Dario Gjergja: “Natuurlijk wil ik ooit hogerop, maar mijn dochter gaat voor”

Dario Gjergja, Kroatisch-Belgisch basketbalcoach.© Kris Van Exel
Dario Gjergja, Kroatisch-Belgisch basketbalcoach.© Kris Van Exel
Redactie KW

Zondag kan Dario Gjergja (45) met Filou Oostende zijn zevende beker pakken. Na negen landstitels, in zijn tiende seizoen aan de kust moet ook een tiende titel volgen. En intussen leidde hij ook de Belgian Lions naar het EK 2022. De Kroatische coach is een fenomeen, hoog tijd voor een indringend portret van een coach die basketbal eet en drinkt, van een vader die gek is op zijn dochter, van een Kroaat die Oostende liefheeft.

Van Zadar via Rusland naar België

“Ook al is Luka Modric ( stervoetballer bij Real Madrid, red. ) er geboren, basketbal is in Zadar het allerbelangrijkste. Ik hield ook van zwemmen en voetballen maar zodra het weer aangenaam was, van maart tot november, speelde ik buiten basketbal. Ik was dan wel heel ambitieus, ik moest al snel vaststellen dat ik nooit een goede profspeler zou worden. Ik raakte uiteindelijk in tweede divisie maar behaalde intussen wel aan de universiteit van Zagreb een master-diploma in kinesiologie en lichamelijke opvoeding. Ik kon dus leraar worden maar ik was zo bezeten van het basketvirus dat ik basketcoach wou worden. Ik wist dat ik een betere coach dan speler kon worden – ik ging slapen met basketbal en ik ontwaakte met basketbal. (glimlacht) In mijn kamer hingen posters van Drazen Petrovic, één van de grootste Kroatische basketters, helaas overleden in een auto-ongeval. Ik kon snel aan de slag bij de jeugd, werkte dagelijks van 8 uur ’s ochtends tot 23 uur ’s avonds en stelde me geen vragen over geld. Op mijn 25ste was ik assistent-coach, op mijn 31ste verliet ik al Kroatië, ik kon assistent worden bij het Russische Ural Great Perm. Daar moest ik niet lang over nadenken, voor mij telde alleen dat ik me dagelijks kon verbeteren.”

De Belg in de Kroaat

“Na één jaar in Rusland kwam ik in België terecht. Eerst als assistent bij Charleroi, dan als hoofdcoach van Luik en sinds december 2011, bijna tien jaar al, coach ik dus Oostende. Ik heb intussen de dubbele nationaliteit en voel me zowel Kroaat als Belg. Op het WK Voetbal in Rusland bekeek ik de halve finale België-Frankrijk in een shirt van de Rode Duivels. Was het uiteindelijk een finale België-Kroatië geworden, dan supporterde ik gewoon voor allebei! (denkt na) Mijn vader stierf bijna voor Kroatië, enkele neven hebben hun leven verloren voor dat land, het zou heel ruw en oneerlijk zijn om te beweren dat ik nu geen Kroaat meer ben. Maar ik bemin België evenzeer, het land dat me alles gegeven heeft. Ik begrijp intussen wel wat Nederlands. In een winkel kan ik iets vriendelijk en beleefd in het Nederlands zeggen. Maar om de taal helemaal te leren, ontbreekt het mij aan tijd, ik ben elke dag aan het werk voor 15 man. En ik ben té perfectionistisch, dat is altijd mijn probleem. Ik merk wel veel verschillen tussen België en Kroatië. Vooral het verschil in temperament is opvallend. Ik ben van het zuiden, net zoals Ivan Leko (ex-coach van Club Brugge en Antwerp, red.) ben ik eerst en vooral een Dalmatiër. (grinnikt veelbetekenend) 250 dagen zon per jaar! We zijn anders dan andere Kroaten. Emotioneler, ja. (lachje) Soms eens wat minder stress en emoties, zou me in mijn leven kunnen helpen, denk ik soms. Ik mis wel mijn familie. Dan probeer ik dat in de zomer in te halen. Dan drink ik elke ochtend met mijn vader een koffie in dezelfde bar. Vader is vaak in Oostende geweest, mijn broer tweemaal, mijn moeder nog nooit. Mijn mama zegt niet veel – onze samenleving was zeker vroeger vooral een patriarchaat. Maar als ze in gezelschap iets vertelt, moet ik altijd over haar woorden nadenken. Eén zin van haar klinkt vaak beter dan alles wat de anderen de hele avond zeggen. Emotioneel heb ik veel van mijn moeder mee, maar dat is niet goed, mijn moeder is heel kwetsbaar. Ze zou crashen als ze hoort wat sommigen over mij al eens schreven of zeiden.”

