De (bijna) perfecte moord (5): Pieter mengde dodelijk gif door haar carpaccio maar de artsen waren alert

“Ik wist dat ricine dodelijk was en dat het moeilijk op te sporen was”, gaf brandweerman Pieter Platteeuw uit Lauwe toe op het assisenproces over de moord op zijn partner Dana Van Laeken. De kille moordenaar had tijdens zijn meticuleuze voorbereiding van de moord één ding over het hoofd gezien: dat Dana zou sterven in het AZ Groeninge in Kortrijk, uitgerekend het enige ziekenhuis in ons land dat in staat is om het dodelijke ricine op te sporen.

Ze voelde zich in het najaar van 2018 al een tijdje niet zo goed, Dana Van Laeken. De 36-jarige vrouw had het dan ook niet gemakkelijk. Ze kampte met wat overgewicht, spoorde elke dag naar de Financietoren in Brussel voor haar fulltimejob bij de Dienst Pensioenen en droeg grotendeels alleen de zorg voor het dochtertje van drie jaar oud dat ze samen met haar partner Pieter Platteeuw had. Na een mislukt huwelijk met een andere Pieter had ze Platteeuw leren kennen op het internet. Dat ze na lang chatten uitgerekend op De Foute Party in Gent afspraken, zal later onheilspellend blijken. Platteeuw en Van Laeken gingen al snel samenwonen. Dat de twee zoontjes van Platteeuw uit een eerder huwelijk week om week bij hen verbleven, zorgde geregeld voor spanningen. Vooral het jongste kind haalde bijwijlen het bloed vanonder Dana’s nagels. Dat vader Platteeuw bij elk incident de kant van zijn zonen koos en vervolgens uitblonk in afwezigheid, werkte danig op haar zenuwen.

Escortes

Dana deed er alles aan om te verhinderen dat iemand zou zien hoe slecht ze zich voelde. Alleen intimi waren op de hoogte van de spanningen binnen het nieuw samengestelde gezin. Ook de rare berichtjes die ze op Pieters gsm las – sms’jes naar andere vrouwen en zelfs escortes – hield ze voor zichzelf. Het zorgde voor onrust in haar hoofd en stress in haar buik. Althans: met die klachten ging ze regelmatig op consultatie bij haar huisarts. Zeker toen het in het najaar van 2018 alsmaar erger werd. Radeloos werd de jonge moeder ervan: om de haverklap kampte ze met hevige buikklachten, misselijkheid en pijnlijke diarree. De dokter vond echter geen duidelijke oorzaak voor de symptomen, behalve stress. Plichtsbewust bleef Dana Van Laeken elke dag naar Brussel pendelen, elke dag voor de kinderen zorgen, elke dag koken en de was en de plas doen. Tot het echt niet meer ging.

Op vrijdagmiddag 12 oktober 2018 was ze helemaal op. Die ochtend had ze opnieuw hevig moeten overgeven en het beterde maar niet. Nadat de kinderen naar school vertrokken waren, besloot Pieter Platteeuw zijn partner ’s middag naar de spoeddienst van het AZ Groeninge in Kortrijk te brengen. Er moest nu voor eens en voor altijd maar eens een oplossing gevonden worden voor de medische problemen waar Dana al zo lang mee kampte. De dokters stonden echter opnieuw voor een raadsel. Alle parameters die ze namen, bleken in orde te zijn. En toch crepeerde die 36-jarige vrouw in dat ziekenhuisbed van de pijn. “Op een bepaald moment dachten we dat ze hysterisch was”, zouden ze later getuigen. Een hele namiddag vol CT-scans, bloedonderzoeken en een echografie leverde niets op.

FIFA en frietjes

’s Avonds kwamen Pieter en hun dochtertje nog eens op bezoek. “Ik heb dat huilende meisje gezegd dat we goed voor haar mama zouden zorgen”, aldus een verpleegster.

Terug thuis eten vader Pieter en zijn dochter frietjes van de frituur, terwijl ze naar de voetbalmatch België-Zwitserland kijken. Eens zijn dochtertje in bed zit, sms’t een schijnbaar doodongeruste Pieter naar Dana in het ziekenhuis. “Ik zie er zo vanaf dat je daar zo ligt. Ik zou al je pijn op mij willen nemen”, klinkt het grootmoedig. Waarna hij zijn PlayStation start en enkele spelletjes FIFA speelt.

(lees verder onder de foto)

Iets voor één uur ’s nachts belt het ziekenhuis. “Kom zo snel als mogelijk, het gaat niet goed met Dana.” Platteeuw haast zich naar de spoedafdeling en krijgt er te horen dat het wel eens slecht zou kunnen aflopen. “Dana heeft altijd gezegd dat ze niet als een plant zou willen leven. Geen onnodige dingen doen dus”, zegt hij tegen een verpleegster. Minuut na minuut verslechtert de toestand van Dana. De vrouw gaat in shock en krijgt de ene na de andere hartaanval, waarop de dokters de reanimatie starten. Tevergeefs. Rond vier uur ’s nachts moet een dokter aan Pieter Platteeuw het trieste nieuws melden: Dana Van Laeken – 36 jaar en volgens de parameters kerngezond – is overleden.

