Pionier Cyrille Van Hauwaert fietste via Parijs naar winst in Milaan-Sanremo

Cyrille van Hauwaert (1883-1974), Belgian racing cyclist and twice winner of the Bordeaux-Paris race, May 1913. (Foto Roger Viollet) © Roger-Viollet
Redactie KW

Cyrille Van Hauwaert kreeg als eerste het epitheton de Leeuw van Vlaanderen toebedeeld. Hij had het niet gestolen, want Cyrille hield nog meer primeurs in petto: de eerste Belg die Bordeaux-Paris (1907), Milaan-Sanremo (1908) en Paris-Roubaix (1908) won en ook de eerste landgenoot die een etappe in de Tour de France op zijn naam schreef.

In de Ronde van Frankrijk deed Cyrille Van Hauwaert dat zelfs in Roubaix, in de openingsrit van de editie van 1909. In het klassement kwam hij uit op de vijfde plaats, het jaar daarop op de vierde. Cyrille was meer een man van dagen dan van perioden. Soloslim spelen, dat was Cyrille’s handelsmerk tijdens het heroïsche eerste decennium van de 20ste eeuw. Cyrille kreeg het inderdaad niet op een schoteltje aangereikt.”

Cyrille maakte de verplaatsing met zijne velo: eerst in twee dagen naar Parijs en van daaruit met drie Franse ploegmaats naar Milano. Cyrille aanzag het als het ideale trainingskamp

“Eind maart 1907 reisde de boerenknecht naar het Parijse rijwielhuis La Française met een aanbeveling van de Vlaamse vertegenwoordiger om hem in Paris-Roubaix (tot 1910 met gangmakers betwist) te steunen. Cyrille sprak evenwel geen gebenedijd woord Frans, werd door directeur Pierre Pierrard als quantité négligeable aangegaapt met een air van: wat gooien ze hier binnen? Cyrille kreeg meteen een retourtje voor de eerste trein aangereikt, maar hij wees het af. “J’y suis, j’y reste”, zei hij dus niet, maar hij dacht het wel én hij voerde het nog uit ook.

gangmaking & proviand

Hij kreeg evenwel geen proviand mee noch gangmakers voor zich, maar daar stelde hij een oceaan van grinta tegenover en hij overtrof zijn gegangmaakte stalgenoten. De ploegleiding zag dat met lede ogen aan en gaf de Vlaming alsnog wat de anderen al van bij de start te beurt viel: gangmaking en proviand, zodat Van Hauwaert zijn ongezien inhaalmanoeuvre zou kunnen afronden. De koers was evenwel drie kilometer te kort om ook Georges Passerieu bij te halen en te oversteken. De overlevering leert dat hij voor die stunt 1.500 frank beurde, een klein fortuin in die dagen waarvoor de toenmalige arbeiders (voor zover ze al werk hadden) meerdere jaren moesten wroeten.

Soloslim spelen, dat was het handelsmerk van Cyrille tijdens het heroïsche eerste decennium van de 20ste eeuw

Van dan af zag La Française hem helemaal zitten met een driejarig contract à 1.000 frank per maand. Cyrille bedankte twee maanden later met een eerste triomf in Bordeaux-Paris 1907, die in een ware zondvloed werd gereden. Een zege die hij twee jaar later overigens herhaalde.

SANREMO & ROUBAIX

Alcyon, de grote concurrent van La Française, was overweldigd, kocht zijn contract over en verdrievoudigde het maandloon. De rijzige Moorsledenaar presteerde almaar straffer. In 1908 versierde hij als allereerste de dubbel Milaan-Sanremo en Paris-Roubaix.

Bovenal straf was zijn aanloop naar Milaan-Sanremo, die in 1908 pas aan zijn tweede editie toe was. Cyrille maakte de verplaatsing met zijne velo: eerst in twee dagen naar Parijs en van daaruit met drie Franse ploegmaats naar Milano. Cyrille aanzag het als het ideale trainingskamp.

De tweede Primavera ontkende zijn naam, want op de Turchino sneeuwde het. De meesten werden tot opgave gedwongen, maar Cyrille maakte van de apocalyptische omstandigheden een natuurlijke bondgenoot. Hij zette een solo van 100 kilometer op en werd door niemand meer verontrust, behalve door een bareelwachter in Voltri die de spoorbomen neerliet voor de aanstormende winnaar in spe.

In de nadagen van zijn carrière op de weg zocht en vond Van Hauwaert het ook op de piste, waarop hij 81 overwinningen zou boeken

“Mij niet gezien”, reageerde Cyrille. Hij kroop over de bareel, wat de stationschef naar een pistool deed grijpen. Van Hauwaert pareerde met enkele muilperen om zijn zegetocht door de ijzige sneeuwregen onverstoord voort te zetten en in Milano te arriveren met drie en een halve minuut voorsprong op de uittredende winnaar Luigi Ganna en nog (veel) meer op de luttele anderen die de ijzige kelk eveneens tot op de bodem ledigden.

François Faber

Twee weken later won Van Hauwaert eveneens de veel nabijere Paris-Roubaix opnieuw in hels voorjaarsweer. Cyrille achterhaalde, net voor Douai, het 21-jarige Luxemburgs wonderkind François Faber, die een vaste uitblinker zou worden in de Tour de France (winnaar in 1909, tweede in 1908 en 1910, negentien dagzeges). Toch moest Faber zich op de piste van Roubaix gewonnen geven tegen zijn in die omstandigheden meer weerbare Vlaamse concurrent.

Cycles Van Hauwaert

In de nadagen van zijn carrière op de weg zocht en vond Van Hauwaert het ook op de piste, waarop hij 81 overwinningen zou boeken, onder meer tweemaal de zesdaagse van Brussel (1914 en 1915) won. Intussen werd hij in Groot-Bijgaarden de oprichter van Cycles Van Hauwaert, waarmee hij – alweer als eerste – naderhand een eigen wielerploeg in het leven riep. Van je inspannen en ondernemen ga je, indien dat stressbestendig verloopt, kennelijk niet kapot, want Cyrille Van Hauwaert was ruim 90 (!) jaar toen hij begin 1974 in Zellik overleed. (Bernard Callens)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier