Philip Mestdagh na de burn-out: “Eerlijk? Ik was vooral ontgoocheld in mezelf”

Philip Mestdagh: “Mijn vertrek bij de Belgian Cats was niet de hoofdreden voor mijn burn-out, al zal het misschien wel meegespeeld hebben.” © Foto Kurt
Kevin Pouillie
Kevin Pouillie Editieredacteur Het Wekelijks Nieuws Westhoek en Westkust

Maandenlang bleef het stil bij basketcoach Philip Mestdagh (59). Telefoons en berichtjes werden niet beantwoord. Na de Olympische Spelen en zijn afscheid bij de Belgian Cats kampte de Ieperling met een burn-out, maar nu is hij klaar om de draad stilaan weer op te pikken. “Een burn-out, dat kon mij toch niet overkomen? Maar nu weet ik wel beter.”

Even terug naar de zomer van vorig jaar. Voor de Belgian Cats zal dat altijd de zomer van nét niet blijven. Zowel in de halve finale van het EK als in de kwartfinale van de Spelen leidde een shot op – of net na – de buzzer tot een nederlaag. Al wil de ex-coach dat niet zo gezegd hebben. “De mensen zien natuurlijk alleen maar die laatste fase, maar zowel tegen Servië als tegen Japan had de wedstrijd op dat moment al lang gespeeld moeten zijn.”

Meteen na de wedstrijd tegen Japan barstten verschillende speelsters in tranen uit. De ontgoocheling was groot en dat zou ook nog enkele weken zo blijven. “Nu, meer dan een half jaar later, kan je dat wel een plaats geven. Maar op het moment zelf was dat natuurlijk heel zwaar”, weet Mestdagh. “Iedereen kwam ook uit een heel zware periode, met veel onzekerheid door de coronasituatie. En ook op het EK en de Spelen zelf waren de omstandigheden niet ideaal. Achteraf bekeken zijn wij véél te vroeg naar Japan vertrokken. We konden er slechts één oefenmatch spelen. Voor de rest zaten we drie weken op onze hotelkamer. Enkel wanneer we van de bus naar het hotel stapten en terug zagen we de zon eventjes. De Olympische Spelen zouden een droom moeten zijn, maar nu was het voor iedereen mentaal moeilijk.”

Nood aan rust

Meteen na die Spelen begint voor Philip Mestdagh een nieuw avontuur. Met Saint-Amand Hainaut-Basket, een laagvlieger in Frankrijk, krijgt hij voor het eerst een kans in het buitenland. Een kans die hij met beide handen wil grijpen, maar het wordt uiteindelijk wel het begin van zijn burn-out. “Op zaterdagavond kwam ik thuis van de Spelen. Zowel fysiek als mentaal voelde ik me vermoeid, maar op dinsdagmorgen zat ik al in de wagen richting Frankrijk. Dat was absoluut niet slim van mij. Maar ik had in maart al mijn woord gegeven aan die club en zat toen al boordevol plannen. Die eerste weken leefde ik nog op adrenaline, maar toen begon er plots een sleur op te treden. Ik moest me daar eigenlijk naartoe slepen. ’s Morgens om 7 uur in de auto, een uur rijden… Wanneer ik iets te vroeg aankwam op het trainingscomplex, bleef ik vaak zelfs nog tien minuten in de auto zitten. Ik moest mezelf motiveren om uit te stappen. En dat gevoel werd steeds erger. Ik dacht eigenlijk dat ik een fysiek probleem had.”

Ik stond te zweten, kreeg geen adem meer, voelde mijn hart vlugger kloppen…

Tot de mentale problemen halfweg oktober ook voor de anderen binnen de club merkbaar werden. “Ik herinner het me nog goed”, getuigt Philip. “Het was een dinsdagvoormiddag en ik was individuele training aan het geven aan enkele speelsters. Ik stond te zweten, kreeg geen adem meer, voelde mijn hart vlugger kloppen… De speelsters vroegen me wat er aan de hand was en mijn assistent-coach adviseerde me om meteen naar huis te gaan en een dokter te raadplegen. Die zei me direct dat het hoogtijd was om rust te nemen. Ik heb daarna nog veel onderzoeken ondergaan in het ziekenhuis om uit te sluiten dat er ergens een medisch probleem was. Maar mijn hart bleek perfect in orde. Achteraf heb ik dan te horen gekregen dat ik net op tijd gestopt ben. Anders had je in een van de volgende dagen ergens onderweg aan een vangrail gehangen, kreeg ik te horen. Dat hakt er wel in.”