De Oostendenaar die geen tijd heeft voor Ensor

“Neen, ik bezocht het Ensormuseum nog niet. Ik ben daarvoor teveel op basketbal gefocust (hij wilde ook niet verder dan een paar honderd meter van de Versluys Dôme wonen, red.). Arno, die ken ik wel! Ik hou van Oostende, wandel er met evenveel plezier rond als in Zadar. Beide steden zijn ook zeer vergelijkbaar: Zadar ligt aan de Dalmatische kust, Oostende aan de Noordzee. Beide steden hebben ongeveer evenveel inwoners, die allen even vriendelijk zijn. Niet zoals in grote steden waar men elkaar nauwelijks begroet. In Oostende heb ik ook enkele vrienden die niets van basketbal kennen. Vooral na een wedstrijd heb je dat nodig. Ik ben zó professioneel en maniakaal bezig dat het soms onmogelijk is een balans te vinden. Maar ik probeer. En een mens evolueert, ik kan nu niet de Dario van vijf of tien jaar geleden zijn.”

De Dario die zo vaak ontploft langs de lijn

“Ik ben tijdens de wedstrijden langs de lijn een vat vol emoties, ja. Dalmatiër, hé. (lacht) Maar laatst was er een wedstrijd waarin de tegenstander wist dat ze zwakker waren. Het enige wat ze konden doen, was het spel onderbreken. Ze trachtten ons zelfs te blesseren. En wanneer het dan toegelaten wordt fouten te maken die gevaarlijk zijn en blessures kunnen veroorzaken, raak ik gefrustreerd. En reageer ik. Mensen begrijpen dat niet altijd. Maar als mijn spelers zouden merken dat ik niet reageer, zouden ze zich ook geen zorgen maken over wat ik van hen verwacht. Ik ben er om mijn spelers te beschermen. Na elke emotionele reactie ben ik wel onmiddellijk in staat om een rationele, tactische beslissing te nemen. Kon Michel Preud’homme dat ook? Vergelijk me niet met Preud’homme, een legende. Emotioneel zijn is goed, maar je mag niet negatief zijn. Daarin moet ik nog slagen. Dan zal ik nog efficiënter zijn. Ik tracht me ook steeds meer te focussen op zaken waarop ik impact heb. Als ik daarin slaag, zal ik nog beter worden. Ik heb er al vaak met mental coach Eva Maenhout over gesproken. Zij is een schitterende persoon die mij, maar ook de hele ploeg, veel geholpen heeft. Eens 10 km lopen, kan me al veel rustiger maken. Of een plastieken fles water in elkaar knijpen, dat ook. (lacht) Als je jezelf niet wil helpen, kan je nooit slagen.”

Dario Gjergja met dochter Donato.© Kris Van Exel
Dario Gjergja met dochter Donato.© Kris Van Exel

De topcoach wiens honger niet te stillen is

“Wanneer ik vroeger baskette tegen mijn jongere broer was elk duel een oorlog. We killden mekaar! En nu wil ik nog elke één-tegen-één winnen tegen mijn dochter Donata (15). Dat is het enige dat telt: winnen. In deze job moet je daarom zo snel mogelijk vergeten wat je gisteren hebt gewonnen. Ik herinner me geen enkele trofee die we de voorgaande jaren wonnen. Wanneer je teveel schreeuwt over je successen, is dat de eerste stap naar het falen. Wie vraagt zich nog af wie de coach was van de landskampioen in 2012? Gisteren hebben vele honderden opnieuw een coronabesmetting opgelopen…”

