Ontroerend Goed: Eperon d’Or in Izegem

Met een eigenzinnige blik op de vaak vanzelfsprekende pareltjes van on(t)roerend erfgoed trekken fotograaf Pieter Clicteur en journalist Bert Vanden Berghe door West-Vlaanderen.

Dit was niet het plan, dacht Edward Dierick. Hij was 18 jaar, wilde studeren, roem en rijkdom vergaren. Maar daar stond hij. In het lege schoenmakersatelier van zijn pas overleden vader, met de loodzware taak op zijn schouders om hem op te volgen. Maar hij werkte hard. Vastbesloten om toch zijn eigen ding te doen. De koperen nageltjes in de schoenen bleken revolutionair te zijn en leverden hem een octrooi op van koning Willem I, die hij op zijn beurt bedankte met een paar schoenen.

Dat viel op bij Leopold, de eerste koning der Belgen. Het duurde niet lang of Edward mocht hem en de beau monde tot zijn klanten rekenen. Het zorgde ervoor dat hij tijd en ruimte kreeg om de jonge Emiel Vandommele op te leiden. Die richtte in 1863 een eigen bedrijf op, dat alsmaar groeide en ten slotte verhuisde. Hij noemde het Eperon d’Or. Als paardenliefhebber een knipoog naar de klassieke gulden sporen. Door schoenmakers in één fabriek samen te brengen, kon hij hen beter opleiden en meer kwaliteit afleveren.

In 1870 maakten 80 werknemers zo’n 15.000 paar schoenen per jaar. Het ging zo hard met de schoennijverheid in Izegem, dat net na WO II de helft van de beroepsbevolking erin actief was. De lage Italiaanse lonen en de groeiende mechanisatie zorgden er echter voor dat de Izegemse schoenen stilaan onbetaalbaar werden. In 1967 ging het bedrijf failliet, pas kort geleden werd het prachtige art-decogebouw in ere hersteld als volwaardig schoenen- en borstelmuseum.

Bijna iedereen kent vandaag Eperon d’Or, maar Edward zelf heeft de bouw ervan niet meer meegemaakt. Maar dat zou hem weinig uitgemaakt hebben. Hij had zijn sporen verdiend. Sporen die ook stonden op de handgemaakte schoenen voor koning Leopold I, op diens staatsieportret. Dat was ook niet het plan. En toch…