Pieter Aspe: “Soms denk ik: nu is het op”

© Pieter Clicteur
Bert Vanden Berghe

De meest succesvolle misdaadschrijver van Vlaanderen heeft een nieuw boek klaar, naar eigen zeggen het boek van de bevestiging. Zenuwen zijn er niet, het vuur en de passie van weleer des te meer. Al was de weg ernaartoe niet altijd even makkelijk. “Bernadette had beloofd om mij een engel te sturen. En dat deed ze.”

Episode 2. Het is niet alleen de naam van zijn nieuwe boek, maar het zou ook een mooie metafoor kunnen zijn voor de levensfase waarin Pieter Aspe zich bevindt. Na een donkere periode, door het overlijden van zijn vrouw Bernadette, heeft hij opnieuw de liefde gevonden en een manier om zijn personage Van In een tweede leven te geven. De relatief destructieve inspecteur, een nieuwe love interest, corrupte politici en een stevige lading drugs staan centraal in het boek. Net als het milieu en de klimaatproblematiek, overigens. Aspe out zich niet zozeer als groene jongen, maar houdt tijdens onze picknick vooral een pleidooi voor gezond boerenverstand. Geen betere plaats om dat te doen dan op een boerderij.

“Ik heb nog een tijdje in Oostkamp gewoond, op het platteland”, steekt hij van wal. “Voor onze toen opgroeiende kinderen was dat heel leuk, maar als je voor alles je auto moet nemen, dan begint dat na een tijdje te vervelen. Zeker in de winter, dan blijf je te vaak binnen.”

Voor veel schrijvers is dat geen slechte zaak.

“Nee, maar toen schreef ik nog niet. En om te schrijven heb ik niet veel nodig. Ik moet gewoon alleen in mijn kamer zijn, zonder mensen om mij heen. Er mag lawaai zijn.”

Het milieu is een godsdienst geworden

“In Blankenberge heb ik tijdens het schrijven ooit eens maanden aan een stuk een pneumatische hamer gehoord, maar dat stoort me niet. Het voordeel is dat ik voor de rest altijd wel in een rustige buurt heb gewoond.”

Vind je dan makkelijk inspiratie tussen die vier muren?

“De inspiratie komt redelijk onbewust. Er zijn zaken die je leest of opvangt. Ik ga nooit gericht op zoek, tenzij ik research doe. Het internet is goed voor bepaalde zaken waar ik weinig van af weet, zoals auto’s. Maar hoe werkt iets of iemand, dat hoor ik graag rechtstreeks van iemand. En ook als ze niets zeggen, zegt dat soms al veel.”

Het milieu is een prominent onderwerp in ‘Episode 2’.

“Het hoofdthema is eigenlijk drugs, hoe de handel gefinancierd wordt en wat er met dat geld gebeurt. Technisch gezien kan je daar weinig mee doen. In vastgoed investeren of je inkopen in bedrijven, maar dat wordt alsmaar moeilijker. De politiek is een goeie optie, want daar gaat veel geld om. En dan komt al snel het verhaal van de verborgen agenda naar boven.”

Pieter Aspe:
© Pieter Clicteur

In je boek moet Groen het ontgelden. Waarom koos je niet voor rechts?

“Omdat vandaag iedereen op rechts zit. En ik heb er een hekel aan dat ze er allemaal op kappen. Het boek was klaar voor de verkiezingen, dus de uitslag heeft er weinig mee te maken. Maar in de aanloop naar de verkiezingen heb ik vooral gehoord hoe slecht de anderen wel waren. Maar helaas niet: dit is het probleem en dat stellen we voor als oplossing. Dat vond ik zo irritant en dat heeft zich ook weerspiegeld in de uitslag: mensen zijn al dat gezever zo beu. Ze sloten extreemrechts al uit voor ze begonnen waren. Neem die partij gewoon mee en het is opgelost. Waarvan zijn de politici zo bang? Kijk maar naar Italië of Oostenrijk. Lang duurt zo’n regering niet. Maar hier blijven ze halsstarrig vasthouden aan de macht. Wat doen die partijstrategen de hele dag? Manillen? Geen idee. Voor mij zijn dat flutanalisten, kleine kinderen die maar blijven doorbomen.”

Milieu is vandaag een hot topic.

“Het is een godsdienst geworden. De katholieke godsdienst is op sterven na dood en de mensen hebben iets nodig om in te geloven.”

Al wil ik nog niet meteen doodgaan, mijn grafschrift is al klaar

“En net als in de kerk heb je nu heel wat ‘priesters’ of mensen die prediken, die geen kritiek dulden. Ik las gisteren een stuk over wat één sigarettenpeuk kan aanrichten. Als je rookt, zou je haast gaan denken dat je letterlijk mensen aan het vermoorden bent.”

Je rijdt zelf met een elektrische auto.

“Nu kunnen ze niks meer zeggen, hé!”

En die Range Rover, is die ook elektrisch?

