“De ploegleider zei: jij rijdt straks de Arctic Race, want daar is veel zalm te winnen en dat lust de ploeg graag. Toen ben ik ontploft”
44 Belga-foto’s werden er in 2016 nog van Zico Waeytens (26) genomen. Dit jaar stokte de teller op twee: eentje van de ploegvoorstelling en eentje van het Natourcriterium in Roeselare. Veelzeggend voor het rampzalige seizoen dat de naar Dadizele uitgeweken Ledegemnaar doormaakte. Maar dat beseft Waeytens natuurlijk zelf ook. “Ik heb fouten gemaakt, maar het was niet allemaal mijn schuld.”
Een grijze maandagnamiddag in ‘t Kaffeet in Ledegem. Terwijl een opgewekte en fris ogende Zico Waeytens honderduit over heden en verleden vertelt, blijft het obligate koekje bij zijn koffie anderhalf uur lang onaangeroerd liggen. Het verraadt iets over de gedrevenheid waarmee de Ledegemnaar hij oogt voor deze tijd van het jaar al behoorlijk scherp zich voorbereidt op een seizoen waarin woorden als revanche en comeback nooit veraf zullen zijn. “Ik voel me goed in mijn vel”, benadrukt Zico. “Misschien trek ik volgende week al met Jens Debusschere op stage naar Portugal, maar veel hangt af van het weer. De motivatie is groot. Ja, het gaat goed met mij en dat was niet zolang geleden niet meer het geval.”
Roetsjbaan
Het verhaal van Zico Waeytens leest als een roetsjbaan, met hoge pieken maar ook diepe dalen. Eerst absolute wereldtop bij de jeugd je laat als junior niet zomaar Arnaud Démare, Wilco Kelderman, Petr Vakoc en Tim Wellens achter je. Daarna een langdurige terugslag als beginnend prof door een vernauwing in de bekkenslagader. Vervolgens één van de revelaties van het klassieke voorjaar in 2015, als meesterknecht van John Degenkolb. En ten slotte een diepe val figuurlijk dan toch als renner van Sunweb vanaf de zomer van 2016.
Zico, laat ons even terugkeren naar eind 2014, toen je bij WorldTourploeg Giant-Alpecin, voorloper van Sunweb, terechtkwam. Met succes, want je werd meteen één van de revelaties en kopman John Degenkolb won Milaan-Sanremo en Paris-Roubaix.
Zico: “Ik kende een goede winter en had veel in Spanje getraind. Op training met Giant deden we onderlinge wedstrijdjes en klopte ik zelfs eens John in een spurtje. In het begin was hij nochtans niet erg tevreden met mijn komst, want Dries Devenyns vertrok en John had hem liever als helper gekregen. Maar dat voorjaar kon ik veel voor hem doen. In Milaan-Sanremo zette ik hem af aan de Cipressa. In de E3 Harelbeke kon ik als enige bij hem blijven. En in de Ronde van Vlaanderen begonnen ze met 18 man aan de laatste Oude Kwaremont en was ik er nog bij. John en ik werden al vlug goede vrienden. En zijn dat nog. Ik moet hem binnenkort nog eens gaan opzoeken in Frankfurt.”
Je leefde op een wolk.
Zico:(knikt) “In 2015 was er niet alleen dat voorjaar. Ik deed ook de lead-outs voor John, reed de Vuelta in dienst van Tom Dumoulin en eindigde zelf ook een paar keer dik in de prijzen. Op trainingskamp in Calpe gingen John en ik altijd nog een halfuur langer trainen dan de rest en stopten we voor een koffie in Moraira. We konden met elkaar over alles praten en ik wist toen al ook al stond hij nog een jaar onder contract bij Sunweb dat hij bezig was met Trek. Maar toen kwam die val op stage (in januari 2016 werden Degenkolb en vijf ploegmaats door een auto aangereden, waarna een maandenlange revalidatie volgde, red.) en zag de wereld er plots helemaal anders uit.”
Is dat ook voor jou een keerpunt geweest?
Zico: “Ik denk het wel. (korte stilte) Het was een enorme klap. Ik was er echt niet goed van en heb toen wenend met mijn vriendin zitten bellen. Op diezelfde stage in Calpe gingen we soms vier, vijf uur trainen en reed ik erna nog twee uur met de auto naar Valencia om John in het ziekenhuis te bezoeken. Een heftige periode.”
Plots werd jij dé kopman van Sunweb voor de klassiekers.
Zico: “Eerst ging het nog goed. In Oman spurtte ik naar een tweede plaats achter Kristoff. En van Kuurne-Brussel-Kuurne bestaat er een foto waarop ik naast Kristoff en Groenewegen rijdt op 500 meter van de meet. Zij werden twee en vier, ik brak mijn derailleur. Zonder pech was ik er zeker top tien waard. In de daaropvolgende Tirreno-Adriatico kwam de ploeg met een nieuw contractvoorstel. Ik had tijdens de Tirreno ook met Trek gesproken, omdat John Koen de Kort en mij wilde meenemen. Maar ik merkte dat ze vooral John wilden. Bij Sunweb ging alles goed, ik zou meer voor eigen rekening kunnen rijden, het waren zij die mij de kans gaven om in de WorldTour te rijden én het voorstel was financieel heel aanlokkelijk. Meer dan het dubbele! Ik weet wat mijn ouders verdienen. Mijn ma is poetsvrouw, mijn pa fabrieksarbeider. Dan sta je al eens stil bij zulke bedragen. Nog tijdens die Tirreno heb ik beslist om te blijven en niet met John naar Trek te gaan. Of ik daar spijt van heb? (knikt nadrukkelijk) Achteraf gezien wel.”
“In de Vuelta van 2016 heb ik één keer voor mezelf gespurt. Dat is me niet echt in dank afgenomen”
De klassiekers werden in 2016 geen succes, maar in mei won je een rit in de Ronde van België. In de Vuelta ging het echter weer mis.
Zico:(knikt) “Na mijn eerdere prestaties en gezien het parcours verwachtte ik enkele keren mijn eigen kans te mogen gaan, maar dat mocht dus niet. Nikias Arndt was de kopman. Ik trok twee keer de sprint voor hem aan, maar dat verliep niet zo geweldig. In één rit heb ik zelf meegespurt. Ik werd vijfde, maar dat werd me niet echt in dank afgenomen. Sindsdien is het tussen Sunweb en mij nooit meer goed gekomen.”
Enkele dagen later verdween je uit koers. Maagproblemen.
Zico: “Ik herinner me het perscommuniqué dat de ploeg de wereld instuurde en waarin men van oververmoeidheid sprak, terwijl ik al drie dagen zei dat ik met mijn maag sukkelde. Ik had niet het gevoel dat ze mij geloofden. Als topsporter voel je wanneer je niet in orde bent. Ik vind dat ik toen weinig steun heb gekregen.”
“Nog nooit Waalse klassiekers gereden”
Als jeugdrenner reed Zico Waeytens uitstekend bergop. Als nieuweling klokte hij in 2007, tijdens de jaarlijkse klimstage met de nationale ploeg in de Vogezen, zelfs de snelste tijd op de Ballon d’Alsace, beter dan Tim Wellens. “Natuurlijk geloofde ik toen dat ik een klimmer was. En omdat ik ook goed kon tijdrijden, dacht ik: ik word ronderenner. Toen ik in 2012 prof werd, wilde ik me echter vooral op de Waalse klassiekers toespitsen. Maar door een aaneenschakeling van pech heb ik die nog nooit kunnen rijden. In mijn derde jaar bij Topsport (2014, red.) wel, maar toen kwam ik ten val in de Amstel en was ik weer maanden buiten strijd. Ik herinner me wel een editie van de GP de Wallonie waarin ik zevende werd, tussen grote namen als Bakelants, Kwiatkowski, Dumoulin en Gilbert. Maar intussen zijn we 2017 en heb ik de Waalse klassiekers nog altijd niet kunnen rijden.”
