Advocaat Kris Vincke is meer dan ooit de koning van het West-Vlaamse assisenhof

De Jef Vermassen van West-Vlaanderen. Op het laatste assisenproces in Brugge werd advocaat Kris Vincke door een confrater zo omschreven, hoog tijd dus voor een gesprek met de koning van het West-Vlaamse assisenhof.

Wie het lijstje (zie kader onderaan, LK) bekijkt van alle moordzaken waarin Kris Vincke optreedt, zal de vergelijking met zijn confrater Jef Vermassen wel snappen. Met ondertussen eenentwintig assisenzaken op de teller is de Beernemnaar dan ook de meest ervaren, nog actieve assisenpleiter van West-Vlaanderen. Als de moordonderzoeken waarin hij als advocaat optreedt dit jaar nog door de fijne trechter richting hof van assisen geraken, zal die lijst alleen maar aangroeien. We leggen de koning van het West-Vlaamse assisenhof even zelf op de rooster.

‘Hoe doet die Vincke dat toch?’, hoor ik veel advocaten zich afvragen. Verklaar.

“Heel eenvoudig: ik word gebeld en gevraagd om dat te doen. Door een verdachte of zijn familie en soms ook door nabestaanden. Vaak gebeurt dat na afloop van een assisenzaak, dat men mij belt voor een andere zaak. Naar het schijnt pleit ik niet slecht op assisen. Via mond-aan-mondreclame gaat dat dan rond. Mijn resultaten zijn ook niet slecht. Ik heb al een paar vrijspraken behaald, al moet je daar natuurlijk altijd een beetje geluk mee hebben. Als er toch een straf volgt, valt die meestal redelijk goed mee.”

“Als ik er niet in geloof, doe ik het niet”

“Die cliënten komen dus vanzelf bij mij terecht, ik ga ze niet ronselen. Er wordt wel gebikkeld onder advocaten om assisenzaken binnen te halen. Ik merk dat als ik de bezoekerslijsten van mijn cliënten bekijk. Dan staan daar namen van andere advocaten op. Tiens, waarom hebben die mijn cliënt bezocht? Heel waarschijnlijk met de bedoeling om die van me af te snoepen. Nu, bij de gevestigde waarden op assisen gebeurt dat niet, het zijn eerder de jonge advocaten die dat doen.”

Kan u elke dader en alle mogelijke feiten verdedigen of zijn er grenzen?

“Als het klikt tussen een cliënt en mij, dan ga ik heel ver. Als ik voel dat het niet klikt of dat de cliënt mijn strategie niet steunt, dan stop ik er meteen mee. Je botst soms op zaken die zodanig gruwelijk zijn dat je je afvraagt wat je er nog mee kan doen. Dan ben ik eerlijk tegen een cliënt en zeg ik hem dat hij er rekening moet mee houden dat een levenslange gevangenisstraf bijna onvermijdelijk is. Ik zeg dat meteen en soms haken ze dan af. Met een cliënt moet je het niet alleen eens zijn over de strategie, ook karakterieel moet het kloppen. Uiteindelijk zit je op assisen wel een hele week aan elkaar vastgeklikt. Als je er dan niet op kan vertrouwen dat je cliënt zijn manieren houdt in het beklaagdenbankje achter je, dan houdt het op.”

In uw kantoor hangt een spreuk: ‘veritas est iustitia mater’.

“De waarheid is het begin van de gerechtigheid. Ik vind dat een belangrijk uitgangspunt. Ik probeer dat zo veel als mogelijk toe te passen. Ik heb liefst dat cliënten tegen mij de waarheid vertellen maar ik ben ook niet naïef. Ik heb ooit een zaak gepleit waarin ik volop voor de vrijspraak ging, ze ook kreeg, maar achteraf van de cliënt te horen kreeg dat hij het toch gedaan had. Dat wringt. Soms word je geconfronteerd met cliënten die denken dat ze het warm water uitgevonden hebben en slimmer dan de rest zijn. Dan moet je hen uitleggen dat ze met politiemensen te maken hebben die alles al gezien hebben.”

“Een proces jaren na de feiten rijt alleen maar oude wonden terug open”

“Als advocaat moet je uw cliënt dan met de neus op de feiten drukken en hem vragen of hij spelletjes wil blijven spelen of dat hij liever nog een kans maakt bij een rechter of jury. Als de jury denkt dat je verhaal ongeloofwaardig is, dan gebeurt het toch wel vaak dat je op niet veel gunsten moet rekenen. In de beginjaren van mijn carrière had ik bijvoorbeeld van die rondtrekkende inbrekersbendes als cliënten. Zelfs als hun vingerafdrukken gevonden waren, ontkenden ze nog. Dan stopt het voor mij, ik ga me niet belachelijk gaan maken op een rechtbank. Als ik er niet in geloof, kan ik het ook niet doen.”

Een assisenproces zou helend zijn voor de nabestaanden van het slachtoffer. Wat denkt u?

“Sommige nabestaanden van slachtoffers hebben een zodanig hoge verwachting van een assisenproces dat er niet aan kan worden voldaan. Soms is het leed zodanig groot dat je eigenlijk niet weet hoe je dat ooit zou kunnen helen. Een assisenproces is vaak ook een gevecht waarbij de mindere kanten van een slachtoffer naar boven komen, terwijl dat slachtoffer zich niet meer kan verweren. Wat ik vooral heel erg vind, is dat het zo lang duurt voor een assisenproces begint. Het zou meer helend zijn als de periode tussen de feiten en het proces korter zou zijn. Een proces jaren na de feiten rijt de oude wonden eerder open dan dat het die heelt. Er is veel goede wil om het assisenhof volop te doen draaien, maar zoals zo vaak ontbreken de middelen.”

Op het laatste assisenproces zei u tijdens uw pleidooi dat er tegenwoordig bijna niets goeds meer gezegd mag worden over een dader.

“Ik heb het daar soms moeilijk mee. Naar een dader toe wordt er zo toegespitst op zijn negatieve elementen. Die zijn er meestal ook hé, anders zit je daar niet, maar men gooit dan alle incidenten in je leven op een hoop en dat is niet eerlijk. Men ontmenselijkt die dader en daar ben ik vrij gevoelig aan. Dat is de druk van de maatschappij die rechtser en rechtser wordt. Gelukkig zitten we nog altijd met een wetboek uit een vrij liberale periode waarin een dader toch nog wat rechten heeft, maar ik heb de indruk dat dit onder druk staat. Als ik sommige ideeën zie, zoals het aanvaarden van de leugendetector als hard bewijs, dan schrik ik daarvan. Ik hoop dat we schuld en onschuld niet gaan laten bepalen door een machine die we niet honderd procent onder controle hebben. Ik had ooit een moordzaak in Dendermonde waarbij er twee groepen van mogelijke daders waren: de familie van het slachtoffer en het drugsmilieu waarin hij zat. Men heeft iedereen aan de leugendetector gezet en iedereen kwam er leugenachtig uit. Wat heb je dan, als bewijs?”

Zou u een goeie rechter zijn?

“Ik denk het niet. Ik zou de feiten wel correct beoordelen, maar ik kan zo moeilijk straffen. Dat is echt een kunst. Je moet een straf opleggen waar de slachtoffers zich kunnen in vinden als vergelding voor de feiten maar die ook nog voldoende perspectief biedt aan een dader, als die dat verdient. Ik zou daar veel te veel aan twijfelen. De vork tussen de minimum- en maximumstraf is in ons systeem zo breed, hoe maak je daar een beslissing in? Laat mij maar pleiten. Ik doe dat graag en kan me daar echt in uitleven.”