“Iedereen is met een verhaal onderweg”

Het avontuur van Wouter Deboot, die met de fiets dwars door Amerika reed, en van zijn kompaan Steven Claerhout, die meeging voor de logistieke ondersteuning, kan je nog tot halfweg juni volgen in ‘Iedereen Beroemd’ en in dit magazine. De twee goten hun relaas nu ook in een boek. Een verrassend persoonlijk verhaal overigens. “De ziel van de Amerikaan vind je niet door enkel maar op ‘record’ te duwen.”

Wouter Deboot uit Meulebeke werkt al jaren bij de VRT en is van geen kleintje vervaard. In het verleden reed hij al eens met de fiets vanuit Gent richting het noorderlicht. Toen Trump verkozen werd tot president en het gastvrije Amerika zowat overal eerder negatief geportretteerd werd, vatte Wouter het idee op om de TransAmerica Trail te fietsen. Zo zou hij het land van oost naar west doorkruisen en naar eigen zeggen het échte Amerika portretteren, niet het Amerika dat we vooral kennen van in het nieuws. In zijn kielzog nam hij Steven Claerhout uit Wielsbeke mee. Steven, die een sabbatjaar had genomen nadat hij jarenlang in de financiële sector werkte, zorgde voor de logistieke én mentale ondersteuning. Het avontuur van Wouter en Steven is intussen al meer dan een half jaar te volgen in Iedereen Beroemd op Eén. Twee trips, drie maanden, tien staten, 6.800 kilometer en ontelbaar veel verhalen later zijn de twee al eventjes weer thuis. Tussen het monteren door, verwerkten ze hun verhaal in een boek. Eentje waarbij verwondering, avontuur en ontmoetingen centraal staan. “Hoe verder op onze reis, hoe meer we in the real America leken terecht te komen”, aldus Wouter. “Ik kan me wel voorstellen hoe de pioniers zich hebben gevoeld toen ze al die fenomenale landschappen zagen.”

Viel dat mee met de fiets?

Wouter: “Het contradictorische aan de hele trip is dat je naar een land gaat waar de auto koning is, maar dat viel eigenlijk heel goed mee, ook al omdat je weinig verkeer hebt. Slechts één keer heb ik echt voor mijn leven gevreesd, nota bene in het natuurpark Yellowstone. Daar is een camper mij aan een hoge snelheid mij echt maar rakelings gepasseerd. In Yellowstone zijn er zo’n drie miljoen bezoekers per jaar, dus is het op die weg nog drukker dan op de Brusselse ring.”

Steven: “Je kan je dat haast niet voorstellen, je voelt dat ze echt op hun limieten zitten. Dit valt niet vol te houden.”

Wouter: “Het is iets Amerikaans. Zoiets moois hebben en toch niet tegen jezelf kunnen zeggen dat je moet parkeren buiten het park. De Amerikanen willen aan natuurbeleving doen, op hun gemak, in de airco met een dikke bak cola binnen handbereik. En dan kijken ze zo rond dat ze je niet opmerken als fietser.”

Steven: “Als we daar nog één andere fietser gezien hebben zal dat veel zijn.”

Wat heeft je nog verrast binnen dat ‘echte’ Amerika?

Steven: “Ons bezoek aan de indianen en de cowboys, in hetzelfde weekend.”

Wouter: “Dan zie je op die rodeo gastjes van 14, 15 jaar op stieren kruipen die zo wild zijn dat ze los door een stalen hek zouden springen. Als je dat objectief bekijkt, verklaar je hen gek. Maar als je daar opgegroeid bent, weet je van niets beter. Als je kijkt naar hier, dan heb je gasten van 18 die al hun geld in een getunede auto steken om er dan 150 mee te vlammen, dan denk je dat ook: waar ben je mee bezig? The land makes the people. Als je opgegroeid bent in een cultuur met bepaalde patronen, dan ga je daar in mee punt. Het was overigens niet simpel om in die werelden binnen te raken. Het heeft eventjes geduurd om het vertrouwen van die indianen en cowboys te krijgen. Ze willen niet dat je de zoveelste bent die hen als een bende zotten portretteert. Eigenlijk komt het overal op hetzelfde neer: als je respect toont en luistert zonder oordeel, dan gaan er heel veel deuren open. En uiteindelijk zijn ze ook zot van verhalen, willen ze ook weten waar jij vandaan komt.”

Zou je het anders aanpakken?

Steven: “We hebben maximaal geanticipeerd, maar pech kan je nooit uitsluiten. En dan moet je wel wat veerkracht hebben.”

Wouter: “Echt elke dag is er wel een obstakel: slecht weer, geen goeie benen, weinig mensen op je pad, je batterij niet opgeladen… Je moet elke dag wel creatief zijn als er zich iets voordoet, maar als je het louter als obstakels beschouwt, dan is dat alleen maar negatieve en dus ook verloren energie.”

Had je dit ook met iemand anders kunnen doen?

Wouter: “Die vraag heeft zich ook aangediend. Toen we op punt stonden om voor de tweede keer richting de VS te trekken, bleek het niet goed te gaan met de moeder van Steven.”

Waarom heb je besloten om toch dat vliegtuig op te stappen?

Steven: “Omdat haar situatie redelijk stabiel was en dat ze dat ook niet zou gewild hebben. Ze is eind november gestorven. Toen waren we al eventjes terug, want ze is ons nog zelf van de luchthaven komen halen. Het was twee weken voor haar dood dat we hoorden dat het niet meer goed zou komen.”

