Wie wint, wie verliest? Dit zijn dé zes West-Vlaamse vragen voor verkiezingszondag

De West-Vlaamse kopstukken – van linksboven in tegenwijzerzin Jean-Marie Dedecker, Melissa Depraetere, Vincent Van Quickenborne, Wouter Vermeersch, Natalie Eggermont, Jeremie Vaneeckhout en Hilde Crevits – dingen zondag naar uw stem. © Christophe De Muynck/Belga
Philippe Verhaest

De debatfiches mogen terug in de ladekast, de punten zijn gemaakt en de rode potloden aangescherpt. Een miljoen West-Vlamingen gaan zondag stemmen voor de Vlaamse, federale en Europese verkiezingen. 537 kandidaten uit onze provincie hopen op hun stem, maar wat staat er nu écht op het spel voor de West-Vlaamse politici? Dit zijn dé zes vragen voor 9 juni.

Blijft Hilde de stemmenkampioen?

Met 130.912 voorkeurstemmen was Hilde Crevits (CD&V) de absolute West-Vlaamse stemmenkampioen van de verkiezingen in 2019. Ook vijf jaar eerder rondde ze als enige vlotjes de kaap van 100.000 stemmen. Vraag is of ze dat kunstje nog eens kan herhalen.

De Torhoutse heeft er een lastige ambtstermijn opzitten. Ze moest halfweg overnemen van collega Wouter Beke nadat die zich had verslikt in de malaise in de woonzorgcentra en de kinderopvang. Een harde noot om te kraken, en dat liet zich ook voelen toen ze in 2022 op doktersbevel rust moest nemen.

Haar partij worstelde in West-Vlaanderen ook met enkele heikele dossiers, van de stikstofproblematiek tot Ventilus. Toch blijft Crevits goed scoren in de peilingen: ze draait al maanden bovenaan mee in de populariteitspolls.

Kan Jean-Marie het Vlaams Belang stoppen?

Uit recente peilingen blijkt dat Vlaams Belang meer dan een kwart van de kiezers zal kunnen overtuigen. Daarmee wordt de partij van Tom Van Grieken, met zijn West-Vlaamse luitenanten Immanuel De Reuse (Vlaams Parlement) en Wouter Vermeersch (federaal), afgetekend de grootste partij van Vlaanderen.

Die laatste neemt het in de verkiezingen voor het federaal parlement op tegen onder meer Jean-Marie Dedecker, lijsttrekker als onafhankelijke op de lijst van N-VA. “Een stem op het Vlaams Belang is zeker op federaal niveau een verloren stem”, orakelde N-VA-voorzitter Bart De Wever de voorbije weken meerdere keren.

Een boodschap die, zeker in West-Vlaanderen met een profiel als dat van Jean-Marie Dedecker bovenaan de N-VA-lijst, kan aanslaan. De vraag is dan ook of de brulboei van Middelkerke de golfbreker kan zijn die belet dat een extreem-rechtse golf West-Vlaanderen overspoelt.

Hoe scoren onze burgemeesters?

22 West-Vlaamse burgemeesters wagen hun kans bij de Vlaamse en federale verkiezingen. Uitkijken is het naar het resultaat van Vincent Van Quickenborne (Open VLD). De Kortrijkse burgemeester en ex-minister heeft er een hobbelig parcours op zitten, met onder meer de befaamde pipigate en een coronafeestje.

Burgemeesters als Bart Dochy (Ledegem, CD&V), Bert Maertens (Izegem, N-VA), Wilfried Vandaele (De Haan, N-VA) en Steve Vandenberghe (Bredene, Vooruit) strijden ook voor hun parlementszetel. Met zo weinig West-Vlaamse ministers is het cruciaal om via onze burgemeesters de lijn met Brussel open te houden.

Ook voor Francesco Vanderjeugd, burgemeester van Staden, zijn de verkiezingen een goede graadmeter. Omdat hij voor de rechtbank moet verschijnen wegens mogelijke belangenvermenging, moest hij zijn plaats als eerste opvolger op de Kamerlijst afstaan.

Verzilvert Melissa de voorzittersbonus?

In november vorig jaar nam Melissa Depraetere uit Harelbeke het roer van voorzitter over bij de socialisten van Vooruit. Dat deed ze na de zattemansklap van goudhaantje Conner Rousseau over de Roma.

Dat Depraetere als fractieleidster in het federaal parlement ook lijsttrekker zou worden, stond in de sterren geschreven, maar de vraag is of ze haar voorzitterschap ook vertaald zal zien in extra stemmen. Haar electorale score zal cruciaal zijn om het voorzitterschap – dat nu nog ad interim is – te behouden en als partijvoorzitter de regeringsonderhandelingen aan te vatten.

Dat Rousseau en niet Depraetere mocht opdraven in politieke programma’s als Het Conclaaf doet vragen rijzen over wie nu echt aan de knoppen zit bij Vooruit. Een sterk resultaat zondag zou daar duidelijkheid over kunnen scheppen.

Verovert PVDA voor het eerst een zetel in West-Vlaanderen?

De Partij van de Arbeid, kortweg PVDA, staat voor de verkiezingen van de waarheid. De meest recente peilingen dichten de partij een score van bijna 9 procent in Vlaanderen toe.

Ook in de provincie waar de roots van nationaal boegbeeld Raoul Hedebouw liggen – zijn vader Hubert was van Ruddervoorde – wil PVDA een resultaat neerzetten. En dat wil zeggen: de kiesdrempel van vijf procent halen. Daarvoor rekent het op Vlaams niveau op Ilona Vandenberghe, een 59-jarige lerares Spaans uit Oostende.

De Kortrijkse spoedarts Natalie Eggermont (35) trekt dan weer de federale lijst. Beide leading ladies hebben een duidelijke missie: minstens één zetel halen in West-Vlaanderen, voor het eerst in de geschiedenis.

Haalt Groen de kiesdrempel?

Groen en West-Vlaanderen, het blijft een moeilijk huwelijk. Bij de Vlaamse verkiezingen van 2019 haalde de partij van covoorzitter en Vlaams lijsttrekker Jeremie Vaneeckhout uit Anzegem nog 7,1 procent van de stemmen binnen in onze provincie, op federaal niveau was dat 7,92 procent.

Het leverde hen telkens één West-Vlaamse zetel op. Zondag hebben Jeremie en zijn federale collega-lijsttrekker Matti Vandemaele uit Kortrijk de ambitie om even goed te doen als vijf jaar geleden.

Alleen: lust de West-Vlaamse kiezer het groene verhaal wel voldoende? En kan de partij zich opwerpen als de grote verzoener tussen landbouw en natuur, zoals het zichzelf zo graag in de markt zet?