“Filou Oostende is hongerig naar elke volgende trofee, naar elke nieuwe wedstrijd, naar elke volgende training. Ik ook. Negen titels, zes bekers, dat maakt allemaal niet uit. Het ogenblik dat je begint te zweven, besta je niet meer. Ja, ik ontvang elk jaar voorstellen. Ondermeer vier Franse clubs, Kroatische, Italiaanse en Duitse clubs toonden al interesse. Maar mijn dochter moet hier nog enkele jaren naar school, dat is belangrijker voor mij, daarom praat ik nu liever niet over stappen hogerop. Ik zou wel graag nog eens in Rusland coachen, ik hou van dat land, ik weet hoe Russen functioneren. Toen ik assistent bij Ural Great Perm was, heb ik er ook de taal geleerd – Russisch en Kroatisch zijn Slavische talen, voor mij makkelijker aan te leren dan Nederlands. Zeggen mijn spelers dat ik van ze hou? (lacht) Ja, dat klopt. Ik doe alles voor mijn spelers. Dat is de sleutel. Als je veel vraagt en eist, moet je hen ook iets geven. Ik geef mijn hart aan de spelers. People management is zó belangrijk, ik kán niet alleen coach zijn. Ik wil met elke speler een open en duidelijke relatie – fake mensen herken ik snel. En ik geef hen veel. Ik ben zelfs ooit eens om 3 uur ’s nachts tussengekomen in een ruzie van een speler met zijn vriendin! Ik tracht elke speler op een zo hoog mogelijk niveau te brengen en het eerste doel is dan dat een speler zich hier goed voelt. Als een speler dan beter is op het ogenblik dat hij Oostende verlaat, ben ik meer dan gelukkig. Als we een trofee winnen ook natuurlijk. Maar als ik de reden ken waarom we eens geen prijs pakken, dan heb ik daar geen probleem mee. Twee jaar geleden verloren we de bekerfinale omdat op dat ogenblik de moeder van één van onze spelers stervende was. Wie ben ik om dan aan basketbal te denken? Het gaat om feeling . Ik zei aan die speler: vertrek naar de luchthaven en vlieg naar huis. Diezelfde speler was drie maanden later onze beste speler, hij bezorgde ons de landstitel. We hebben toen samen gehuild.”

De vader voor wie zijn dochter het allerbelangrijkste is

“Donata is een schitterende dochter. Ze basket ook maar ze is niet het grootste talent, ik ben daar heel realistisch in. Maar ik ben blij met haar niveau. Ik zal nooit een coach bellen om iets voor haar te pushen. Dat wou ik ook niet voor mij. Als ze het goed stelt, ben ik tevreden. Het belangrijkste is dat ze gezond is en dat ze goed studeert. Ik ben soms een strenge vader, ja. Ik begrijp de kinderen van vandaag soms niet. Kids die de hele tijd met hun telefoon bezig zijn of onbeweeglijk voor hun computer zitten… (blaast) Als Donata naar Temptation Island wou kijken, werd ik crazy . Al kijken we wel eens samen naar een soap om haar te plezieren, je moet ook eens iets toegeven, hé. (lacht) Maar ik plaats mijn dochter hoger dan om het even wat in mijn carrière. Zonder enige discussie! Natuurlijk heb ik ambitie en wil ik ooit hogerop, maar die ambitie staat on hold vanwege mijn trots, mijn dochter. We hebben een akkoord dat ik haar niet verlaat vooraleer zij haar humaniora hier heeft afgewerkt en ik lig bij de nationale ploeg nog onder contract tot 2024 en bij Filou tot 2025. Pas dan kan ik verder kijken. Vijftien jaar is geen gemakkelijke leeftijd, ik wil mijn dochter in die periode zoveel mogelijk helpen.” (Frank Buyse en Peter Rossel)

20ste beker?

Zondag kan Filou Oostende tegen Mechelen zijn 20ste beker pakken. Na zes bekerzeges op rij verloor de kustploeg in 2019 de finale en vorig seizoen werd Filou Oostende in de slotseconde van de terugmatch in de kwartfinales gewipt door een beslissend buzzershot. In deze campagne overleefden ze wel al de zwaarste kant van de tabel, Antwerp Giants en Okapi Aalst moesten al voor de bijl. “Maar een bekerfinale is slechts één match”, waarschuwt Gjergja. “Je weet nooit wat er kan gebeuren. Bovendien zullen we niet compleet zijn. Dat wordt opnieuw aanpassen. We respecteren Mechelen ten volle. Het is een heel gevaarlijke ploeg met drie à vier jongens die van overal kunnen shotten en een ploeg met knap inside-spel. Hun grote jongens werken goed af en ze wijzigen vaak van verdediging. Groot respect! Op zich is een bekerfinale de meest eenvoudige wijze om een trofee te winnen. Als je een hoog niveau haalt, tenminste. En wie de finale bereikt, wil ook een hoog niveau in de finale. Maar een finale geeft je ook altijd stress. Als je niet op de juiste wijze presteert, doe je jezelf pijn. Iedereen moet presteren, ongeacht het aantal minuten dat hij op het terrein staat. We moeten dankbaar zijn dat we mógen basketten, maar een finale zonder publiek zal ook vreemd zijn.” (Frank Buyse en Peter Rossel)