Guldensporenviering ontvangt minister-president Jan Jambon

Ruth Vandenberghe, Jan Jambon, Vincent Van Quickenborne en Wout Maddens © MD
Margot Demeulemeester
Margot Demeulemeester Stadsreporter Kortrijk

Op de vooravond van de Vlaamse feestdag gaat naar jaarlijkse traditie de Guldensporenviering door aan de Groeningekouter, georganiseerd door Stad Kortrijk en het Guldensporencomité.

Na een speech van burgemeester Vincent Van Quickenborne en gastspreker Rik Torfs vond de uitreiking van de Groeningeprijs plaats. Na een bloemenhulde aan het Groeningemonument hield minister-president Jan Jambon zijn 11 juli-toespraak. Na een korte terugblik op de oorlogstaferelen van 1302, keek Jambon op de vooravond van onze feestdag naar de toekomst.

“Vlaanderen is vandaag één van de meest welvarende regio’s ter wereld. Onze internationale positie komt niet zomaar uit de lucht vallen. Er zit een strategie achter, uitgevoerd door meer dan 6 miljoen Vlamingen. Je hoort en leest veel pessimistische boodschappen, bad news sells, maar Vlaanderen is economisch én maatschappelijk in uitstekende vorm. De statistieken bewijzen dat. Zo is 77% van de Vlamingen op beroepsactieve leeftijd aan de slag. Dat is nog niet de 80% waar we naar streven, maar het is wel een sterk cijfer.”

“Je hoort en leest veel pessimistische boodschappen, bad news sells, maar Vlaanderen is economisch én maatschappelijk in uitstekende vorm” – Jambon

“In 2022 werd in het Vlaams Gewest 11,6 miljard euro geïnvesteerd in onderzoek en ontwikkeling. Dat is goed voor ruim 3,5% van ons bruto binnenlands product, en dus boven de internationale 3%-norm die hiervoor geldt. Ons onderwijs heeft het niet gemakkelijk, dat is juist. Maar onderwijsdeskundigen zijn ervan overtuigd dat de tanker aan het keren is, in de goede richting.”

“De Guldensporenslag was ook een sociale strijd. Die nooit ophield. Elke Vlaming die leeft in armoede of sociale uitsluiting is er één teveel. Maar ook hier mogen we vaststellen dat het armoederisico in Vlaanderen tot de helft lager is dan het Europese gemiddelde, en de voorbije jaren ook verder is gedaald.”

Het vergulde beeld van de Maagd van Vlaanderen keek uit over de feestelijkheden
Het vergulde beeld van de Maagd van Vlaanderen keek uit over de feestelijkheden © MD

“Maar de verschillende beleidsniveaus opereren dikwijls in parallelle werelden. Onze staatsstructuur vertoont grote weeffouten. Doordat de bevoegdheden versnipperd zijn, worden we geremd in het realiseren van onze ambities. We kunnen daardoor niet altijd het beleid voeren waar de Vlamingen recht op hebben. Dat geldt evenzeer voor onze Franstalige vrienden. Ik hoor bij hen dezelfde verzuchtingen.”

“Onze staatsstructuur vertoont grote weeffouten. Doordat de bevoegdheden versnipperd zijn, worden we geremd in het realiseren van onze ambities” – Jambon

“Laat ons die structuurhervorming dus doorvoeren, want vandaag draait dit land écht niet zoals het moet. Ik heb bijvoorbeeld afgelopen jaren moeten vaststellen dat er grote weeffouten zitten in ons arbeidsmarktbeleid. Zo is de VDAB Vlaams, maar de RVA is federaal. En dat heeft perverse effecten. We mogen als Vlaanderen nog zo hard ons best doen om werklozen aan een job te helpen, het is nog altijd de federale overheid die de regels bepaalt welk soort jobs die werklozen moeten aanvaarden en dus hun werkloosheidskas die daar beter of slechter van wordt. Deelstaten worden door dit systeem dus niet gestimuleerd om extra te investeren in arbeidsbemiddeling en beroepsopleiding.”

“We mogen als Vlaanderen nog zo hard ons best doen om werklozen aan een job te helpen, het is nog altijd de federale overheid die de regels bepaalt” – Jambon

Ik heb als minister-president, samen met mijn collega’s in de Vlaamse Regering, ook moeten vaststellen dat er pijnlijke weeffouten zitten in ons gezondheidsbeleid. De preventieve gezondheidszorg – ervoor zorgen dat mensen niet ziek worden – behoort toe aan Vlaanderen. Maar eens mensen ziek zijn, wordt dat een zorg voor het federale niveau. De lasten en de lusten zijn dus onevenwichtig verdeeld. Natuurlijk leidt dat niet tot financiële responsabilisering, maar tot gemiste kansen en een administratief doolhof.”

Ook het beleid op het vlak van justitie, het fiscaal beleid en het energiebeleid werden aangehaald als “onverantwoorde weeffouten”. Een confederale omslag waarbij zoveel mogelijk bevoegdheden naar de deelstaten komen werd geuit als oplossing. “Het is nu aan ons om ook anderen daarvan te overtuigen. Noord en Zuid zijn te lang op zoek gegaan naar het kleinste gemene veelvoud, maar dat is geen goede, duurzame oplossing. Dat is onvoldoende en biedt geen vooruitgang. We moeten ambitieuzer zijn en onze welvaart willen verzekeren. Enkel het beste is goed genoeg voor Vlaanderen én voor Wallonië”, besluit Jambon.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier