Belgian Cats over Olympische kwalificatie: “Wow, wat hebben we hier neergezet? Is dit echt?”

Kim Mestdagh en Emma Meesseman, dé ster van de Belgian Cats, laten de emoties de vrije loop meteen na de kwalificatie voor de Spelen. (foto Belga) © belga
Valerie Van Avermaet

In vijf jaar van een voorzichtige gedachte naar een verwezenlijkte droom. Het verhaal van de Belgian Cats leest als een sprookje. Eentje waarin West-Vlaams de boventoon voert. Dankzij coach Philip Mestdagh, zijn dochters Hanne en Kim en Emma Meesseman, allen Ieperlingen, en icoon Ann Wauters die in Bellegem woont. De Cats kwalificeerden zich in februari als eerste Belgische basketploeg en als eerste Belgisch damesteam ooit voor de Olympische Spelen. Het relaas van een olympische vlam die langzaam aanwakkerde.

Italië, EK 2007. De Belgische vrouwenbasketploeg kan zich, als ze de top 6 halen, plaatsen voor de Olympische Spelen in Peking. “Ontgoochelend”, noemt Ann Wauters, boegbeeld van het Belgische basketbal, de zevende plek waarop de Belgen eindigen. Daarna zal het tien lange jaren duren voor er een vervolg komt. De ene bondscoach volgt de andere in sneltempo op. Weinig speelsters hebben zin om af te zakken naar de nationale ploeg. Ze willen niet werken met een bepaalde trainer of niet spelen met elkaar. Het gebrek aan continuïteit en stabiliteit is storend. Wanneer het team samenkomt, moet het steeds vanaf nul herbeginnen.

Coach Philip Mestdagh: “Als kleine jongen keek ik nog op een zwart-wit tv naar de Spelen van München. En nu mag ik er zelf heen”

Intussen bestormen enkele talenten zoals de Ieperse Emma Meesseman wel de weg naar de top. Terwijl ze in 2008 op het EK U16 voor het eerst proeft van internationale tegenstanders, haalt Wauters dat jaar de finale van de WNBA met San Antonio. De twee absolute toppers van het Belgische damesbasketbal delen in de zomer van 2010 voor het eerst de kleedkamer tijdens de EK-kwalificatiewedstrijden van de Belgian Cats. Maar zonder resultaat. “Ik voel geen motivatie voor de nationale ploeg. Ik heb niet het gevoel dat we iets kunnen bereiken”, zei Meesseman toen. En Wauters, die zet in 2010 een punt achter haar carrière als international.

De komst van Mestdagh

Bij de Blue Cats Ieper speelt Meesseman wel graag. Samen met de Oostendse Julie Vanloo, Hanne en Kim Mestdagh en papa Philip Mestdagh als coach pakken de Blue Cats in 2012 de dubbel: beker en titel. Dankzij dat succes wordt Mestdagh nationaal jeugdcoach. Antonia Delaere, Jana Raman, Kyara Linskens uit Bredene en Serena-Lynn Geldof uit Oostende komen onder zijn hoede terecht. De jeugdploeg krijgt de kans om tegen Europese profclubs uit te komen. “Dat heb je nodig wil je verder evolueren: niet onder die kerktoren spelen, maar samen reizen, samen moe zijn”, zegt Philip Mestdagh daarover.

In 2015 neemt hij de taak als bondscoach van de Belgian Cats over van Daniel Goethals. De woorden Olympische Spelen vallen terloops een eerste keer, maar een degelijke structuur en organisatie krijgen eerst prioriteit. “We willen bouwen aan een plek waar de speelsters zich geborgen voelen”, verwoordt Mestdagh het. Dankzij zijn goede relatie met opkomende talenten slaagt hij erin een team te creëren. Hij haalt bovendien Wauters opnieuw bij de selectie. “Hij heeft de gave om iedereen samen te brengen en hij geeft vertrouwen”, zegt Wauters.

Tegelijkertijd verandert de kalender voor kwalificatiewedstrijden. De matchen vallen niet meer tijdens een langere periode in de zomer, wel tijdens het jaar in korte blokken. De andere competities worden dan even on hold gezet. Zo zijn er minder opofferingen nodig om af te zakken naar de nationale ploeg.

Beste prestatie ooit

De veranderingen lonen. Na tien jaar afwezigheid keren de Belgian Cats in 2017 terug op het internationale toneel. En hoe. Meteen volgt een eerste medaille. Brons op het EK. De beste prestatie ooit voor de damesploeg. “Met deze groep kunnen we iets bereiken”, begint Hanne Mestdagh te dromen. Wauters in de pers: “Ik begin voorzichtig te denken aan de Spelen.” Het zaadje is geplant.

Een jaar later staan ze voor het eerst op het allerhoogste toneel: het WK 2018 in Tenerife. Ook naast het veld boeken de Cats intussen succes. Mestdagh: “Toen ik nog assistent was, speelden we al eens voor dertig man.” Tijdens de oefencampagne voor het WK 2018 dagen 3.000 toeschouwers op. Voorafgaand aan het WK plant Mestdagh een stage in China. Dochter Hanne koppelt er nog enkele dagen vakantie aan: “Ik ben het olympisch dorp in Peking gaan bezoeken. De wall of fame met al die medailles, het Vogelneststadion… Dat doet dromen.”

Stuntzege

Voor het eerst heerst bij Mestdagh het gevoel dat hij niet vanaf nul moet beginnen. Het WK wordt een succes. België eindigt bij de allereerste deelname ooit meteen vierde. Vooral de stuntzege in de groepsfase tegen Spanje, regerend Europees en vice-olympisch kampioen, blijft bij. Met nog 1,1 seconde op de klok tovert Mestdagh een geniale play uit zijn hoed. Mestdagh: “Ze zijn zo gefocust op Kim (Mestdagh, red.), daarom moet zij ervoor zorgen dat Emma (Meesseman, red.) ruimte krijgt. Antonia (Delaere, red.) maakt ook ruimte door naar de hoek te lopen. Julie (Allemand, red.), jij doet alsof je de pass geeft naar de top van de driepuntlijn waardoor de verdediging zich anders zal positioneren. Emma maakt het af.”

Zo gezegd, zo gedaan. Allemand werpt in, vindt Meesseman vrij onder de ring en zij mist niet. One of the all time greatest wins! Not only for Belgian basketball, but one of the greatest wins in women basketball, schreeuwt de commentator. Paul Nilsen, een gerespecteerd columnist van de FIBA, roept hen uit tot de redders van het vrouwenbasketbal. “De Olympische Spelen zijn niet langer een verre droom”, beseft de coach.

De Belgian Cats maken het af in eigen huis in de Versluys Dôme in Oostende. Het ticket voor de Spelen is binnen. (foto Sportpix.be)
De Belgian Cats maken het af in eigen huis in de Versluys Dôme in Oostende. Het ticket voor de Spelen is binnen. (foto Sportpix.be)© Sportpix.be

In de kwartfinales gaat Frankrijk voor de bijl na een demonstratie teambasketbal. Daarna zijn Team USA en Spanje te sterk. Een vierde plek is uiteindelijk het resultaat, maar vooral: de Cats hebben zichzelf op de wereldkaart gezet. Hanne spreekt de sluimerende droom luidop uit: “We moeten Tokio toch gewoon halen?” Meesseman denkt: “Wie weet… Wat houdt ons tegen?”

13.500 tickets

De olympische vlam is aangewakkerd in de groep. Een top 6-plaats op het EK 2019 volstaat voor een plaats op het olympisch kwalificatietornooi. De Cats worden vijfde. Bij de Belgische basketbalfederatie beginnen ze intussen ook te geloven in de Olympische Spelen. Na veel gelobby krijgen de Cats in november 2019 te horen dat Oostende de organisatie van een kwalificatietoernooi binnenhaalt. Meesseman: “De eerste stap richting Spelen is nu al gezet.”

Zodoende mag België op 6, 8 en 9 februari voor eigen publiek en in een uitverkochte zaal strijden om een plaats voor Tokio 2020. In twee dagen vliegen 13.500 tickets de deur uit. Canada, Japan en Zweden zijn de drie tegenstanders. Japan is al geplaatst. Eén land (en dan niet Japan) achter zich laten, is voldoende voor kwalificatie voor de Spelen. Toch is Mestdagh ontevreden: “Ik wilde een land dat al geplaatst is vermijden. Met gastland Japan is dat niet het geval.” Wauters daarentegen droomt al van de olympische openingsceremonie.

Donderdag 6 februari, 20.35 uur. Het is zover, Canada is de eerste hindernis richting Tokio. De Cats zijn toch wat onder de indruk van de omstandigheden. Zelfs Meesseman, die toch wat gewoon is, is niet in haar normale doen. Overal waar ze kijkt, ziet ze bekenden in het publiek. “Zouden ze het volkslied expres wat stiller hebben gezet, zodat we het publiek beter konden horen zingen? Zo luid!”, vraagt ze zich af. Kippenvel. Wauters: “Als we winnen, hebben we het ticket met één hand vast.” Hanne: “We gaan ze verslaan, ik hou met geen enkel ander scenario rekening.”

Verloren veldslag

Het loopt anders dan gedroomd. Ruststand: 30-23 voor Canada. “Verdorie, gaan we nu echt tegen elke fysiek sterke ploeg verliezen?”, schiet het door Meessemans hoofd. “De stress is niet erg. We willen het zo goed doen dat het soms fout loopt. We zijn nu zo ver geraakt, we kunnen dit”, probeert Wauters de groep gerust te stellen. Mestdagh: “We zijn gestart als bange wezels, ik herken mijn eigen team niet.” Canada geeft de voorsprong niet meer uit handen.

Na de wedstrijd neemt Wauters bewust haar kindjes mee naar de kleedkamer. “Wat afleiding kan geen kwaad.” Meessemans frustratie smelt als sneeuw voor de zon. De groep eet nog samen en gaat dan een slapeloze nacht tegemoet. Vrijdag is gelukkig een rustdag. Op het programma: afval rapen met de andere landen in de Oostendse duinen. De mental coach van de Cats organiseert ook nog een workshop. Mestdagh ziet: “Mijn team is er weer klaar voor.” Hanne: “We hebben een veldslag verloren, maar nog niet de oorlog.”

Emma Meesseman: “Zouden ze het volkslied stiller hebben gezet, zodat we het publiek konden horen meezingen?”

Zaterdag 8 februari, 18.05 uur. Meesseman en co kijken Japan in de ogen. Een wedstrijd waar het resultaat geen rol speelt. Zondag winnen tegen Zweden volstaat, maar vertrouwen tanken tegen Japan kan helpen om de droom te verwezenlijken. De nederlaag tegen Canada heeft de Cats duidelijk geprikkeld. Twee keer op rij voor vrienden en familie verliezen, daar hebben ze geen zin in. Ze winnen dan ook verdiend met 92-84. “Het zit er nog in”, denkt Meesseman na de match. “Als we zo spelen , kunnen en mogen we niet verliezen tegen Zweden.”

Zondag 9 februari, 15.00 uur. D-Day. De laatste horde. Zweden, op papier de meest haalbare kaart, moet eraan. Wauters: “Dit moeten we gewoon winnen. Er is geen andere optie.” Hanne: “Nu gaat het gebeuren.” Bij de rust evenwel geen euforie, want de Belgen staan 21-23 in het krijt.

“We moeten agressiever zijn”, klinkt het in de kleedkamer. Een stilte volgt. Een licht gefrustreerde Wauters benadrukt nog eens wat er op het spel staat. Ook Mestdagh is boos: “Beseffen jullie wel dat de komende twintig minuten cruciaal zijn voor het verdere verloop van jullie carrière?” Hun woorden komen binnen. Na de pauze krikken de Cats hun niveau gevoelig op. Het vertrouwen groeit met elke seconde die wegtikt. België is de betere ploeg en haalt dan toch het zo gegeerde olympische ticket binnen.

Sluimerende droom

Wauters: “Is dit echt? Wow, wat hebben we hier neergezet?” Elke emotie passeert de revue. Blikken van ongeloof kruisen elkaar. Mestdagh: “Onwezenlijk. Als kleine jongen keek ik nog op een zwart-wit tv naar de Spelen van München. Nu mag ik met mijn ploeg er zelf naar toe.” Een emotionele Wauters in de kleedkamer: “Bedankt dat ik dankzij jullie mijn carrière kan afsluiten op de mooist mogelijke manier.”

Het echte besef sijpelt later pas binnen. Meesseman: “Toen ik onlangs voor het eerst kleren met het olympische logo in mijn handen had, wist ik: dit is echt.” Tijdens het kleren passen bij het BOIC worden foto’s genomen van de aftelklok, maar kort daarna slaat het coronavirus toe. De ultieme droom transformeert weer in een sluimerende droom. Wauters: “We durven niet meer aftellen. We hebben net een stage met de Cats achter de rug, er is amper gepraat over Tokio.” Een bronzen medaille kan als echt alles meezit, klinkt het, maar daar durven ze voorlopig nog niet aan denken. Al blijken dromen wel eens uit te komen.

Tokio 2021: “Vol voor een medaille”

Hoe ziet de basketbalcompetitie eruit op de Spelen in Tokio, die pas volgend jaar plaatsvinden door de coronapandemie? Er doen twaalf landen mee, onderverdeeld in drie groepen. De eerste twee van elke poule gaan door naar de kwartfinales. België staat voorlopig negende op de wereldranking. Zes teams op de Spelen staan hoger gerangschikt. Wat verwachten de Cats dan zelf van Tokio 2021?

Emma Meesseman: “We bekijken alles stap per stap. Onze mental coach zal vooraf verschillende doelen opstellen en die bijstellen naarmate het tornooi vordert. Ik zie de Spelen als een soort voorlopig eindpunt van een hele lange weg die we al hebben afgelegd en wil vooral genieten. Ik weet wat ik moet doen om topfit te zijn, maar ik zal drie dagen voor de wedstrijd niet met mijn benen in de lucht liggen om volledig uitgerust te zijn. Ik wil mij niet opsluiten, wel maximaal van de ervaring genieten.”

Philip Mestdagh: “De kwartfinales halen is het doel. Ik hoop om de VS en Australië te ontwijken. Het zou een ontgoocheling zijn als we niet bij de eerste acht eindigen.”

Hanne Mestdagh: “We zijn een groep die groeit in een tornooi. Als we in die flow komen, dan kunnen we volgens mij van elke ploeg winnen. Als we de kwartfinale kunnen halen, moeten we vol voor een medaille durven gaan.”

Ann Wauters: “Mijn realistische ik zegt: laat ons niet aan een medaille denken. Aan de andere kant denk ik: we moeten dromen en die lat hoog leggen. Maar ik denk er nu eigenlijk weinig over na door de omstandigheden.” (VVA)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier