Met dertien dodelijke slachtoffers bij in totaal negen incidenten in onze provincie is 2025 goed op weg om het dodelijkste moordjaar sinds ‘recordjaar’ 2017 te worden. Een rode draad lijkt er tussen de gruwelijke feiten niet meteen te zijn, maar het onveiligheidsgevoel bij een groot deel van de bevolking neemt wel toe. De reacties na de driedubbele moord in Roeselare van afgelopen weekend logen er niet om. “Nochtans is de criminaliteit de voorbije twintig jaar net gedaald”, zegt expert Floris Liekens.
Gemiddeld vallen er in West-Vlaanderen zo’n acht slachtoffers van moord of doodslag per jaar, zo becijferde de federale gerechtelijke politie vorig jaar in een lijvig rapport over tien jaar moorden in West-Vlaanderen. In het voorbije decennium sprong vooral 2017 in het oog, met 17 slachtoffers bij 14 feiten. We zijn nog geen negen maanden ver in 2025, maar de tol loopt ook dit jaar al hoog op.
Bij negen dodelijke geweldsdelicten van januari tot nu zijn al in totaal dertien dodelijke slachtoffers te betreuren. Opvallend: bij twee incidenten vielen telkens drie slachtoffers. Zo ging de 90-jarige Aloïs D. eind februari drie medebewoners van woonzorgcentrum Mariaburcht in Dentergem te lijf met een mes. De man bleek eerder al geïnterneerd voor de doodslag op zijn echtgenote en is ontoerekeningsvatbaar verklaard.
Herkenbaarheid
Afgelopen weekend vielen opnieuw drie doden, opnieuw met messteken. De 47-jarige Mohammad K. ging in Roeselare compleet door het lint. De man werd vorige week nog veroordeeld wegens geweld op zijn vrouw en kinderen en kon die veroordeling wellicht niet verkroppen. Zondagmiddag stak hij eerst zijn vrouw neer en trok nadien naar de woning van een koppel kennissen.
“Het onveiligheidsgevoel neemt toe, terwijl de criminaliteit nochtans daalt” – Floris Liekens, doctoraal onderzoeker VUB
Daar stak hij eveneens een man neer, om vervolgens op de vlucht te slaan. Terwijl de politie met een helikopter en drones naar hem op zoek ging, slaagde Mohammad K. erin om dezelfde avond een voormalige buurman neer te steken. Drie uur later kon de politie hem eindelijk inrekenen in Izegem.
Het is het voorlopige einde aan een trieste reeks van dertien doden door geweld in onze provincie. Een rode draad is er in al die incidenten niet te trekken – niet op het vlak van context, gebruik van een bepaald wapen of profiel van het slachtoffer – maar wat wél opvalt, is dat het grote publiek zich telkens dezelfde zorgen maakt: wat is er aan de hand in onze provincie? Het onveiligheidsgevoel is, evenredig met het aantal feiten, de lucht in geschoten.
(lees verder onder het overzicht)
1 januari – Emelgem (Izegem)
Nicolaas V. (36) wordt dood aangetroffen in bed, gewurgd door zijn ex-vriendin Sien M. (33) die later euthanasie vraagt en krijgt.
28 februari – Dentergem
Aloïs D. (90) steekt ’s nachts drie medebewoners neer in woonzorgcentrum Mariaburcht.
7 april – Oostende
De 53-jarige Anja Lievens wordt levenloos aangetroffen in het flatgebouw waar ze woonde. Dader William C. (46) stapt later uit het leven in de cel.
13 mei – Schuiferskapelle (Tielt)
Een 41-jarige Roemeen belandt in de cel nadat het lichaam van zijn 39-jarige vrouw aangetroffen wordt in hun woning.
28 mei – Avelgem
Een 37-jarige Pool verdwijnt spoorloos in Avelgem en wordt een week later levenloos en in plastic gewikkeld teruggevonden in Wielsbeke. Een koppel landgenoten zit in de cel.
25 juni – Ieper
Maria Mia K. (82) wordt thuis vermoord teruggevonden, haar man Jackie (81) belandt in de cel en stapt daar uit het leven.
22 augustus – Zeebrugge (Brugge)
De 56-jarige Herwin Alleman krijgt het aan de stok met twee Russische truckchauffeurs en sterft door hevige klappen. De twee vluchtten maar zitten ondertussen in de cel.
6 september – Oostende
De 43-jarige Theresa D. wordt door haar vermoedelijke dealer doodgeschoten in het centrum van Oostende. Een 21-jarige Nederlander zit in de cel.
21 september – Roeselare
Mohammad K. maakt drie slachtoffers, onder wie zijn vrouw, bij evenveel steekpartijen op enkele uren tijd.
Dat is een tendens die al langer aan de gang is, zo blijkt uit de Veiligheidsmonitor van de politie. Uit die driejaarlijkse bevraging blijkt dat het onveiligheidsgevoel op het hoogste niveau staat in twintig jaar tijd. “Nochtans is de relatie tussen gevoelens van onveiligheid en de effectieve onveiligheid niet zo eenvoudig. In die twintig jaar is de criminaliteit gedaald, maar het onveiligheidsgevoel gestegen”, zegt doctoraal onderzoeker Floris Liekens van de Vrije Universiteit Brussel (VUB).
Dat heeft veel te maken met de mate waarin mensen zich in slachtoffers herkennen. “Als je zelf slachtoffer bent geweest van criminaliteit, dan zal je je sneller onveilig voelen. Maar ook als je indirect verhalen hoort over criminaliteit, stijgt je onveiligheidsgevoel. Dat kunnen verhalen uit je directe omgeving zijn, maar ook verhalen die je oppikt in de media of de sociale media”, zegt Liekens.
De directe aanwezigheid van die verhalen – ze zitten bij wijze van spreken in je broekzak en vragen je – pling! – constant om aandacht – vergroot dat gevoel alleen maar. “Het nieuws is overal beschikbaar en veel sneller dan vroeger. Bovendien is er, zeker op sociale media, geen filter meer. Nieuwsconsumenten worden daar ook nieuwsproducenten”, zegt Liekens.
Perfecte storm
Zo deed zondagavond lange tijd het gerucht de ronde op sociale media dat de dader van de drievoudige moord in Roeselare een vierde feit zou gepleegd hebben. Het nieuws werd zodanig hardnekkig als waarheid verspreid dat het parket van West-Vlaanderen zich genoodzaakt zag om dat officieel tegen te spreken. Waar of niet, op sociale media gaat het er allemaal als zoete koek in.
“Daar speelt het algoritme van sociale media een grote rol in. Hoe meer dat algoritme merkt dat mensen geraakt worden – ze zijn boos of ze hebben angst – hoe langer de gebruiker actief blijft op het platform. Sociale media voeden dus zelf die angst en die kwaadheid. Dat, in combinatie met de afgenomen sociale cohesie in de samenleving, zal het onveiligheidsgevoel alleen maar voeden”, zegt Liekens.
En er speelt in het Roeselaarse verhaal nog een aspect mee. “In zekere zin is de dader hier de perfecte dader om het onveiligheidsgevoel aan te wakkeren, net omdat hij een niet-Belg is en een moslim. Je zit met de angst voor criminaliteit, maar ook met de angst voor migranten. Die twee versterken elkaar en komen samen in het gevoel dat onze westerse normen en waarden onder druk gezet worden. Dit soort feiten kan een perfecte storm van morele paniek veroorzaken, net door de aanwezigheid van die twee angsten die elkaar versterken”, besluit Liekens.