Geen vakantie

Halfweg september raakt bekend dat zijn contract bij de Belgian Cats niet verlengd wordt. Maar dat of zelfs de mindere resultaten met zijn nieuwe club zijn volgens Mestdagh niet de reden voor zijn burn-out. “Al zal het natuurlijk wel wat meegespeeld hebben. Maar dé hoofdoorzaak was toch vooral het feit dat ik sinds 2017 nooit echt vakantie genomen heb. Van bij mijn club ging het altijd meteen richting de nationale ploeg en terug. Ik ging soms wel eens op reis met mijn vrouw, maar de computer en telefoon gingen altijd mee. Die basketbalknop werd nooit eens afgezet. Laat dat ook een les zijn voor veel bedrijfsleiders en mensen met een drukke job: laat die laptop thuis. Je moet 59 jaar geworden zijn om dat te beseffen.”

Om die mentale problemen aan te pakken, doe ik ook een beroep op een therapeut

“Groot, klein, dik, dun… Het speelt allemaal geen rol. Het kan iedereen overkomen. Toen ik vroeger mensen bezig hoorde over een burn-out… (blaast) Nu weet ik wel beter. Ik heb me ook enkele weken volledig afgesloten van de buitenwereld. De telefoon werd afgezet, sociale media verwijderd, ik ging zelfs niet naar de bakker. Ik moet eerlijk toegeven dat ik wel ontgoocheld was in mezelf. Je krijgt dan zo’n kans om in het buitenland coach te worden en dan maak je het niet waar. Om die mentale problemen aan te pakken, doe ik ook een beroep op een therapeut. Ik ben van nature geen grote verteller, zelfs niet tegen mijn vrouw. Maar als je dan je verhaal kan doen tegen iemand die onafhankelijk is, dan helpt mij dat wel.”

“Wat me eigenlijk ook geholpen heeft, is het feit dat die verantwoordelijkheid bij de nationale ploeg weg was. En ik heb pas volledig rust gevonden op het moment dat mijn agent met Saint-Amand tot een overeenkomst was gekomen om mijn contract te ontbinden. Daardoor had ik ook geen verplichtingen meer ten opzichte van die club en ten opzichte van de speelsters, van wie ik de meeste zelf aangetrokken had. Toen heb ik het echt kunnen loslaten en ben ik me stilaan beter beginnen voelen.” Maar het basketbal helemaal loslaten, dat is hem niet gelukt. “Dat beestje laat me niet los. Ik heb toch wel wat wedstrijden uit de EuroLeague of EuroCup bekeken, weliswaar zonder notaboekje op de schoot.”

Kortrijk Spurs

En nu is de Ieperling klaar voor een nieuwe uitdaging. Volgend seizoen gaat hij aan de slag bij Kortrijk Spurs, waar een nieuw project op hem staat te wachten. “In tien dagen was alles geregeld”, vertelt hij enthousiast. “De leiding zocht een coach om de club verder uit te bouwen tot een topteam in België en dat sprak me wel aan.” Al leek ook eventjes een terugkeer naar de heimat, de dames van SKT Ieper (de opvolger van Mestdaghs ex-club Blue Cats Ieper, red.), een mogelijkheid. “Ik heb ook gesproken met die club. En was ik drie of vier jaar ouder geweest, dan had ik het misschien wel gedaan. Maar nu wil ik toch nog één keer iets proberen te verwezenlijken in een ambitieus project op het hoogste niveau. En misschien passeert die Ieperse trein binnen enkele jaren nog wel eens.”

