De Unie van Religieuzen in Vlaanderen (URV) heeft donderdag haar excuses aangeboden voor de wantoestanden de Vlaamse kloosters. Een docuserie van VTM genaamd ‘De nonnen’ bracht aan het licht hoe er in onder andere het voormalige Sint-Vincentiusklooster van Zelem, in het Limburgse Halen, in de jaren zeventig van de vorige eeuw een schrikbewind heeft geheerst. Ook kloosters uit Koksijde en Aarsele worden genoemd.
Niet enkel in het Limburgse klooster, maar ook in andere kloosters in Vlaanderen straften de nonnen kwetsbare kinderen en wezen met fysiek en psychologische geweld. De vierdelige docureeks brengt getuigenissen van onder andere fysieke mishandelingen, maar ook seksueel misbruik, machtsmisbruik en gedwongen adoptie. Volgens de reeks leidde het misbruik tot zelfmoorden en zijn ook tientallen kinderen verdwenen.
De URV zegt diep geraakt te zijn door de getuigenissen en biedt haar excuses aan. “Wij bieden aan de slachtoffers uitdrukkelijk onze excuses aan. Hun verhalen – vaak jarenlang verzwegen – raken ons diep. Door hun stem te laten horen, brengen zij dit misbruik aan het licht en geven zij hopelijk ook andere slachtoffers de kracht om hetzelfde te doen”, zo zegt zuster Mieke Kerckhof, voorzitter van de URV.
Onderzoek
De unie pleit ook voor een onafhankelijk onderzoek van Justitie en wil al het leed van de slachtoffers herkennen.
“Niet alle hulp en erkenning kan binnen de structuren van de Kerk alleen plaatsvinden”, aldus nog Kerckhof. De URV wil daarvoor samenwerken met onder andere de Commissie voor Erkenning & Bemiddeling (COMEB) voor het fysieke misbruik, Justitie voor het seksueel misbruik, het Vlaams Centrum voor Adoptie over de adoptieschandalen en het Vlaams Meldpunt Grensoverschrijdend Gedrag voor het machtsmisbruik.
“Wij blijven ons inzetten om op een zorgzame en respectvolle manier om te gaan met het verleden, om recht te doen en erkenning te geven aan de slachtoffers van toen en een veilige ruimte te waarborgen voor iedereen vandaag”, besluit Kerckhof.
Parket
Het parket van Limburg start een opsporingsonderzoek nadat er verhalen in de media zijn verschenen over de psychische en fysieke mishandeling van kinderen en weeskinderen in een voormalig nonnenklooster in Zelem bij Halen. De Unie van Religieuzen van Vlaanderen bood donderdagavond haar excuses aan aan de slachtoffers van misbruik in het voormalig klooster.
Minister Demir roept slachtoffers op zich te melden bij commissie
Vlaams minister van Justitie Zuhal Demir (N-VA) roept mensen die het slachtoffer zijn geweest van misbruik in een Vlaams klooster op zich te melden bij de onafhankelijke ‘Commissie Erkenning en Bemiddeling’. Daar kunnen de slachtoffers volgens de minister rekenen op een “empathische begeleiding”, ook nadat de feiten juridisch verjaard zijn. “Contact verplicht u tot niets. Het is een kans om gehoord te worden op uw voorwaarden”, aldus Demir.
“Operatie Kelk mag dan misschien met een duistere sisser zijn afgelopen. De kelk is voor de slachtoffers nog lang niet leeg. Dat zal ze ook nooit zijn”, reageert Vlaams minister Zuhal Demir. “Slachtoffers sleuren de pijn en de vernederingen mee voor het leven. De getuigenissen in de eerste afleveringen van ‘De Nonnen’ snijden door merg en been. Ik hoop dat het parket Limburg opheldering kan brengen en houd mijn hart vast voor het bestaan van anonieme graven zoals in Ierland”, zegt de minister.
Volgens minister Demir mogen de slachtoffers niet in de steek gelaten worden. Die slachtoffers moeten gehoord worden. Ze doet daarom een oproep aan mogelijke slachtoffers om zich te melden bij onafhankelijke ‘Commissie Erkenning en Bemiddeling’ (comeb.be). “Ik roep slachtoffers dan ook op om zich daar te melden voor een empathische begeleiding. U staat niet alleen. De commissie (comeb.be) staat garant voor een aanpak die u zelf mee bepaalt”, klinkt het.
Wat de minister vooral niet wil, is dat de kerk zelf de dossiers in handen neemt. “Het is niet uw plaats. Niemand mag zijn eigen rechter zijn”, vindt Demir. “De houding van de kerk in eerdere dossiers, zowel juridisch als menselijk, maakt de kerk geen betrouwbare partner. Ik vergeet nooit de woorden van wijlen kardinaal Danneels aan een slachtoffer van verkrachting: ‘Misschien is het beter dat ge hem vergeeft en dat ge hem een nieuw leven laat beginnen.'” Ze wil dan ook dat de begeleiding van slachtoffers gebeurt door onafhankelijke experten, zoals de “Commissie Erkenning en Bemiddeling”.