Wouter: “We hebben er bewust voor gekozen om dat verhaal ook mee te nemen in het boek. Het moest een aanvulling zijn op het programma, maar ook ons verhaal. Hoe staan we daar en met wat voor bagage? Steven werd met de ziekte van zijn moeder geconfronteerd en ik had zelf net een relatie van 17 jaar op de klippen zien lopen. Dan sta je daar wel met een zekere emotionele beladenheid en dat is belangrijk om te zien hoe je dat avontuur aanpakt, ook hoe je met elkaar omgaat.”

Was de reis dan een soort therapie of klinkt dat te beladen?

Wouter: “Elke reis, zeker met de fiets, is een soort therapie.”

Steven: “We stonden daar ook niet zo hard bij stil. We konden goed babbelen, vertrouwden elkaar, gaven elkaar ruimte als het nodig was, heel vaak zonder veel woorden. Hij wist goed genoeg wat mijn moeder betekende in mijn leven. Na de begrafenis nam hij de column voor jullie over en schreef hij een eerbetoon aan mijn moeder, zonder dat ik van iets wist. De familie was daarvan uitgeteld. Dat was zo diep en zo mooi, dat we het verhaal ook moesten meenemen in het boek.”

Wouter: “Sowieso kan je maar zo’n reeks maken als je je onthecht, als je jezelf die luxe en dat comfort kan ontzeggen. Als je je smijt en blootgeeft. Je kan niet verwachten dat je de ziel van de Amerikaan vindt door op record te duwen. Je moet zelf ook veel geven. Dat heb ik wel erg onderschat uiteindelijk. In december was het even slikken toen ik terugkeek op het afgelopen jaar. Je voelt dat er genoeg indrukken zijn geweest, dat merkte ik ook tijdens het schrijven. De laatste hoofdstukken was het doorbijten. Ik voelde dat het bakske vol begon te raken.”

Hoe kap je dat ‘bakske’ weer leeg?

Wouter: “Door weer op reis te gaan, de fiets op, de lucht door je hoofd te laten waaien.”

En wacht straks ‘Dwars door Europa’?

Wouter: “Goh, Amerika was één land, één route en dat was duidelijk. Ik denk niet dat dwars door Europa even sterk zou zijn. Amerika klopte, omdat het past in deze tijdsgeest en omdat iedereen nu richting het land kijkt, richting Trump. Wel, ik dacht: ik rij met mijn fiets door uw land, beste Trump, zonder het over u te hebben. Zijn naam is een paar keer gevallen, ja, maar mensen spreken ons hier ook niet de hele tijd over Koning Filip. Die persoon beheerst maar voor een stuk hun leven, en dat is maar goed ook. Je merkt vooral dat het de mensen aanspreekt. Sowieso blijft één van de sterkste tv-wetten, dat als je je kwetsbaar opstelt en voor de verrassing gaat, dat de kijker dat ook voelt. Verhalen langs de weg blijven de mooiste.”

Kijken jullie nu anders naar het land?

Wouter: “Die vraag krijgen we vaak. Maar ik zou er nog steeds niet kunnen wonen. Ik zie het land als een minnares. Het was fijn, maar even goed om weer naar huis te komen.”

Steven: “Het is belangrijk dat je er echt geweest bent. Correspondenten voor het nieuws verblijven pakweg een halve dag als er iets gebeurt in Kentucky, terwijl wij er twee weken door trokken. Dan weet je toch beter hoe het zit.”

Hebben jullie andere toekomstplannen nu?

Steven: “We plannen eigenlijk niet te ver vooruit. We zien wel. Alle opties zijn mogelijk, ja. Maar we sluiten zeker niet uit dat we nog een programma samen maken.”

Wouter: “Ons hoofd zit nog te vol met Amerika. We moeten dat nu loslaten en ik ben heel zeker dat deze zomer ergens op de fiets op een afgelegen weg opeens een idee door mijn hoofd zal schieten. Daar heb ik alle vertrouwen in.”

Wat missen jullie het meest?

Steven: “De weidsheid van het landschap, dat je voor je kan kijken zonder direct een muur te zien.”

Wouter: “Ook de mentaliteit van de mensen. Je ontmoet heel wat mensen, die elk voor hun eigen redenen op weg zijn. Omdat ze ziek zijn, op de vlucht, op zoek naar iets. Zichzelf, een betere toekomst. Iedereen is met een verhaal onderweg.

Wouter: “Een paar weken geleden zat ik op mijn fiets ergens in Ruiselede toen opeens een koe midden op de weg stond. De boer kwam uit de schuur en vertelde hoe het al niet de eerste keer was dat die was uitgebroken. Dan had ik al direct de behoefte om mij aan de kant te zetten en met die mens te babbelen, maar die ligt daar niet wakker van. Weet je, Amerikanen worden vaak beschouwd als oppervlakkig, maar je kan er veel makkelijker een gesprek aanknopen. Als ze vragen hoe het gaat, die befaamde smalltalk, bepaal je eigenlijk zelf hoe het dan verloopt. Dat mis ik wel. Maar ik ben blij dat we de mensen hier kunnen verrassen, door hun blik te verruimen en dat ze verder kijken dan de kerktoren.”

‘Dwars door Amerika’ loopt nog tot juni in Iedereen Beroemd op Eén en in dit magazine. “Op vraag van de VRT gieten we alle afleveringen straks in vier afleveringen van 22 minuten, die integraal op de zender te zien zullen zijn na het WK. Daar zijn we heel blij mee, uiteraard, net als met het boek.” Hun reisverhaal is ontwapenend, openhartig en bij momenten brutaal eerlijk geschreven. Uitgeverij Polis, 22,99 euro. Info: www.polis.be