Die buitenlandse droom, die heeft Mestdagh voorlopig opgeborgen. “Zeg nooit nooit, maar nu ligt de focus op Kortrijk. Enkele maanden geleden heeft de nationale ploeg van Canada wel gepolst, maar dat was net in het begin van mijn dip. Op dat moment zag ik dat echt niet zitten. Achteraf bekeken is dat natuurlijk wel jammer. Canada is er altijd bij op de grote tornooien.”

Nieuw verhaal bij Cats

En ondertussen zijn de Belgian Cats aan een nieuw verhaal begonnen, met Fransman Valéry Demory als bondscoach. Donderdagavond speelden ze hun eerste wedstrijd in het WK-kwalificatietornooi tegen Puerto Rico. Zaterdag en zondag volgen nog duels tegen de Verenigde Staten en Rusland. Bijna moesten de Cats dat doen zonder één enkele Mestdagh in de selectie. Kim kondigde na de zomer haar afscheid aan, Hanne werd in eerste instantie niet geselecteerd maar werd later toch nog opgevist door een positieve coronatest bij Julie Vanloo. “Natuurlijk was Hanne ontgoocheld. Je moet langs de ene kant nuchter zijn en toegeven dat Hanne geen zo’n goed seizoen achter de rug heeft. Op basis daarvan heeft ze dan misschien haar plaats niet in de selectie. Maar langs de andere kant: als de nieuwe coach de Cats de voorbije jaren een beetje gevolgd heeft, dan weet hij ook dat Hanne het tegen Puerto Rico altijd goed doet. Maar goed, voor Hanne is dit een kans om zich te bewijzen. Wat Kim betreft: zij had in januari 2021 al aangekondigd dat ze na de Spelen zou stoppen, maar dat is door het management van de Cats nooit zo gecommuniceerd geweest. En zo creëer je plots verhalen dat ze door de nieuwe bondscoach er niet meer bij is. Maar dat klopt dus absoluut niet.”

De nieuwe bondscoach kent een deel van zijn speelsters niet. Wie maakt die selectie?

Met die nieuwe coach Valéry Demory heeft Mestdagh in het verleden één keer contact gehad. “Bij de start van het seizoen in Frankrijk, op een meeting van alle coaches in Parijs. Maar toen was er nog geen enkel contact tussen hem en de Belgische basketbalbond. Eigenlijk wou de bond Lucas Mondelo, de voormalige bondscoach van Spanje. Maar daar zijn de speelsters tegen in opstand gekomen, omdat Mondelo in opspraak was gekomen voor grensoverschrijdend gedrag. Daarom heeft de bond in allerijl nog Demory gecontacteerd en hij heeft vlug toegezegd. Maar die man is er letterlijk in gegooid geweest. Een deel van de speelsters kent hij zelfs niet. Met mij heeft hij niet gebeld, maar wel met andere mensen om inlichtingen te krijgen over bepaalde speelsters. Wie maakt die selectie eigenlijk? Ik weet het niet. Het moet niet eenvoudig zijn voor Valéry. Maar als ze zich plaatsen voor het WK, dan krijgt hij een aantal weken trainingskamp om zijn speelsters echt te leren kennen.”

Chicago Sky

Tot slot willen we met Philip Mestdagh nog één thema aansnijden: Chicago Sky. Ann Wauters wordt er assistent-coach en ook Emma Meesseman en Julie Allemand maken de overstap naar de regerende WNBA-kampioen. “Heel mooi voor het Belgisch damesbasketbal. Voor Ann is het een goede stap om assistent te worden en voor Emma is het weer een mooie stap in haar carrière. Of ik verrast ben dat de honkvaste Emma Washington verlaat? Misschien had coach Mike Thibaut er te veel vertrouwen in dat ze wel zou terugkeren? Maar als je te lang wacht, zie je wat er kan gebeuren. Natuurlijk speelt de aanwezigheid van Ann daar een rol in. Hopelijk kunnen ze daar samen een mooi verhaal schrijven.”