“Daar stopte het niet. Na mijn opgave in de Vuelta moest ik van de ploeg blijven rijden, tot 25 oktober in Abu Dhabi. En op 24 november moest ik op de piste in Manchester koersen. Een coureur moet toch kunnen rusten en opbouwen? Twee dagen ging ik à bloc. Tegen Keisse, Viviani… Een week later moest ik weer naar de piste en meteen erna was er een trainingskamp. Toen heb ik bij de ploeg aangegeven dat ik me niet goed voelde. Het was december en tegen mijn vriendin zei ik: het zal geen goed voorjaar worden.”
Uiteindelijk duurde het tot Paris-Roubaix van dit jaar dat er ingegrepen werd.
Zico: “De ploeg zei altijd maar dat het wel in orde zou komen. Dat was een grote fout. Het had veel vlugger moeten gebeuren. dus heb ik uiteindelijk zelf beslist om een maagonderzoek te laten uitvoeren. Natuurlijk was mijn voorjaar ronduit slecht, want ik bleek een maagbacterie, maagontsteking én maagzweren te hebben. Dan kun je onmogelijk presteren in klassiekers van 200 kilometer.”
Wat was de oorzaak van die maagproblemen?
Zico: “Ik moet het vorig jaar in de Vuelta opgelopen hebben. In één van die kruiphotels, zoals we die noemen. Ik herinner me dat mijn ploegmaats en ik er eens mee aan het lachen waren. Het was de dag waarop ik de hele tijd in de aanval had gereden. (droog) Twee dagen later is de miserie begonnen.”
Het gevolg was dat je in 2017 amper gekoerst hebt.
Zico: “35 koersdagen! Na het voorjaar heeft de ploeg mij bijna nergens meer opgesteld. Normaal was ik voorzien om de Giro met Dumoulin te rijden. Zelfs na Roubaix was dat het plan van de ploeg, ook al wisten ze van mijn problemen. Maar dat wilde ik absoluut niet. Ik moest 120 pillen antibiotica nemen en toch liet de ploeg mij twee weken na Roubaix in Frankfurt koersen. Natuurlijk gaf ik daar op. Mentaal was het niet de makkelijkste periode. Tom won de Giro en ook al was ik heel blij voor hem, mij gaf het een rotgevoel. Ik had erbij kunnen zijn.”
“Toen de ploeg dat zei van die zalm, heb ik dezelfde dag nog een reis naar Afrika geboekt”
Op 1 oktober werd je contract in onderling overleg verbroken. Wie heeft dat beslist?
Zico: “Beide partijen. Kijk, het was gewoon op. Na Frankfurt heb ik gerust, mijn antibioticakuur genomen en had ik nog één doel: het BK in Antwerpen, omdat ik er een parcours op mijn maat vond. Ik investeerde zelfs in een hoogtetent, maar wat bleek: de ploeg had totaal geen interesse in het BK. Doodjammer. Na zo’n rotperiode had ik weer motivatie gevonden en toch braken ze mij gewoon af. Hoe kun je gemotiveerd blijven als je zo behandeld wordt?”
“Nog zoiets: ik mocht de BinckBank Tour in eigen land niet rijden. De ploeg stuurde mij in plaats daarvan naar Noorwegen. Weet je waarom? In de Arctic Race is er veel zalm te winnen en de ploeg eet graag zalm, dus daarom sturen we Zico Waeytens naar de Arctic Race, zei de ploegleider me doodleuk. Toen ben ik ontploft.”
Als je nu terugkijkt: heb je zelf ook fouten gemaakt?
