Meer dan acht op de tien West-Vlamingen voelt zich zelden tot nooit onveilig in zijn eigen buurt of wijk. Dat blijkt uit een grote bevraging over het eigen veiligheidsgevoel in Vlaanderen. De afwezigheid van grote steden en daarmee gepaard gaande problemen speelt volgens experten een belangrijke rol, al staan West-Vlamingen traditioneel ook dichter bij elkaar. “De hechte gemeenschap in je dorp en het oogje in het zeil houden voor je buren, dat helpt.”
Hoe vaak voelt u zich onveilig in uw eigen buurt? En hoe vaak mijdt u bepaalde plekken in uw gemeente of stad omdat u het daar niet veilig vindt? Met die twee concrete vragen peilde de Survey Sociaal-culturele Verschuivingen van de Vlaamse overheid de voorbije maanden naar het onveiligheidsgevoel van mensen. Het goede nieuws is dat meer dan drie op de vier van de volwassen inwoners aangaf zich nooit of zelden onveilig te voelen. Iets meer dan een vijfde heeft daar soms, vaak of altijd last van. Daarnaast zegt ook 78 procent nooit of zelden bepaalde plekken, buurten of wijken bewust te mijden.
Opvallend is wel dat de cijfers voor West-Vlaanderen een stuk beter ogen dan in de andere Vlaamse provincies. Waar 83 procent van de West-Vlamingen aangeeft zich zelden of nooit onveilig te voelen in de eigen buurt, liggen die cijfers elders beduidend lager. In Oost-Vlaanderen gaat het om 80 procent, in Antwerpen om 76 procent en in Limburg en Vlaams-Brabant om nog 75 procent. Ook de groep die zegt soms, vaak of altijd bepaalde plekken in de eigen gemeente te vermijden, ligt in de vier andere Vlaamse provincies hoger, hoewel die niet significant verschillen. Gegevens voor Brussel of Wallonië zijn er niet.
Grote steden
Verrassend is het verschil volgens professor criminologie Wim Hardyns (Universiteit Gent en Universiteit Antwerpen) niet meteen. “Deze resultaten liggen wel in de lijn der verwachtingen en bevestigen eerder onderzoek”, zegt hij. “West-Vlaanderen komt er heel vaak net iets beter uit dan andere provincies, net omdat er geen echte grootsteden zoals Gent, Antwerpen, Brussel, Luik of Charleroi zijn.” Die stedelijke context zorgt voor een hoger onveiligheidsgevoel, blijkt ook uit de bevraging. “Er is wel Oostende, en in mindere mate Brugge en Kortrijk, die gelijkaardige grootstedelijke problematieken kent, maar algemeen beschouwd ligt de verstedelijkingsgraad in West-Vlaanderen lager”, aldus professor Hardyns.
Dat het onveiligheidsgevoel in Limburg, qua profiel vrij gelijkaardig aan onze provincie, net wel aanzienlijk hoger ligt, noemt professor Hardyns dan weer verrassend. “Je zit daar wel met de specifieke situatie van grenscriminaliteit, maar die kennen we aan de West-Vlaamse grens met het noorden van Frankrijk ook.”
Jelle Janssens, ook professor criminologie aan de UGent en gespecialiseerd in veiligheidsbeleid, ziet in de criminaliteitsberichtgeving in de media een mogelijke verklaring. “Het Belang van Limburg heeft daar een grote invloed op hoe mensen naar hun eigen omgeving kijken”, zegt hij. “In die lokale media wordt veelvuldig over criminaliteit, over drugslabo’s, over motorbendes, noem maar op… bericht. Veel meer dan in West-Vlaanderen het geval is. Uit eerder onderzoek blijkt dat het type kranten en de manier waarop over crimi geschreven wordt, onveiligheidsgevoelens van lezers wel degelijk fors beïnvloeden.”
Oogje in het zeil
Er speelt ten derde ook een belangrijke sociale component: in steden en gemeenten waar de band tussen mensen sterker is, ligt het onveiligheidsgevoel vaak lager. “Een hechte gemeenschap doet veel”, aldus professor Hardyns. “Tegelijk heb je in die buurten waar iedereen elkaar bij wijze van spreken bij de voornaam aanspreekt, ook een belangrijke informele sociale controle. Mensen houden voor elkaar een oogje in het zeil. Ik kan me voorstellen dat je dat in tal van West-Vlaamse gemeenten, zeker in de wat uitgestrekte gemeenten, nog echt wel hebt.”
Het is duidelijk: er is niet één element waar je naar kan wijzen om te verklaren waarom West-Vlamingen zich veiliger voelen, zo benadrukken beiden professoren. “Meteen hoera roepen, heeft dan ook weinig zin”, suggereert Jelle Janssens. “Al kan ik me voorstellen dat lokale politici en politiezones hier graag naar zullen verwijzen om hun resultaten te onderstrepen.”
Naar online
Toch kunnen we niet zomaar op onze lauweren rusten. Integendeel. “De traditionele criminaliteitscijfers zakken al enkele jaren, en de crisis heeft die daling nog versterkt”, pikt Wim Hardyns in. “Maar andere criminaliteit, vooral online-crime zoals phishing, maar ook hate speech en extremistisch taalgebruik nemen wel toe. Alleen linken mensen dat bij zichzelf veel minder aan een gevoel van onveiligheid. Daar ga je al helemaal geen plekken door mijden.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
