Van 25 juli tot en met 24 augustus houdt ‘Cirque du Soleil’ met ‘Alegría – In A New Light’ halt in Knokke-Heist. De voorstellingen worden gehouden in de Grand Chapiteau. In de zomer van 2023 was ‘Cirque du Soleil’ met ‘‘KURIOS: Cabinet of Curiosities’ present op dezelfde site. Toen vonden duizenden kustbezoekers de weg naar deze prachtige voorstelling vol acrobatie en ook humor.
In Milaan hadden we een gesprek met artistiek directeur Rachel Lancaster.
Fijn met jou te kunnen babbelen, Rachel, hoe verloopt hier de show?
Rachel: “De show verloopt hier heel goed, Milaan is een mooie stad en heeft blijkbaar een heel theatraal publiek.”
Hoelang ben je al actief bij ‘Cirque du Soleil’?
Rachel: “Sinds 2011, dit is voor mij mijn vierde show. Vroeger was ik danseres. Daarna werd ik gepromoveerd tot repetitiedirecteur in het gezelschap waar ik toen in zat. Toen ik stopte met dansen kreeg ik de vraag om naar dit gezelschap te komen. De eerste show voor mij was ‘Corteo’, waar ik assistant- artistiek directeur was…dat gaf mij de kans om het vak te leren. Bij de volgende show ‘Amaluna’ was ik dan artistiek directeur. Daarna bij ‘KURIOS’ en nu dus bij deze show.”
Wat is precies de rol van een artistiek directeur?
Rachel: “Je bent verantwoordelijk voor alles wat op het podium voorvalt. Een groot deel daarvan is altijd kijken naar de show, ervoor zorgen dat het verhaal goed wordt gezegd, de artiesten gemotiveerd houden. Want, als alles statisch blijft gaat het niveau naar beneden. Het is dus belangrijk dat iedereen betrokken blijft en alles in de beste sfeer blijft, zoals het moet zijn zodat het publiek de beste versie van de show ziet.”
Hoe hou je jezelf scherp?
Rachel: “Dat is de analytische aard van mij, je bent ook voortdurend op tour en het komt voor dat mensen plots ziek vallen. Je moet je dus wel verder focussen en zorgen dat er back-up is. Mensen introduceren altijd nieuwe elementen. Op niveau van acrobatie en artistiek ga je op een reis met al deze mensen, dat is wat het inspirerend houdt.”
Wat is er veranderd in vergelijking met de vorige versie van deze show?
Rachel: “De vorige Algería onstond in 1994 en liep tot eind 2013. Er was een grote vraag vanuit het publiek om de show terug te doen, want het zat echt diep in hun hart. Toen het creatieve proces hiervan begon, werd er heel wat over nagedacht en over gepraat wat er kon worden gedaan met dit gegeven. Wat is er nodig om de essentie te behouden? Er zijn zeker enkele sleutelelementen, zoals de muziek. De muziek was een dikke rode lijn, en het werd de fundering van het geheel, en dit al sinds 1994 toen het werd geschreven. Dat moest dus behouden blijven. De verschillende disciplines van acrobatie zijn ondertussen al geëvolueerd, dus daar moest rekening mee worden gehouden net zoals het materiaal dat ze gebruiken. Dat is lichter en steviger. Daar kon je dus méér mee doen. Ook een belangrijk onderdeel is het verhaal natuurlijk. Dat verhaal is iets wat je altijd ziet in de geschiedenis, dat wordt altijd maar herhaald in de wereld. Het verhaal gaat in principe over de nar die het kasteel overneemt als de koning sterft. Deze nar doet maar iets, en de mensen rondom hem gaan erin mee. Het zijn echter de jonge mensen in de maatschappij die de macht betwisten, omdat ze een kans zien om verandering te brengen. Wij volgen het verhaal door de ogen van de nar. Voor hem betekenen de kroon, de troon en de scepter macht: het zijn symbolen die hem in gedachten machtig maken. Hij denkt dat iedereen hem gelooft, en daardoor doet wat hij zegt. Doorheen de show zie je dat hij wordt blootgesteld aan verschillende