Zico: “Natuurlijk, maar het was niet allemaal mijn schuld. Als je zo weinig vertrouwen krijgt, kan het gebeuren dat je geen vijf uur traint zoals op mijn schema staat, maar slechts één uur. En dan zet je al eens liever een stapje in de wereld, ook al doe ik dat tijdens het seizoen normaal niet. Weet je, al van jongs af heb ik altijd veel vertrouwen van mijn ploegleiding gekregen. Ik heb dat nodig. Zo gaf Hans De Clercq mij bij Topsport Vlaanderen voor elke koers een tik op mijn gat. Iets kleins, maar het motiveerde me. Bij Sunweb had ik dat gevoel niet, ook al heb ik veel aan de ploeg te danken.”
“Uiteraard heb ik op bepaalde momenten mijn hoofd iets te veel laten hangen. Ik moest van de ploeg mijn trainingslogboek aanvullen, maar deed dat niet altijd. Het ging gewoon niet meer. Met renners, mecaniciens en verzorgers kom ik wel nog altijd goed overeen. Dit weekend stuurde Michael Matthews me zelfs nog een WhatsApp. Dat doet hij toch niet zomaar, hé!?”
Je ging in juli wel op reis. Naar Afrika. Zonder fiets.
Zico: (knikt) “Zeven dagen, met mijn vriendin. Ik weet het: normaal ga je als prof niet op reis tijdens het seizoen. Maar na alles wat er gebeurd was, moest ik hier even weg. Toen de ploeg dat zei van die zalm, heb ik dezelfde dag nog die reis geboekt. Dat is bijSunweb natuurlijk in het verkeerde keelgat geschoten. Maar ik vergeet niet. Ik kan dat niet. Mijn karakter is gewoon zo.”
“Trouwens, zo rampzalig was mijn conditie deze zomer niet. In San Sebastian overleefde ik de eerste beklimming van de Jaizkibel en dat was me nog nooit gelukt. Tom Dumoulin is me na afloop nog komen bedanken. En toen ik in september in Canada mijn laatste twee koersen voor Sunweb reed, heb ik 150 km op kop van het peloton gereden. Na afloop heeft Tom mij voor de hele groep bedankt. Voor alles wat ik voor hem gedaan heb en ondanks alles wat er gebeurd was.”
En nu? Is Veranda’s Willems-Crelan de juiste keuze?
Zico: “Daar geloof ik echt in. De ploeg deed mij een heel mooi voorstel dat ik niet kon weigeren en met Kristof De Kegel vind ik er een trainer die me op de juiste manier kan prikkelen. Ik mik op de semiklassiekers: Kuurne, Waregem… Maar mijn droomkoers blijft toch Gent-Wevelgem. Over de wegen waar er vroeger oorlog was. (mijmerend) Weet je, voor mij heeft het West-Vlaams Heuvelland gewoon meer charme dan de Vlaamse Ardennen.”
Je bent veranderd, Zico. Vroeger was je hyperactief op sociale media. Nu horen we je bijna niet meer. Eerlijk: we missen die Zico een beetje. Je zorgde voor peper en zout.
Zico:(zucht) “Ik heb daar vanuit de ploeg dan ook veel commentaar op gekregen. Wist je dat ik eens een telefoon van dertig minuten heb gekregen, omdat ik Zlatan Ibrahimovic en Frank Vandenbroucke in een interview had vermeld? Dat vond ik er echt compleet over. Dat was dus totaal niet slecht bedoeld, hé. Maar de ploegleiding wilde blijkbaar liever alleen een ideale schoonzoon.”
“Ik ben veranderd, dat klopt. Wat ik in het verleden ook zei, het werd tegen me gebruikt. Maar ik heb al veel meegemaakt, vaak zaken die de mensen niet weten. Ze zien me altijd lachen en dom doen, maar de miserie, die zien ze niet. Gelukkig zijn mijn supporters me altijd blijven steunen, ook toen het minder met mij ging. Er zijn dit jaar zelfs twee supportersclubs bijgekomen. (denkt even na) Weet je, het heeft ook te maken met hoe ik ben, denk ik. Het is niet omdat ik een Porsche heb gekocht dat ik als mens veranderd ben. Nietwaar?”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier