Fraude-kenner Lies Heytens ziet cybercriminaliteit in regio Wingene steeds toenemen: “Internetfraude wordt zwaar onderschat”

De cijfers liegen er niet om. In 2023 deden maar liefst 281 inwoners uit onze regio aangifte van cybercriminaliteit. De buit op jaarbasis: meer dan 1,5 miljoen euro. Nog schrijnender: het ‘dark number’ van slachtoffers bedraagt maar liefst 80 procent! Dat betekent dat het probleem vijf maal groter is dan de officiële cijfers aangeven. “Internetfraude wordt nog altijd zwaar onderschat”, geeft ook Lies Heytens toe, diensthoofd recherche van de Tieltse politie. “Er is niet alleen de financiële schade. Ik ken slachtoffers die zelfmoord hebben gepleegd.”

De belangrijkste plaag is phishing. Je krijgt een mail of een sms dat je profiel bij je mutualiteit, bank, pakketbezorger of overheidsinstelling moet ‘geactualiseerd’ worden, door op een nabije link te klikken. Niet doen, het is nep. Je kaartlezer vervangen? Nep. Je bankgegevens verifiëren? Nep. Een raar bestand aanklikken van de dienst Vlaams Agentschap Onroerend Erfgoed? Niet doen! Nep.

“We tellen te weinig experts om criminele bendes op te rollen” – Lies Heytens, fraude-kenner

Ander voorbeeld: een inwoner uit Ruiselede verkoopt een kostbaar horloge via Tweedehands. Hij krijgt een reactie van een geïnteresseerde koper, die een koerier langsstuurt. Die toont op z’n gsm dat het geld is gestort, maar de bank-site is nep. De koerier neemt het horloge mee en de verkoper ziet te laat, dat er op zijn échte bankrekening geen cent gestort is.

Cryptomunten

Een Tieltse oplichtster slaagde er zelfs in om goedgelovige zielen te overtuigen dat ze aan terminale strottenhoofdkanker leed. “Ik lig op sterven, maar ik wil u 350.000 euro schenken. Maar, als blijk van goede wil, vraag ik u een schenkingsbijdrage.” Zo wist ze in heel de regio mensen tot 50.000 euro te ontfutselen. Met het geld maakte ze – gezond en wel – goede sier op het eiland Gran Canaria. Profielen van bekende Vlamingen zoals Gert Verhulst, Xavier Taveirne, zelfs van minister Hilde Crevits worden gekopieerd, om slachtoffers geld af te troggelen. Bijvoorbeeld door argeloze zestigplussers te verleiden tot het investeren in cryptomunten. Criminele bendes laten je een paar maal enorme winsten maken. Maar zo gauw je een deel van de winst opvraagt, verdwijnen ze met de noorderzon. De gemiddelde opbrengst van beleggingsfraude: 16.000 euro per slachtoffer. Goed voor 15 miljoen euro per jaar.

Bank-aan-huisfraude

Het nieuwste snufje heet bank-aan-huisfraude. Het voorbije jaar vielen er zo nogal wat slachtoffers onder zestigplussers in Wingene. Oudere inwoners worden opgebeld door zogenaamde ‘medewerkers’ van je bank, die je wijsmaken dat er allerhande vreemde transacties bezig zijn op je bankrekening. Maar, geen nood, ze sturen een bankbediende (sic) langs, om je bankkaarten, codes (uiteraard) eventueel ook kostbaarheden en juwelen op een ‘veilige’ plaats op te bergen. Die kun je dan later terug komen ophalen. Natuurlijk zie je die criminelen nooit meer terug! En je bezittingen nog minder. Het enige wat ze achterlaten zijn geplunderde rekeningen, veel verdriet en nog meer illusies.

Eenzame strijd

Hoe komt het toch dat mensen zich zo makkelijk laten oplichten? “We hebben hier te maken met internationale criminele bendes, waarvan de kopstukken soms ervaren ICT’ers zijn die op het verkeerde pad zijn geraakt”, vertelt Lies Heytens. “Die werken met zogenaamde ‘cashers’ die hun slachtoffers plunderen en tegen een commissie de opbrengst afstaan aan de bende. Soms krijgen we die loopjongens wel te pakken, zoals voor enkele jaren op de markt van Wingene. Maar de kopstukken, die zitten ver weg. Bovendien missen we échte experts, die zo’n bende kunnen oprollen. De federale politie beschikt wel over een team, maar dat wordt al fel bevraagd. Zo botsen justitie en politie alsmaar op grenzen en dreigen we gigantisch achter de feiten aan te hollen. Maar er is ook een rol weggelegd voor de overheid, het onderwijs, de banken, bepaalde tv-programma’s en sociale media zoals Facebook of X om de mensen beter in te lichten en alerter te maken. Als alle heil van de politie moet komen, wordt het een eenzame strijd. Daar worstelen we wel mee.”