Omdat de doodsoorzaak een raadsel blijft, besluiten de dokters een autopsie uit te voeren. Er wordt weefsel afgenomen, maar het onderzoek daarop levert ook niet meteen iets op. Het overlijden van Dana Van Laeken wordt afgesloten als een natuurlijk overlijden. Terwijl hij druk bezig is met de crematie en de afscheidsplechtigheid te plannen, krijgt Pieter Platteeuw van overal steunbetuigingen. Een drama is het, zo moeten achterblijven met de zorg voor drie kinderen. De hele omgeving van de brandweerman heeft medelijden. En steunt hem waar mogelijk.

Wonderboom

De schuldsaldoverzekeraar keert hem ruim 200.000 euro uit, al kan geen geld ter wereld het gemis van Dana goed maken. Althans, zo lijkt het. Want in het AZ Groeninge blijft het knagen bij de talrijke specialisten die op de noodlottige avond rond het bed van Dana Van Laeken hadden gestaan.

Bij twee van hen – toxicologie Kathleen Croes en spoedarts Dries Helsloot – gaat een belletje rinkelen. In 2017 had een 26-jarige man zich aangeboden op hun spoeddienst. De jongeman had zichzelf opzettelijk geïnjecteerd met ricine, een giftige stof die in de bonen van de wonderboom – verkrijgbaar in elk tuincentrum – te vinden is. Zijn symptomen? Hevige buikkrampen, zware misselijkheid en onhoudbare diarree. Ondanks alle inspanningen op de spoeddienst hadden de dokters zijn leven niet kunnen redden. Achteraf slaagden ze erin om ricinine – de zogenaamde biomarker voor een ricinevergiftiging – te identificeren in zijn bloed en weefsel. De test werd nadien door dokter Croes en haar team verder verfijnd, tot er wetenschappelijke consensus over was. Sindsdien is het AZ Groeninge het enige ziekenhuis dat over een test beschikt die zonder fout ricine kan opsporen.

“Zouden we niet toch eens checken of er ook bij Dana Van Laeken ricine in het spel was?”, stelt dokter Helsloot voor.

(lees verder onder de foto)

Op 30 november – anderhalve maand na het overlijden van Dana – zijn de resultaten binnen. Wat de dokters stilletjes vermoedden, blijkt te kloppen. In het bloedserum van Dana zit 18 nanogram per milliliter ricine. De vrouw is geen natuurlijke dood gestorven, maar werd vergiftigd. De dokters doen onverwijld melding bij politie en parket. Bij zijn eerste verhoor heeft Pieter Platteeuw meteen een uitleg klaar voor de speurders: “Dana was depressief.” Het is het verhaal dat hij van dan af overal zal rondvertellen en waar hij – middels een handgeschreven brief – ook Dana’s moeder probeert van te overtuigen. De vrouw gelooft er niets van, vooral omdat Dana’s vader zelf uit het leven stapte toen ze negen jaar was en Dana dus wist welke impact dit zou hebben op haar dochtertje van drie jaar. Ook de speurders geloven Platteeuw niet en nemen zijn gsm en laptop in beslag. Terwijl Platteeuw voorlopig op vrije voeten blijft, gaan ze met de fijne kam door zijn internet- en chatverkeer.

Yoghurt

Dat levert resultaat op. Behalve een vijftal bestellingen van zaden van de wonderboom zien de speurders dat Platteeuw voor het overlijden van Dana uitgebreid mailt met een ex-lief. “Ik weet wat ik niet wil, ik zal er binnenkort een einde aan maken”, schrijft hij. Platteeuw tikt in de maanden voor de moord ook regelmatig schuldsaldoverzekering, zelfmoord en rattenvergif in op Google. De man wordt gearresteerd en met die bevindingen geconfronteerd tijdens een nieuw verhoor. Opnieuw dist hij het verhaal op dat Dana Van Laeken suïcidaal was en dat hij daarin “meeging om haar te helpen”. “Maar ik heb nooit gedacht dat ze het effectief wou doen. Het was meer een schreeuw om aandacht. Ze moet wellicht te veel ricine in haar yoghurt gemengd hebben”, verklaart hij. Ook zijn zoontjes komen – na een bezoek aan papa in de gevangenis – vertellen dat Dana “zich niet goed voelde”.

Carpaccio

In mei 2019 hebben de advocaten van Pieter Platteeuw er genoeg van. De ervaren Jan Leysen stuurt een brief naar de onderzoeksrechter met de melding dat zijn cliënt opnieuw verhoord wil worden. Op 21 mei 2019 komt het er – eindelijk – uit. “Ik heb die bonen besteld en in haar eten gemengd. In een slaatje, een carpaccio en een wrap. Ik deed het telkens er problemen waren tussen Dana en de kinderen”, geeft Platteeuw toe. Al is er van enige spijt weinig sprake, zo merken de agenten die hem na het verhoor terug naar de cel brengen. “Als ik twee jaar in voorarrest zit en een straf van acht à negen jaar krijg, dan ben ik een jaar na mijn proces alweer vrij”, laat Platteeuw zich aan hen ontvallen.

(lees verder onder de foto)

De voorspelling van Platteeuw valt dik tegen op het assisenproces dat in december 2022 in Brugge gehouden wordt. Geconfronteerd met de aangrijpende getuigenissen van de radeloze dokters van het AZ Groeninge en de ontroostbare zus en moeder van Dana Van Laeken stuurt de jury hem terug naar de cel met een reservatie voor de komende 26 jaar. “Blijf aan uzelf werken in de gevangenis”, geeft voorzitter Pascale Clauw hem mee. “En als u uw kinderen ooit weer recht in de ogen moet kijken, vertel hen dan de waarheid en niets dan de waarheid.”