Bruggelingen Fernand Vanderplancke en Thomas Huyghe verheffen de Ronde tot kunst

“Met mijn trofee wil ik de verbetenheid en de spanning die in de Ronde zit weergeven”, vertelt Fernand. (foto Davy Coghe)
Stefan Vankerkhoven

De Brugse kunstenaar Fernand Vanderplancke ontwerpt al dertig jaar de trofee van de Ronde van Vlaanderen. Uitgeweken Bruggeling Thomas Huyghe vereeuwigde dan weer de benen van Tom Boonen in brons op de Taaienberg.

“Ik mag de trofee van de Ronde al dertig jaar ontwerpen”, zegt de Brugse kunstenaar Fernand Vanderplancke (84). “Elke trofee is anders, elk jaar maak ik een uniek, bronzen kunstwerk. Of liever gezegd: twee trofeeën, want ook de winnares van de Ronde voor dames krijgt er een. Vroeger was het kunstwerk voor de vrouwen kleiner, maar die seksistische vergissing is inmiddels rechtgezet.”

“Ik heb geprobeerd om mijn beeld van coureurs veel expressie te geven. Ik wou de verbetenheid en de spanning die in elke Ronde zit, weergeven. Wielrenners moeten diep onder de pijngrens gaan. Dat wil ik tonen. Ik probeer via mijn beelden te communiceren, kunst is voor mij een hefboom. Mijn beelden zijn deels figuratief, deels abstract. Maar je kunt nog zien wat ze voorstellen, je kunt herkennen dat het wielrenners zijn.”

Academie van Poznan

“Mijn grote voorbeeld is Henry Moore. Net zoals deze beroemde Engelse kunstenaar heb ik mij als beeldend kunstenaar in de loop van mijn carrière bekwaamd in het werken met verschillende materialen. Het moet bij mij ergens in de genen zitten, want mijn papa was kunstsmid en mijn grootvader kuiper. Ik mocht naar de academie gaan en kreeg nadien een internationale studiebeurs, die mij toeliet om aan de academie van Poznan in Polen te studeren.”

“Aanvankelijk kon ik niet van mijn kunst leven, daarom heb ik een tijdje in het revalidatiecentrum KEI in Oostduinkerke gewerkt. Ik heb er mijn vrouw leren kennen en heb in die badstad mijn atelier gevestigd. Een tijdlang leerde ik gehandicapte kinderen in het medisch pedagogisch instituut beeldhouwen en gaf ik les aan de Westhoek Academie.”

“Mijn grote doorbraak kwam in 2000, toen ik een monumentaal beeld mocht ontwerpen voor het Belgisch paviljoen op de wereldexpo in Hannover. Een jaar later kreeg ik een grote opdracht voor het hoofdkwartier van chemiereus BASF. Nadien volgden tentoonstellingen in Amsterdam, Rijsel, Parijs, Londen (Het British Museum), Rome en New York (Het Vlaams Huis).

Tom Boonen

“Sinds 1993 ontwerp ik elk jaar een bronzen trofee voor De Ronde. Eerder al mocht ik een beeld ontwerpen voor de Sportman van het Jaar. Blijkbaar heeft dat de organisatoren van de Ronde gecharmeerd. Eerlijk gezegd, vroeger was ik eerder een voetbalfan dan een liefhebber van de koers. Ik heb nog samen met Fernand Goyvaerts bij de juniors van Club Brugge gespeeld. Nu fiets ik graag in De Moeren en heb één keer per fiets de bedevaartsroute naar Compostela gefietst. Ik hoop dat Wout van Aert eens de Ronde wint. En Lotte Kopecky mag van mij weer als eerste over de streep komen. Ik las dat Tom Boonens trofee nog altijd bij hem thuis in de living staat. Zoiets doet mij veel deugd”, besluit Fernand Vanderplancke.

“De samenwerking met Tom Boonen verliep perfect, hij is een aimabel man en was superenthousiast toen ik mijn idee uit de doeken deed”, vertelt Thomas Huyghe.
“De samenwerking met Tom Boonen verliep perfect, hij is een aimabel man en was superenthousiast toen ik mijn idee uit de doeken deed”, vertelt Thomas Huyghe. © gf

Sinds januari staat op de Taaienberg in het Oost-Vlaamse Maarkedal een kunstwerk van Bruggeling Thomas Huyghe (51). Deze met kasseien bezaaide heuvel maakt opnieuw deel uit van het parcours van de Ronde. De Brugse kunstenaar won een wedstrijd die een ode brengt aan wielerheld Tom Boonen.

Thomas Huyghe, die zeven jaar geleden naar Maarkedal verhuisde en er zijn atelier heeft, ontwierp het werk. De moule van de benen en het brons werden onder zijn supervisie gemaakt bij Art Casting in Leupegem. “Zelfs Toms littekens en tattoo zijn zichtbaar, het is een zeer realistisch beeld”, vertelt de uitgeweken Bruggeling, een oud-leerling van de Frères, die nu lesgeeft aan de Kortrijkse Academie.

“Toen ik de maquette maakte, moest ik denken aan de relikwieën van vele heiligen: stukjes bot waaraan een bijzondere waarde of kracht werd toebedeeld. Bij Tom Boonen zijn het zijn sterke benen die hem vele overwinningen opleverden en hem toelieten de Taaienberg te beklimmen. Doelbewust plaatste ik mijn beeld op een lage, betonnen sokkel, zodat deze volksheld toegankelijk blijft voor zijn fans. Ze kunnen bij die benen gaan staan en selfies maken.”

Geen grote wielerfan

“Ik moet het eerlijk toegeven, ik ben geen grote wielerfan, maar ik heb groot respect voor een atleet als Tom Boonen. De samenwerking verliep perfect, hij is een aimabel man en was superenthousiast toen ik mijn idee uit de doeken deed. Voor mij maakt dit werk deel uit van een nieuwe fase in mijn werk. Ik ben begonnen als schilder en grafisch vormgever, ik heb politieke portretten gemaakt van onder anderen Mugabe, Pinochet en Thatcher. Nadien stapte ik over naar sculpturen en ruimtelijke installaties.”

“De laatste tijd leg ik mij ook toe op monumentale projecten in de openbare ruimte. Mijn werk Vanity Table staat in het Reinaertpark in Destelbergen, Empty Billboard in de Hoogstraat in Deerlijk. Ik zou graag in de toekomst eens iets maken onder de bomen op de Burg in Brugge, waar ooit het paviljoen van Toyo Ito stond. De voorbije jaren heb ik een eigen visie ontwikkeld op de relatie tussen een kunstwerk en zijn omgeving. Ik zet niet zomaar een sculptuur op een plek, maar probeer die site een meerwaarde te geven. Met de benen van Tom Boonen in het aardig gelukt op de Taaienberg.”

Lage piëdestal

“Het fenomeen van macht, beeldvorming in de sociale media, de verleidingsmechanismen om aan de macht te komen, vormen een centraal thema in mijn oeuvre. Door Tom Boonen in tegenstelling tot andere, machtige, helden, op een lage piëdestal te plaatsen, breng ik hem dichter bij de mensen. Dat in schril contrast met traditionele beelden van machthebbers en vedetten die vanop hun voetstuk hoog boven ons tronen”, aldus kunstenaar Thomas Huyghe.