“Die is van mijn vrouw, daar heb ik weinig aan te zeggen.” (lacht)

Maar jij hebt hem wel gekocht…

“Tegen mijn overtuiging in, ja. Maar auto’s als deze zijn de voorbije decennia veel properder geworden. Je kan ook niet alles in één keer veranderen. Trouwens, wist je dat als een vulkaan uitbarst, die meer vervuilt dan de mensheid in twee jaar tijd? Maar doen we iets om vulkanen te stoppen? Je moet ook niet heiliger willen zijn dan de paus. Het heeft ook veel te maken met de industrie op zich. De chemische meststoffen zouden de redding van de wereld zijn. Wel, kijk nu, hadden ze de boeren maar laten doen, op een ecologische en natuurlijke manier. Maar het mag geen geld kosten. Vroeger bij ons thuis was er kip op zondag. Nu heb je voor veel te weinig geld zo’n plofkip. Of van die gefrituurde rommel, die bijna wordt gegeten als snoep.”

Wie had gedacht dat een rokende en drinkende Aspe een pleidooi zou houden om gezond te leven?

“Ik wil vooral een pleidooi houden voor wat meer gezond verstand, dat zou al veel zijn.”

Er is vooral een groot gebrek aan nuance, maar het probleem is dat die polarisatie aan beide kanten wel werkt. En mensen zoeken die nuance zelf niet meer op.

“Het is zo triestig dat ze niet eens verder lezen, inderdaad. Iedereen spuwt maar zijn mening. Maar het is niet omdat je iets vlug vlug hebt gelezen, dat je mening juist is. Iedereen heeft het over de afgelopen vijf jaar, maar kijk wat een miserie de afgelopen dertig jaar werd aangericht. De enige die er ooit in geslaagd is iedereen te verzoenen is Jean-Luc Dehaene. De rest is veel roepen en tieren. Ik zie dat alleen maar slechter worden. Waarom kunnen ze geen compromissen sluiten? Ze maken de mensen vooral bang.”

Pieter Aspe:
© Pieter Clicteur

Is dit je meest politieke boek tot nu toe?

“Het onderwerp is vroeger nog aan bod gekomen, maar misschien niet zo uitgesproken als nu.”

Terwijl we het toch over politiek hebben: hoort Aspe in de Vlaamse canon?

(blaast) “Stel dat de partijen het erover eens geraken, dan richten ze een commissie op, om dan over vijf jaar vast te stellen dat ze er niet zullen geraken. Ik ben er dus vrij gerust in.”

Even terug naar dat schrijven: Van In is nog niet klaar om met pensioen te gaan.

“Maar hij is het wél. En ik officieel ook. Veel mensen willen na hun pensioen nog doorgaan. Maar schrijver hoort niet thuis in de lijst met zware beroepen. Het enige wat ik er aan kan overhouden zijn stijve billen. Ik ondervind wel dat mijn ogen sneller vermoeid zijn. Het is wel redelijk eenzaam, dat schrijven. Je moet alles zelf bedenken.”

En geen last van een writer’s block?

“Da’s voor janetten. (lacht) Nee, als je daarvoor schrik hebt, geraak je verlamd. Je mag daar niet bij stilstaan. Ik twijfel soms ook als ik aan een nieuw boek begin. Dan denk ik: nu is het op. Blijkt dat er een paar maanden later toch weer een boek ligt.”

Loop je niet ambetant tussen twee boeken?

“Nee, eerder naar het schrijven van de ontknoping toe. De laatste week heb je de neiging om alles in de vuilnisbak te gooien. Maar dan denk je ook: nu kan ik niet stoppen.”

De ‘Episodes’ bestaan uit tien verhalen, met daarin een rode draad: de zoektocht naar Hannelore die officieel dood is. Vind je het niet vervelend om als schrijver gebonden te zijn aan een bepaalde verhaallijn?

“Er is voor alles een eerste keer. (grijnst) Het is niet zo gemakkelijk, nee. Maar het absolute einde ligt vast. Dat weten alleen ik, mijn vrouw en mijn zakenpartner Karel.”

Een writer’s block? Dat is voor janetten

“Mocht er iets met mij gebeuren, dan kan er toch nog iemand een antwoord geven. Ik ben er lang mee bezig geweest, maar plotseling was het daar.”

Heb je jezelf een termijn opgelegd?

“Nee. Het volgende boek komt er wellicht in april volgend jaar, want dan ben ik 25 jaar bezig als schrijver.”

Was het ooit een optie om volledig te stoppen met schrijven?

“Ik wilde na nummer 40 stoppen, maar door de dood van Bernadette raakte 39 niet af en was ik toen eigenlijk al gestopt. Maar toen ik dat ander boek schreef (Blankenberge blues’ met Koen Strobbe, red.), voelde ik dat het verhaal van Van In nog niet klaar was.”

Pieter Aspe:
© Pieter Clicteur

“Goed, ik ga eens naar mijn soortgenoten”, zegt Pieter Aspe als hij tijdens de fotoshoot de varkensstal binnenstapt. “Hoe? Zitten hier dan ezels?”, vraagt zijn vrouw speels. De twee kennen elkaar een jaar, maar het lijkt alsof ze al veel langer samen zijn. Dat hij het niet had gedacht, nee, om weer de liefde te vinden.

