Vrouwe Justitia spreekt dezer dagen recht in het West-Vlaams op jouw tv-scherm. Met Goedele Vandenbulcke, Caroline Delesie en Katrien Demeestere bieden drie vrederechters uit onze provincie elke donderdagavond op VTM een inkijk in hun dagelijkse werking. Wij zetten ze samen voor een geanimeerd gesprek over toenemende onverdraagzaamheid, pijnlijke eenzaamheid en schrijnende armoede. “Het grijpt altijd naar de keel als je tussen de vieze troep en de hondendrollen kinderspeelgoed ziet liggen.”
Katrien Demeestere uit Tielt is met haar 42 jaar de jongste vrederechter van onze provincie. Haar collega’s Goedele Vandenbulcke uit Kortrijk en Caroline Delesie uit Menen, beiden 60, hebben al wat meer jaren op hun teller staan. Maar de drie magistraten zijn aangenaam verrast dat uit het programma Vrederechters blijkt dat ze meer dan één ding gemeen hebben. “Wij gaan elke dag met plezier naar ons werk”, klinkt het unisono.
Waarom vonden jullie het belangrijk om mee te doen aan het programma?
Goedele Vandenbulcke: “Ik merk soms dat veel mensen schrik hebben om naar het vredegerecht te komen. Zo zenuwachtig dat ze soms zijn! Sommigen hebben de nacht ervoor zelfs amper geslapen. Dat is nergens voor nodig. Wij zijn ook maar gewone mensen, geen rechters op een troon die amper luisteren en met een hamertje zwaaien.”
Katrien Demeestere: “Ik doe mee omdat ik vind dat Justitie al te vaak in een slecht daglicht wordt gesteld, terwijl we met heel veel magistraten echt elke dag keihard ons best doen. We moeten ons niet schamen voor ons werk, we hebben ook niets te verbergen.”
‘Mensen praten niet meer met elkaar’, zegt een vrederechter in de reeks. Merken jullie dat ook?
Caroline Delesie: “Mensen kennen hun buren gewoon niet meer. Dan krijg ik soms een brief van iemand die zijn buur wil oproepen voor een verzoeningszitting. Buurman van huisnummer zoveel, schrijven ze dan. Maar een naam kennen ze niet. Gelukkig zijn er nog de pakjesdiensten. Als die een pakje voor jou bij je buren leveren, kan je ze zo leren kennen.”
Goedele Vandenbulcke: “Er is ook gewoon veel minder verdraagzaamheid. Ontelbare keren denk ik: hoe is het mogelijk dat je daarvoor naar de rechter trekt? Altijd de klassiekers: bladeren van een boom van de buren die in je tuin vallen, een haan die te luid of te vroeg of te veel kraait. Mensen kunnen maar weinig van elkaar verdragen.”
Vaak gaat het in jullie zittingszalen over onbetaalde facturen.
Caroline Delesie: “Ik merk de laatste tijd een toename van onbetaalde huur. Vaak jonge mensen die eerst hun energierekeningen betalen en dan merken dat ze geen geld meer hebben voor de huur. De huurprijzen zijn ook enorm gestegen. Met de indexering alleen al komt daar soms in één keer een flinke som bij. Anderzijds: jonge mensen krijgen ook niet meer aangeleerd hoe ze met geld moeten omgaan. Dat ze niet meer kunnen uitgeven dan er binnenkomt. De verleidingen, zeker met het online shoppen, zijn groot.”
Staan jullie soms nog versteld van de zaken die passeren?
Goedele Vandenbulcke: “Ja, zeker bij plaatsbezoeken. De ongelooflijke armoede waarin mensen soms leven, grijpt mij nog altijd bij de keel. Vorige week nog trok ik bij een plaatsbezoek een kast open en zag ik een rat wegspringen. Kakkerlakken zie ik ook geregeld. Het pijnlijkste is dan als je in die vieze troep en tussen de hondendrollen speelgoed ziet staan. Dat je weet dat er daar kinderen in moeten leven.”
Katrien Demeestere: “Soms ga ik na zo’n plaatsbezoek met mijn griffier nog een ommetje maken. Om alles even te laten bezinken, maar ook om – letterlijk – de vlooien uit onze kleren te laten springen. Maar plaatsbezoeken zijn heel nuttig, je komt veel sneller tot oplossingen. Ik voorzie tijdens mijn zittingen altijd een marge om meteen ter plaatse te gaan. Dan schrikken mensen soms. We hebben nog niet eens kunnen opruimen, denken ze dan en ik sta al in hun living.” (lacht)
Caroline Delesie: “Extreme verzamelwoede, ze maken er tv-programma’s over maar wij zien dat in de realiteit. Huizen die volgepakt staan, soms met afval, soms met kranten of met andere spullen. Zo vol dat mensen er nog amper kunnen bewegen, dat ze in de zetel slapen omdat de slaapkamer volstaat. Je kan het zo gek niet bedenken.”
Voelen jullie je soms onveilig?
Katrien Demeestere: “Dat gevoel neemt toe, inderdaad. Als je tijdens een huisbezoek ziet dat de muur vol zwaarden hangt, dan denk je toch twee keer na. Ik heb me de voorbije drie maanden toch al twee keer onveilig gevoeld.”
Caroline Delesie: “Voor gedwongen opnames (de zogenaamde collocaties, red.) vraag ik altijd bijstand van de politie. Altijd. Mensen worden gecolloqueerd omdat ze een gevaar vormen voor zichzelf en/of voor anderen. Ze zijn geestesziek of zwaar verslaafd. Dan moeten wij ook geen risico nemen als we ter plaatse gaan.”
Nog zo’n problematiek die vaak onder de radar blijft: vereenzaming.
Katrien Demeestere: “Op dat vlak is de zittingszaal van het vredegerecht een goeie graadmeter voor de warmte van onze samenleving. Vereenzaming ís een probleem. Mensen die in de miserie zitten – of het nu financieel is of omwille van een verslaving – worden veel sneller door hun omgeving in de steek gelaten.”
Caroline Delesie: “Deze week nog sprak ik twee jonge mensen in de psychiatrie. Die zien soms dagen aan een stuk niemand. Die eenzaamheid wakkert psychische problemen aan en na een tijdje is dat een vicieuze cirkel. Echt schrijnend, vind ik dat.”
Wat mij opvalt in de reeks: het gaat vooruit in jullie zittingszalen.
Goedele Vandenbulcke: “Wij werken snel. Wil je een conflict met je buren regelen in een verzoeningszitting of is er een bewindvoerder nodig? Dat kan allemaal vrij snel geregeld worden. Die snelheid geeft veel voldoening, voor alle partijen.”
Caroline Delesie: “Als we dan toch aan het stoefen zijn: als vrederechter moet je ook menselijk zijn. Toegankelijk. Mensen komen soms de raarste dingen vertellen en zijn niet altijd welbespraakt, laat staan beleefd. Daar moet je mee om kunnen.”
Hebben jullie van elkaar iets opgepikt uit de tv-reeks?
Katrien Demeestere: “Het is leuk om elkaars aanpak eens te zien. Nu blijkt dat we veel dingen op dezelfde manier aanpakken. Ik zeg bijvoorbeeld vaak tegen de mensen bedankt om te komen!, net zoals je bij de bakker of de slager hoort. En ik zie dat Caroline dat ook doet!” (lacht)
‘Vrederechters’, elke donderdag op VTM om 21.55 uur.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
