De man die West-Vlaanderen leerde wandelen

Marcel Gevaert: "Mensen worden zich pas van natuur bewust als het er niét meer is." © Davy Coghe
Nancy Boerjan

Niet minder dan 162 unieke natuurwandelingen in West-Vlaanderen en randgebieden tekende Marcel Gevaert de voorbije jaren voor onze lezers uit. Goed voor een maandelijkse portie wandelplezier. Deze week verschijnt de laatste wandeltocht in KW Weekend, want op zijn tachtigste moet ook Marcel toegeven dat hij een dagje ouder wordt. Samen blikken we terug op zijn verwezenlijkingen. Trots? Neen. Maar wel tevreden.

Morgen vrijdag staat de laatste wandeling van Marcel Gevaert in Krant van West-Vlaanderen, het lifestyle magazine gratis bij KW.

Na school verdween de kleine Marcel Gevaert steevast in het groen rond het dorpje Zwevezele. “Rondom ons was overal natuur, wij vonden dat niet meer dan normaal. Mensen worden zich pas van iets bewust als het er niét meer is.” Op de schoolbanken zelf ging hij iets rechter zitten voor de lessen biologie en aardrijkskunde, vakken die hij een paar jaar later zelf zou onderwijzen aan het Sint-Xaveriusinstituut in Brugge.

Brugge was geen toeval, Marcel wist precies waar hij naartoe wilde: “Ik tekende ook enorm graag en wilde de avondopleiding aan de kunstacademie in Brugge volgen. Het leek me ideaal als die zou aansluiten op mijn lesuren, dus stapte ik het nabijgelegen Sint-Xaveriusinstituut binnen met de vraag of ik er les kon gaan geven. Een kwartier later stond ik weer buiten, mét een job. Ik gaf overdag les en ging daarna tekenen in de academie.”

Wie veranderingen tot stand wil brengen, moet de tijd nemen om de mentaliteit te veranderen

Tijdens zijn legerdienst als reserveofficier in Duitsland vulde hij tijdens het weekend enkele militaire schoolbussen met dienstplichtigen en toonde hen de schoonheid van de Eifel. “Die bussen zaten altijd vol.” Nadien trouwde hij met Anne-Marie Hermans, ging als leraar in de scholengroep Sint-Rembert aan de slag, in Torhout waar het koppel woonde, en werd vier keer vader.

(Lees verder onder de video)

https://www.youtube.com/watch?v=rFYtrMWc3tg

Ongenadige tijd

Marcel richtte in 1981 een van de eerste natuurverenigingen in de provincie op, gidste eindeloos veel wandelingen in zijn regio, schreef wandel- en fietsgidsen, maakte ook duizenden kruiswoordraadsels voor De Standaard en Het Nieuwsblad – tot een computerbedrijf die taak overnam -, stak tal van krantenbijlagen voor kinderen met de natuur als thema in elkaar, die hij bovendien zelf illustreerde.

Dertig jaar lang ook schreef hij een cursiefje over de natuur voor deze krant, en werkte hij de voorbije jaren voor ons in totaal 162 natuurwandelingen uit. “Mocht iemand me vooraf gezegd hebben dat ik zo veel wandelingen moest maken, dan had dat me als een ‘straf’ in de oren geklonken. Maar kijk, ze liggen er”, wijst hij op de stapel krantenpapier waarin gegarandeerd geen wandeling ontbreekt.

Het valt me zwaar om er een punt achter te zetten, maar ik voel natuurlijk ook wel dat het genoeg is geweest

“Wandeling na wandeling maakte ik, en ik heb ervan genoten. Het valt me zwaar om er een punt achter te zetten, maar ik voel natuurlijk ook wel dat het genoeg is geweest. Ik zag door de jaren heen anderen rondom mij ouder worden, maar dat zou mij niet overkomen, dacht ik. Ik ben tachtig nu, en de tijd blijkt ongenadig.”

Maar blijft zijn hart niet eeuwig jong, dan alleszins wel eeuwig groen. Hij was een van de eersten die zich eind jaren ’70 bewust werden van de desastreuze gevolgen voor de natuur, van het vooruitgangsdenken dat de decennia daarvoor furore maakte. Hij richtte in 1981 de Torhoutse Milieugroep mee op.