Kijk je nu anders naar het leven sinds de dood van Bernadette?

“Tot een bepaalde leeftijd denk je niet aan doodgaan, maar daarvoor heb je nog de midlifecrisis. Dan kijk je eens achteruit én vooruit. Of ik er zelf veel mee bezig ben? Doodgaan staat iedereen te wachten, maar ik ga er niet zelf voor solliciteren. Mijn grafschrift is wel al klaar: een driehoek met daarin Aspeslag, daarboven Aspe en daar nog eens boven As. Simpel en het zegt eigenlijk alles.”

Heb je het gevoel dat je herleeft sinds Tamara?

“Er is weer wat meer vuur, ja. En ik leef nog.” (lacht)

Een mens als jij is vast niet gemaakt om alleen te zijn.

“Wie wel? Ik had me al neergelegd bij het leven, bij het feit dat ik alleen zou blijven. Als het zo is, dan is het zo. Ik was niet op zoek. Iemand heeft een engel uit Mol gestuurd.”

Geloof je in het toeval?

“Op het einde van haar leven zei Bernadette: ‘Wat ga je nu doen? Ga je iemand zoeken?’. ‘Ik heb het gehad’, zei ik. Zij antwoordde dat ze wel iemand zou sturen. Een paar maanden geleden lag ik in mijn bed en zei ik: ‘Bedankt voor wie je hebt gestuurd. Maar waarom iemand uit Mol? (lacht) Moest dat nu van zo ver zijn?”

Wie is Pieter Aspe?

Pieter Aspe:
© Pieter Clicteur

– Pierre Aspeslag werd op 3 april 1953 geboren in Brugge. Vandaag is hij bekend als Pieter Aspe. Met zijn eerste vrouw heeft hij twee dochters. Na de dood van zijn tweede vrouw Bernadette vond hij opnieuw de liefde bij Tamara.

– Hij deed verschillende jobs, van magazijnier over seizoensagent bij de zeevaartpolitie tot studiemeester. Tussen 1985 en 1996 werkte hij als conciërge van de Heilig Bloedkapel in Brugge. In 1995 debuteerde hij met de misdaadroman Het vierkant van de wraak. Een jaar later werd hij voltijds auteur. Zijn boeken rond inspecteur Van In kregen een eigen televisiereeks.

– Aspe schreef vorig jaar Episode 1, het begin van een tiendelige reeks, waarbij Van In met pensioen is. Zonet verscheen Episode 2.

Terug naar de boekenbeurs?

De tien euro toegangsgeld voor de Boekenbeurs is al jaren een doorn in het oog van Pieter Aspe. Vorig jaar ging hij bij wijze van protest signeren in een naburig café. “Ik wilde dat er iets zou veranderen, maar er wordt vooral over gezaagd. Binnenskamers gebeurt er niks. De frustratie was er altijd al, ik heb gewoon niet gedacht dat die actie een eigen leven zou gaan leiden. Daarom hebben we besloten om deze keer zelf iets te doen op de Boekenbeurs. Ik ga er opnieuw naartoe, ja, maar als de mensen daar mijn boek kopen, dan krijgen ze een bon van vijf euro die ze in alle boekhandels kunnen spenderen. Noem het een creatieve oplossing.”

Picknickvraagjes

Pieter Aspe:
© Pieter Clicteur

1) Ga je zelf soms picknicken?

“Goh, dat is echt al heel lang geleden. Geef mij maar een fijn restaurantje in de plaats.”

2) Wat mag er dan op je bord komen?

“Ik eet weinig vlees, maar als ik het dan toch doe, eet ik graag een echt lekker stukje vlees.”

3) Ga je graag op reis?

“We zijn op huwelijksreis naar Zanzibar geweest. En straks vertrekken we naar Mykonos. Dat komt misschien aan bod in een toekomstige verhaallijn. Schrijven op reis? Nee, dan is het echt vakantie voor mij.”

4) Blijf je in Brugge wonen?

“Mijn vrouw is van Mol en misschien had ik daar ook kunnen aarden, ware het niet dat ik net een appartement had gekocht in Brugge.”

Nieuw boek rond misbruik in de kerk

Pieter Aspe geeft sinds een tijdje zelf zijn boeken uit. “Als uitgever is het niet de bedoeling dat we elders auteurs gaan afsnoepen, maar als iemand zich komt aandienen, dan luisteren we graag. Volgend voorjaar brengen we het verhaal van een priester van het bisdom Brugge die financieel misbruik in de kerk aan de kaak stelt. Hij sprak er al een tijdje over en opeens kwam hij zelf naar ons toe. Er moet nog wat aan gesleuteld worden, maar het ziet er toch al heel goed uit.”

Lees ook: Model Barbara uit Knokke-Heist siert de cover van de nieuwe Aspe.