem aan tafel op het trouwfeest van Faroek (Özgünes, VTM-journalist, red.), maar ik durfde hem toen niet aanspreken. Daar heb ik natuurlijk dik spijt van.”
Tijdscapsule
De eerste jeugdfeuilletons waren toneelstukjes die live vanuit de studio in Brussel gingen. Alleen de laatste 2 zijn bewaard. Tijl Uilenspiegel in 1961 was het eerste dat niet langer rechtstreeks ging. Dat werd opgenomen vooral in Bokrijk. Maar al voor de tweede reeks trokken ze ook naar de kust. In Zanzibar (1962) knapt een jonge student een boot op waarmee hij heel de Schelde afvaart en uiteindelijk in Oostende en Nieuwpoort terecht komt.”
“Dat filmen op boten alleen al was in die tijd een ongezien logistiek huzarenstukje. De kust was een heuse troef. Je kon daar heel wat kanten mee uit.”
Een jaar later keken ze ook in onze richting voor De Tijdscapsule, een beetje de Vlaamse Doctor Who. In die reeks slaagt een archeoloog uit 2500 er in om terug te reizen naar het jaar 1963. Ray Verhaeghe, met roots in Torhout, was in de reeks te zien, maar kennen we vandaag vooral als Albert uit Familie. Er waren opnames aan de kust, en er werd een strandkar gehuurd om van Damme naar het historisch centrum van Brugge te rijden. “Daar liepen ze rond op de Grote Markt, die toen nog niet autovrij was. Ook in de beelden aan de kust zag je dat het massatoerisme daar nog niet was doorgedrongen. In die zin heeft de Tijdscapsule echt zijn naam niet gestolen.”
Zanzibar en De Tijdscapsule zijn niet uitgebracht op dvd, en blijven voorlopig in het VRT-archief. Midas (1967) is wel beschikbaar. Bij die laatste werd er ook gedraaid in de westhoek en Diksmuide. “Er liep zelfs een dinosaurus door de straten van Diksmuide, fantastisch om te zien. De hoofdrolspelers werden toen zelfs op het stadhuis ontvangen.”
Opvallend: de reeks Magister Maesius (1974) speelde zich af in Zarren bij Kortemark, maar de reeks werd evenwel gedraaid in Leuven en Mechelen.
“Tijdens het maken, bleek al snel dat het meer was dan nostalgie. Het archief dat ik van Kris Smet kreeg, was fantastisch. Ze was regieassistente, scriptgirl, programmamaakster en de vrouw die met Zaki het jeugduur met Nonkel Bob moest verjongen. Haar echtgenoot Bert Struys was dan weer jarenlang de vaste regisseur van al die jeugdfeuilletons. Om dan nog maar te zwijgen over Louis De Groof, Lo Vermeulen en Karel Jeuninckx. Zij schreven 20 jaar lang zowat alles dat er te zien was in de gouden jaren. Wat dat kernteam gedaan heeft, is echt pionierswerk. Zelfs de Nederlandse regisseur Paul Verhoeven, die carrière maakte in Hollywood, haalde hier naar eigen zeggen de mosterd voor zijn regiedebuut Floris . Dat zijn namen die gaandeweg vergeten zijn, maar die we eigenlijk allemaal zouden moeten kennen. Zij hebben zonder twijfel onze televisiegeschiedenis mee gevormd.”
‘Kinderen van Zeppos’ van Peter Van Camp, uitgegeven bij Davidsfonds, 304 pagina’s.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
