Negende en laatste Kattenstoet voor regisseur Bart Cafmeyer: “In schoonheid eindigen, maar het wordt even slikken”

Hij heeft er zes jaar op moeten wachten, maar zondag is regisseur Bart Cafmeyer dan toch nog aan zijn negende en laatste Kattenstoet toe. De honger is dan ook zeer groot, niet alleen bij de regisseur zelf, maar daarna lonkt het zwarte gat. “Het moment dat de stoet eindigt en iedereen euforisch is, dan zal het emotioneel worden voor mij”, vertelt hij.

Katten aan de ramen en in de etalages, middeleeuwse vlaggen aan de Lakenhallen en de eerste Japanse toeristen die opduiken… Ieper bruist van opwinding in aanloop van het Kattenstoetweekend. Dat het zes jaar wachten was, maakt de voorpret alleen maar groter. “Bij mij, de figuranten en de spelers is de honger zeer groot”, glundert een energieke Bart Cafmeyer (68). “Wat we wel zien bij de dansscholen is dat er veel jonge kinderen zijn die de Kattenstoet helemaal niet kennen. Voor hen is het een verrassing om eraan mee te werken. Ook bij de scholen was de ervaring een beetje weg. Die eerste stap verliep moeilijker dan vroeger. Anderzijds brachten die zes jaar ook een zekere frisheid, omdat je sommige dingen herdenkt. Bijvoorbeeld: het dragen van de borden. Ik vond dat altijd nogal statisch. Nu heb ik er iets op gevonden door de figuranten als spelende katjes met dat bord te laten spelen.”

Emotionele band

Bart Cafmeyer werd regisseur van de Kattenstoet in 1996 en is dus aan zijn negende stoet toe. “Zonder corona zouden het er tien geweest zijn, maar ik heb duidelijk gezegd dat het mijn laatste is. Ik doe het nog graag, maar je moet in schoonheid kunnen eindigen. Alleen zo kan je het doorgeven aan jongere mensen met nieuwe ideeën en een frisse aanpak. Ik denk dat het goed is voor iedereen dat er eens aan de boom geschud wordt. Mijn verstand zegt dat het de juiste beslissing is om te stoppen, maar mijn gevoel verzet zich toch. Er is een heel sterke emotionele band gegroeid rond die Kattenstoet en het wordt moeilijk om dat los te laten.”

“Het is tijd voor jongere mensen met nieuwe ideeën en een frisse aanpak”

In de 28 jaar dat Bart aan het roer staat, zag hij twee belangrijk evoluties. “Inhoudelijk hebben we hard gewerkt om de stoet hedendaagser te maken. Ik heb daar al vaak over gediscussieerd: is de Kattenstoet folklore? Voor een deel wel, maar ik heb het liever over volkscultuur. De stoet is ontstaan in 1955 en sindsdien zijn er veel mooie figuren bijgekomen: Musti, Garfield… Ik vind dat zij in de stoet horen. Nieuwe iconische katten moeten een kans krijgen. Misschien krijgt Monnie uit Nonkels ook ooit een plaats in de stoet. Een ander belangrijk iets is dat de stoet achter de schermen geprofessionaliseerd is. De eerste stoeten die ik deed, waren een heel zenuwachtige bedoening. Nu komen de spelers en figuranten op hun gemak toe, de kleren liggen klaar, vijftig mensen zitten paraat om te grimeren… Dat ligt niet alleen aan mij, ook de stadsdiensten hebben daar grondig over nagedacht.”

Naar Japan

Voor zijn hoogtepunten keert Bart terug naar 2000. “Toen gingen we naar Japan met een vijftigtal Ieperlingen en twee containers aan materiaal om daar een kleinere stoet te doen naar aanleiding van het wereldfestival in Sakai. Dat was geweldig. De Japanners houden van katten én van stoeten”, vertelt Bart. “In 2018 kwam er ook een droom in vervulling toen reuzen Cieper en Minneke Poes kindjes kregen. Dat ontwerpen en nadenken over hoe ze door de stad zouden lopen, vond ik heel leuk. De momenten waarbij je buiten de lijntjes kleurt, zijn de leukste momenten.”

Dieptepunten waren er natuurlijk ook. “In 2000 hadden we een heel moeilijk moment, omdat toen gebeurde wat ik na mijn eerste stoet in 1997 al voorspeld had: de stoet stond te veel stil, er waren haperingen… Het parcours was zeer slecht en startte al met een flessenhals, maar toen kreeg ik van veel Ieperlingen de reactie: ‘ja maar, we doen dat altijd zo. Dat is traditie’. Dat is gevaarlijk. Je moet altijd dingen herdenken en verbeteren. Ik heb dan het geluk gehad dat schepen Jef Verschoore naar mij geluisterd heeft en verregaande hervormingen doorgevoerd heeft.”

Euforie

De afgelopen weken haast Bart zich quasi iedere avond van hot naar her om de repetities in goede banen te leiden. “Nu heb ik geen stress, omdat er zeer goed en enthousiast gerepeteerd wordt, maar zondag zal die stress wel komen. Er kunnen altijd lijken uit de kast vallen.”

Na de stoet overheerst dan ook steeds opluchting. “Nadat ik heel de stoet heb opgestart, rijd ik altijd met mijn brommertje naar het einde om de figuranten en de spelers op te wachten. Meestal zijn al die mensen euforisch en daar kan ik echt van genieten. Nadien is het altijd een groot feest. Met de hulpregisseur komen we ’s avonds samen om een stevige pint te drinken en met de bulderlach een eerste evaluatie te houden. Daar kijk ik altijd naar uit, al vrees ik dat het nu een emotioneel moment zal zijn. Ik zal toch even moeten slikken, maar ik ben het ook wel gewoon. Ik speel en regisseer al heel mijn leven theater. Het doek valt altijd in ons vak en je moet leren omgaan met dat fameuze zwarte gat. Ik heb me voorgenomen om maandag, dinsdag en woensdag niet te werken en alles nog eens te herkauwen op mijn gemak.”