‘Hrèch!’

Schrijfster Ann De Craemer is samen met politicoloog Carl Devos en atlete Axelle Dauwens één van onze drie columnisten. Maandelijks gunt ze ons een blik in haar ziel…

Op een dag kwam er nieuwe jongen in mijn klas te zitten: Gregory. Hij was verlegen – verloren in een puberende meisjesmassa -, hield van muziek (die ons verder koud liet), kende alle komische series en begreep fysica. Gregory bleef enkele dagen lang een curiosum waar af en toe om gegiecheld werd maar was dan ‘van ons’: hij verduidelijkte de wet van Ohm, wij omringden hem aan de bar op fuiven en verjaardagsfeestjes. Mijn vermoeden is dat ‘Gregory’ komt van Gregory Peck, de Amerikaanse acteur met het gebeeldhouwde gelaat die in 1963 een Oscar won en zijn rollen charmant maar mysterieus vertolkte. Een schermgezicht dat eerst zwart-wit en later gekleurd in bioscopen kwam. Een hoofd als mooi golvend marmer.

Onze Gregory had een iets Vlaamser gelaat, een gewone jongen zoals wij gewone meisjes waren: met pukkels, weerbarstig haar, opgeschoten lichamen en een eigen kledingstijl. Bij Gregory was dat Grunge maar met onderaan mocassins – zijn vader, een militair, vond combatboots voor een zestienjarige immers heiligschennis. Niettemin vond hij een plaats in ons vrouwelijke midden. Alleen had hij één ding tegen: zijn naam. Wat bij een stijlvolle acteur fluweelachtig klinkt – Gregory -, klonk bij ons in de pauzes tussen de lessen als een potdeksel op vloertegels, een schetterend ‘Hrèhorie!’. Daar kon geen ceremonie tegen op.

Het probleem is dat het West-Vlaams Engelstalige namen weinig eer aan doet. Ik denk aan het sjieke Robert (‘Roobeir’), het ingetogen Edward (‘Idwaar’) of het tintelende Timothy (‘Tiemotie’): welluidend in Brittannië, schabouwelijk in Kachtem of Ruddervoorde. Of neem mijn eigen naam, Ann (inderdaad, met twee n’nen!): klinkt als ‘Aannn’ aan de overkant van het kanaal maar bij ons als de aankondiging van ‘andijvie’ – platte kost dus. We moeten natuurlijk de Hyacinth Bucket in ons (die willens nillens ‘Bouquet’ wou heten) enigszins intomen: wie namen importeert, krijgt het accent nu eenmaal niet cadeau. Toch is dit de periode waar de accentologie ons danig van pas zou komen: het seizoen van de voorjaarskoersen.

Zet ‘Sagan’ naast ‘Van Avermaet’ en je merkt het meteen: een teveel aan lettergrepen bij onze flandrien. Een wielernaam heeft pit nodig.

Mark Cavendish! Daniel Martin! Chris Froome! Of verder terug: Cadel Evans! George Hincapie! Namen als klokken, energiek en onoverwinnelijk. Stempels bijna, merknamen voor karaktermannen, maar hoe spreek je ze uit? Beginnen deed het met Greg Lemond, die de brug naar Europa (en vooral Frankrijk) sloeg met zijn wereldveroverende maar zoetgevooisde achternaam. Toevallig of niet was José De Cauwer Lemonds ploegleider in de befaamde ‘achtsecondentour’ van 1989. Dezelfde man die nu als commentator onze nieuwste wielerheld een zeer warm hart toedraagt: Greg Van Avermaet. Of zoals De Cauwer het zelf zegt: ‘Grig’.

Zet ‘Sagan’ naast ‘Van Avermaet’ en je merkt het meteen: een teveel aan lettergrepen bij onze flandrien. Een wielernaam heeft pit nodig. Hij moet declameerbaar zijn als de favoriet juichend over de finish spurt: Museeuw! Boonen! De Vlaeminck! Merckx! Bij ‘Van Avermaet’ is er ademruimte nodig, een pauze tussen tong en longen. Gelukkig is die er aan het komen. Greg stapelt de overwinningen op en kondigt ze ondertussen ook aan. Hij trekt en sleurt en etaleert zo kilometers voor de meet al zijn overwicht. De commentator kan de tijd nemen en de supporters samen met hem: ondertussen kunnen we Van Avermaet breedvoerig over de streep roepen, een paar meter te vroeg al in de wetenschap dat hij toch wel wint.

Alleen is het zoals bij ‘Gregory’ de ‘Greg’ die bij ons, West-Vlamingen, blijft haperen. Waar De Cauwer nog een half respectabel ‘Grig’ uitbrengt, rest ons niets anders dan ‘Hrèch!’ te schreeuwen – een potdeksel op vloertegels. Alweer. Dat Greg Van Avermaet een slechte wielernaam zou zijn moeten we ons evenwel niet te veel aantrekken. ‘Hrèch!’ heeft wel iets: Bulgaarse furie, exotica en vloek ineen. Een schelle verzoeking. Genieten we dus vooral van zijn exploten en ons getier. Want bovenal is Greg een beminnelijke krachtpatser. Of zoals Engelstaligen het zeggen: een ‘crack’. Beslis vooral zelf hoe u dat laatste wilt uitspreken.