groepen en families: de Aristocraten, de Bronx en de Engelen. De Bronx zijn eigenlijk de jongeren van onze maatschappij en leven naast het kasteel, en hebben het eigenlijk niet zo goed. Dan heb je de Engelen, zij hebben een mooi leven en hebben het heel goed. Gaandeweg begint Mr Fleur, het hoofdkarakter, te begrijpen wat er allemaal speelt, ook mede door de 2 zangeressen. Hij begint te beseffen dat dit eigenlijk allemaal niet nodig is, en het is door de invloed van de jongeren dat de deur van verandering voor hem open gaat. Dat was altijd het verhaal van de show…plaats maken voor jongeren hun visie, en dat dingen enkel maar veranderen als mensen veranderen, en niet enkel accepteren dat de maatschappij zo draait omdat het altijd zo geweest is. Dit is een show waar mensen iets bij voelen. Alle goeie kunst maakt dat mensen iets aanvoelen. We nemen je mee op een reis waar mensen iets moois voelen, tragisch, komisch, melancholisch, al deze verschillende emoties.
Hoe gaat het proces dan om de show opnieuw uit te vinden, zodat het toch een nieuwe versie is die mensen te zien krijgen?
Rachel: “Dat is een interessante vraag. Neem nu het ontwerp van het podium, die is gemaakt om een oncomfortabel gevoel te creëren als mensen binnenkomen. Het is meteen druk en verwarrend, en komt over als een lege canvas waarop het verhaal nog moet worden verteld. De technologie om mensen te laten bewegen is nu veel verder geëvolueerd dan toen. Ook het ontwerp van de kostuums, die gemaakt zijn door Dominique Lemieux, die zowel het origineel deed, en ook de huidige versie. In de laatste 10 jaar werden de karakters in andere show heel erg niet-menselijk voorgesteld, heel zware make-up, maskers, enz, maar Alegría is een heel menselijk verhaal, en ik denk dat in deze show een aantal lagen werden verwijderd. Dat zie je bijvoorbeeld bij de Engelen op het einde dat je daadwerkelijk emotie kan aflezen van hun gezicht, de opwinding, de passie in wat ze doen.”
Kunnen mensen zichzelf beter herkennen als de artiesten menselijker eruit zien in de show?
Rachel: “Ja, dat denk ik wel. Als je toekijkt hoe artiesten ongelooflijke dingen doen op het podium, dan laat het je geest toe om met hen mee te gaan op reis. Hoe meer je jezelf kan verbinden met hen als een menselijk wezen, hoe meer je lichaam ook denkt: wauw, hoe is dat mogelijk…”
Ben je zelf nog verbaasd als je naar de show kijkt?
Rachel: “Ohja, maar je moet weten dat ik heel sceptisch naar de show kijk, naar de details hoe het uitgevoerd wordt (lacht), maar het komt ook voor dat ik volledig wordt meegesleept in het verhaal. Ik zie ook de show 6 x per week hé, maar ik merk dat ik plots wordt afgeleid naar iets dat gebeurde op het podium, en daar dan over nadenk van: hm, wat, hoe en waarom doen we dat en daar dan misschien verandering in zie. Ook merk ik dat ik soms kijk naar de reacties van het publiek. Ik zoek bij mezelf dikwijls of die connectie er nog is tijdens het kijken naar de show, samen met het publiek.”
Hoe coach je uw mensen fysiek en mentaal?
Rachel: “Fysiek is het hard, maar haalbaar. We werken best wel veel aan preventie van kwetsuren, en we trainen natuurlijk veel tijdens de week. Mentaal is het vooral aan de artiesten zelf om daar aan te werken en dat is erg individueel. Sommige mensen gaan daar gemakkelijk mee om en kunnen heel snel de switch maken om op het podium te gaan. Andere mensen steken veel energie in het focussen en zich mentaal voor te bereiden om op te treden, en ook na de show om het los te laten terug. Er is voor elke persoon die meewerkt aan deze show een zeker niveau van concentratie verreist.”
Ben je sterk betrokken bij de casting?
Rachel: “Heel erg extreem (lacht). We werken wel samen met een castingbureau in Montréal die dan een database voorziet. Recent hebben we een artieste moeten vervangen omdat ze zwanger was. Dan stuur ik een boodschap naar ons castingteam en zij gaan dan door die database om dan 2 of 3 personen over te houden die in aanmerking komen. Veel kan gebeuren via video hoor. Dan nemen we de tijd om met die mensen te babbelen via videogesprek en om hen te leren kennen, want deze omgeving past niet bij iedereen. We zijn voorzichtig wat hun persoonlijkheid betreft, om hen in deze groep binnen te brengen. We werken in een multiculturele omgeving. Mensen moeten echt open staan en comfortabel zijn om samen te leven in een kleine groep. Ze willen ook snel in de show komen, maar dit start pas als ze ervoor klaar zijn, en we remmen dit af als we voelen dat er nog een training nodig is. Soms is dit snel, soms duurt het een lange tijd, maar het is wel cruciaal dat ze er 100% klaar voor zijn. We hebben daar bij de casting doelgerichte vragen voor (lacht) om te zien hoe de persoon in elkaar zit. We polsen hoe ze communiceren, hoe ze met mensen omgaan, hoe open en eerlijk ze zijn. Soms zien we dat ze er gewoon echt niet klaar voor zijn, en soms zien we dat ze nog wat coaching nodig hebben om bij ons team te passen. Kijk, als mensen niet goed kunnen communiceren in een discipline waar je echt moet vertrouwen op iemand, is dat heel belangrijk dat we de juiste mensen vinden. Mensen die nieuw komen bij de show omschrijven het soms zoals springen op een rijdende trein en dan zich goed moeten vasthouden. Sommige missen het voedsel dat ze gewend zijn, sommige krijgen heimwee, er zijn zoveel lagen die moeilijk kunnen zijn. Het is heel erg leuk, maar we ondersteunen hen toch wel heel intensief. Dat is de energie die de show nodig heeft, als mensen zich eenzaam gaan voelen heeft dat effect op de hele show. Je kan heel snel merken aan mensen dat ze open zijn in de groep, en dan weet je dat het goed komt, maar aan sommige zien we dat we extra aandacht zullen moeten geven zodat ze zich goed in de groep voelen.”
Het zal moeilijk geweest zijn om iemand geschikt te vinden voor de hoofdrol van Mr Fleur?
Rachel: “Bohdan Zavalishyn speelt die rol, ik ken hem reeds van een vorige show die we deden. Hij heeft deze fantastische energie en drive. Dat neemt hij mee op het podium. Zelfs al is hij gemeen in het karakter van Mr. Fleur. Toch is hij nog altijd joviaal op het podium, dus het publiek vergeeft hem zijn scherpe kantjes.”
Waarom denk je dat mensen nog altijd terugkomen naar de show, terwijl die al tientallen jaren bestaat?
Rachel: “Het draait om het verhaal, om de beleving van de show, en die is zonder twijfel uniek in zijn soort. Wat interessant is als ik het publiek bekijk: je ziet echt wel 30% die de show al kent, door de muziek of de oude versies. Maar voor de grote meerderheid is het de eerste keer en de ervaring is wel hetzelfde voor iedereen. Aan het einde van de avond zie je mensen denken: wat is er net met mij gebeurd (lacht). En precies die emotie blijft hangen, dat is waarom mensen blijven terugkomen.”
Dankjewel Rachel om even tijd te nemen voor ons, en voor uw begeesterend gesprek!
Rachel: “Met veel plezier!” (PADI & Sandro)
Alegría’ – In A New Light: van 25 juli tot 24 augustus in Knokke-Heist en van 12 september tot 2 november in Brussel – www.cirquedusoleil.com/alegria