De unieke brutalistische Sint-Ritakerk in Harelbeke zou in de toekomst te maken kunnen krijgen met betonrot. Op dit moment dringt er op sommige plaatsen al water binnen. Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Ben Weyts (N-VA) trekt 647.000 euro uit voor de restauratie. Stad Harelbeke neemt een even groot deel voor z’n rekening.
In 1961 werd in Harelbeke de parochie- en bedevaartkerk Sint-Rita gebouwd, geen ordinaire kerk, maar een brutalistisch ontwerp van de Antwerpse architecten Léon Stynen en Paul De Meyer. Het interieur bevat waardevol erfgoed, waaronder de banken, altaren, een doopvont, beeldhouwwerken en een orgel uit 1967. De buitenschil van de kerk bestaat uit een dunne betonnen laag van 8,5 centimeter. Anno 2025 is er echter sprake van betonaantasting. Op sommige plaatsen dringt nu al water binnen. Zonder ingrijpen kan er betonrot ontstaan en zou de schade in de komende jaren alleen maar toenemen.
Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Ben Weyts (N-VA) investeert nu 647.000 euro in de restauratie van de Sint-Ritakerk. De bestaande verflaag wordt verwijderd zodat de kleur en de structuur van het beton opnieuw zichtbaar worden. Daarna komt er een nieuwe verflaag die de betonaantasting tegengaat, aangevuld met een transparante afwerkingslaag voor extra gevelbescherming.
Het glazen dak wordt volledig vernieuwd, met behoud van de oorspronkelijke detaillering. De totale kostprijs van de restauratie bedraagt 1,32 miljoen euro, waarvan Vlaanderen de helft voor haar rekening neemt. De andere helft wordt gedragen door de Stad Harelbeke. De stad is ondertussen ook op zoek naar een nieuwe invulling voor de kerk.
Erfgoed bewaren
“De Sint-Ritakerk is een kerk zoals we er in Vlaanderen geen tweede hebben. Die laten we dus niet teloorgaan aan iets banaals als waterschade”, zegt Ben Weyts. “Met deze restauratie pakken we de structurele problemen aan en beschermen we zowel de architectuur als het waardevolle interieur tegen verdere schade.”
“Door de bescherming van het gebouw en interieur zijn publieke functies niet evident, maar we zoeken alternatieven waarbij publieke toegankelijkheid mogelijk blijft”, zegt schepen van Patrimonium Kathleen Duchi (team harelbeke). Schepen van Erfgoed Francis Pattyn (team harelbeke) vult aan: “Als stad leveren we hiervoor een zware financiële inspanning. We willen het erfgoed maximaal bewaren én ervoor zorgen dat de kerk toegankelijk blijft voor het publiek. Zo blijft de Sint-Ritakerk een inspirerende plek voor huidige en toekomstige generaties.”