“Omdat er op dat moment geen geen groene druk op het beleid in Torhout woog. Bij onze eerste bijeenkomst kwamen er al meteen meer dan honderd geïnteresseerden opdagen.” Vandaag is het met de West-Vlaamse natuur weer beter gesteld, dankzij de ingrepen van gemeentebesturen eens die inzagen dat er een draagvlak was voor natuurherstel. Maar in de jaren ’80 was natuurbeheer een hot issue.

(Lees verder onder de foto)

Marcel Gevaert werkte de voorbije jaren voor onze krant in totaal 162 natuurwandelingen uit.
Marcel Gevaert werkte de voorbije jaren voor onze krant in totaal 162 natuurwandelingen uit.© Davy Coghe

Warm voor groene zaak

Marcel besefte evenwel dat hij niet alleen voor eigen kerk moest preken, “integendeel, we moesten net de mensen die weinig natuurgevoel hadden warm maken voor de groene zaak en meenemen op onze natuurwandelingen.” In het toenmalige lokale weekblad De Torhoutse Bode zag hij een ideale kans om op een goedkope manier aansluiting te vinden bij de bevolking van Torhout. Hij stapte de eenmansredactie binnen en gooide het er op een akkoord: Marcel zou wekelijks een gratis artikeltje leveren waarin hij natuurnieuwtjes uit de regio en de activiteiten van de milieugroep zou meegeven, mits de belofte dat in zijn teksten geen letter zou worden gewijzigd.

“Beide partijen hebben zich altijd aan die afspraak gehouden. Zelfs nadat De Torhoutse Bode krant werd overgenomen door Roularta en later opging in Krant van West-Vlaanderen mocht ik het rubriekje blijven schrijven. En het werd goed gelezen ook. Voor onze geleide natuurwandelingen daagden gemakkelijk honderd en meer deelnemers op. Zo bouwden we gestaag een achterban op, en werd er van overheidswege ook beter naar ons geluisterd. Wie veranderingen tot stand wil brengen, moet de tijd nemen om te werken aan een mentaliteitsverandering.”

KW ging langs met taart.
KW ging langs met taart.© Davy Coghe

Een van de verwezenlijkingen waar hij en zijn kompanen tevreden over zijn, is het Groenhovebos in Torhout. We wandelen er een stukje van de wandeling die op 28 april 2017 in onze krant verscheen, ‘van ‘t Lichterveldse Veld naar Torhoutse kloosterbos’. Marcel toont er de prachtige kapel in het Groenhoveklooster dat het bisdom Brugge er begin jaren ’50 liet bouwen naar een ontwerp van architect Arthur Degeyter. Vandaag doet het gebouw dienst als diocesaan centrum en kunnen bezoekers aan het domein er terecht in de cafetaria.

Het kasteel Vandewalle dat hier eind 19de eeuw gebouwd werd, verviel. Het bouwmateriaal werd – naar Marcel al eens hoorde – door mensen uit de wijde omgeving hergebruikt. In de kasteelhoeve is nu een bloeiende manège gehuisvest. Hij zag er de voorbije jaren de comeback van reeën, eekhoorns en vossen, maar ook het verdwijnen van de wielewaal, de veldleeuwerik en de huiszwaluw, en wijst en passant op de herfstkleurenpracht van de amberboom.

Van de hazelnootboom maakten de Kelten wichelroeden, beukenbasten zijn het best geschikt om een boodschap in te kerven, en hier liep ooit de verste bovenloop van de Reie waar Brugge op ontstond. Dat de droogte van vorige zomer de natuur een flinke tik heeft gegeven, stelt hij ook vast: nooit eerder zag hij zo weinig paddenstoelen. Er is een speelplein, een bosleerpad en sinds dit najaar een speelbos, “net op tijd klaar voor de gemeenteraadsverkiezingen”, merkt Marcel fijntjes op. “Maar hoe dan ook een mooi project dat veel families opnieuw in contact brengt met de natuur. En dat was tenslotte onze bedoeling.”

De man die West-Vlaanderen leerde wandelen

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier