Roeier Niels Van Zandweghe: “Medaille in Tokio is het doel”

Dit weekend kan Bruggeling Niels Van Zandweghe (23) in het Zwitserse Luzern de Europese titel in het roeien veroveren. Dat probeert hij samen met Oost-Vlaming Tim Brys in de dubbeltwee bij de lichtgewichten, de klasse waarin de twee volgend jaar in Tokio op olympisch eremetaal mikken. Maar eerst moeten ze zich wel nog kwalificeren. Top zeven op het WK, eind augustus in Linz, volstaat. “Ik zit in een discipline waarin het van honderdsten van een seconde afhangt.”

“Dag meneer Vandenbussche.” Niels Van Zandweghe ontvangt ons met een kamerbrede glimlach in de Brugse Trimm- en Roeiclub aan de Herdersbrug in Dudzele. De Bruggeling heeft zonet, een goede week voor het EK, nog een stevige trainingssessie van 20 kilometer op het water afgewerkt. 23 jaar is Van Zandweghe intussen. Exact dezelfde leeftijd als ondergetekende toen die tien jaar geleden nog Van Zandweghes leraar Nederlands in het tweede middelbaar van het Sint-Leocollege was.

Wat herinner jij je nog van die periode, Niels?

Van Zandweghe: “2009 was mijn eerste jaar als roeier. Via een zomerkamp ontdekte ik mijn liefde voor die sport. Niet om te presteren, wel puur voor het plezier. Toen was dat wel nog het belangrijkste. (grijnst) Het was een leuke periode.”

Ik weet nog goed dat jij toen in een opstel schreef dat je ervan droomde om ooit aan de Olympische Spelen deel te nemen. Opmerkelijk toch?

Van Zandweghe: “Ik weet dat ik op school altijd veel over mijn hobby heb verteld. Niet iedereen vond dat zo leuk, herinner ik me. (lacht) Vooral leerlingen dan. De leerkrachten apprecieerden het wel dat ik er met zoveel passie over kon praten en dat ik buiten de schooluren iets te doen had. Ik heb trouwens redelijk wat opstellen over mijn sport geschreven. Onlangs kwam ik er eentje uit het vijfde middelbaar tegen. Toen ik het herlas, dacht ik: o nee, mijn schrijfstijl, wat een ramp! (grijnst)

Sindsdien is het met jouw carrière wel vooruitgegaan.

Van Zandweghe: “Tijdens de zomervakantie van 2011 is de ommekeer er gekomen. Samen met Mathias Vantomme wilde ik in die periode in dubbel roeien. De hele zomer zijn we hier op de club komen trainen. Helemaal alleen, elke dag weer. Dat vond ik heel leuk. Later dat jaar wierpen die vele trainingsuren hun vruchten af op de jaarlijkse langeafstandswedstrijd in Seneffe. Niet lang daarna kreeg ik te horen dat ik naar de trails mocht (op basis van die wedstrijden kunnen Belgische roeiers voor internationale wedstrijden geselecteerd worden, red.). Ik kan me die vrijdag nog zo voor de geest halen. Ik was ‘s namiddags met mijn fiets op weg naar de LO-les toen ik door een auto werd aangereden. Als bij wonder bleef ik ongedeerd en niet lang daarna kwam Hannes (Obreno, red.) mij het nieuws vertellen. Nog wat later – het was intussen 2012 nam ik in Keulen aan mijn eerste internationale wedstrijd deel. De trein was definitief vertrokken.”

Wanneer kwam het besef dat je van je hobby misschien wel ooit je beroep zou kunnen maken?

Van Zandweghe: “In 2015, op het WK voor beloften in Plovdiv, waar we met de dubbelvier de finale haalden. Ik heb er van een van mijn beste wedstrijden ooit afgewerkt. Als ploeg hebben we onszelf toen echt overstegen. Daar is het geloof gekomen dat ik in deze sport iets kan betekenen. Tot dan had ik wel vaak goed gepresteerd, maar was het ook altijd net niet. Die klik in mijn hoofd is heel belangrijk geweest. Niet veel later ben ik met Tim (Brys, red.) in de dubbeltwee beginnen te roeien en intussen is duidelijk geworden dat dit toch redelijk goed blijkt te gaan.” (grijnst)

Mijn wereldtitel bij de beloften in 2016 was één groot statement naar de wereldroeibond

Jij en Tim Brys vormen al jaren een vast duo. Er moet toch een enorme klik tussen twee mensen zijn om dag in dag uit zo nauw met elkaar te kunnen samenwerken?

Van Zandweghe: (knikt) “In het begin was het niet zo simpel, maar in oktober 2015 hebben we een nieuwe boot gekregen en probeerden we het met mij vooraan. Ik heb nog beelden van die eerste training in Hazewinkel liggen. Ik stapte die dag in die boot en voelde meteen: dit zit goed.”

Het ging zelfs zo goed dat jullie zich in 2016 meteen plaatsten voor de Olympische Spelen in Rio. Alleen mochten jullie niet gaan, omdat ook Hannes Obreno zich individueel had geplaatst en België maar één boot mocht afvaardigen. Dat moet een zware ontgoocheling geweest zijn. In welke mate heeft dat jou als roeier beïnvloed?

Van Zandweghe: “Vorige week heb ik het nog in een ander interview gezegd: Rio is een afgesloten hoofdstuk. Ik heb toen een tijdje in de put gezeten. Ik ben enkele dagen naar Keulen gegaan met een vriend uit Groot-Brittannië die in dezelfde situatie zat en door absurde regeltjes ook niet naar de Spelen mocht. Ik had er toen even nood aan om te detoxen.”

“Het was gewoon niet correct. Het doel van die regel was om de mondialisering van de sport te promoten, maar het uiteindelijke resultaat was dat Denemarken een vijfde en België geen tweede boot naar Rio mocht sturen. Tim en ik zouden er trouwens niet voor spek en bonen rondgelopen hebben. Polen werd zesde, terwijl wij al het hele jaar beter dan hen waren geweest.”

Enkele weken na de Spelen werd je wereldkampioen bij de beloften. Puur op adrenaline?

Van Zandweghe: “Ik heb toen doorgebeten en de hele zomer keihard getraind met mijn coach, Frans Claes. Hij heeft er zijn hele vakantie voor opgeofferd. We zijn veertien dagen naar Rotterdam geweest om er ons ter plaatse voor te bereiden. En toen won ik. Ik heb die dag de ogen uit mijn kop gebleit. Die wereldtitel was één groot statement naar de wereldroeibond. Maar die dag is ook alles van de maanden ervoor van me afgevallen en is alle negativiteit van me weggevloeid.”

Sindsdien stapelden jij en Tim de mooie prestaties op: vierde op het EK, derde op het WK, eindwinst in de Wereldbeker en recent ook jullie eerste zege in een Wereldbekermanche. Hoe groot zijn jullie medaillekansen in Tokio?

Van Zandweghe: “Dat is heel moeilijk te zeggen. Natuurlijk dromen we van een medaille op de Olympische Spelen. Tim en ik zijn ons daar heel erg bewust van. We zijn met niets anders bezig. We willen een medaille behalen. Maar pas op: eerst moeten we ons nog kwalificeren.”

Daarvoor moeten jullie eind augustus de top zeven halen op het WK in Linz. En als dat niet lukt, krijgen jullie volgend jaar nog kansen in de Wereldbekers van Varese en Luzern.

Van Zandweghe: “Het hangt vaak van zoveel details af, van honderdsten van een seconde. Stel nu dat we in de halve finale een slechte loting krijgen. Ik ben daar altijd heel voorzichtig in. Maar we gaan ervan uit dat we ons in Linz zullen plaatsen. Het is te zeggen: dat onze boot zich zal kwalificeren. Tim en ik zullen volgend jaar op de trails sowieso nog moeten tonen dat we de twee beste Belgen zijn. Maar onze hoofdcoach, Dominique Basset, gelooft in ons en weet wat we waard zijn.”

Dit weekend is er het EK in Luzern. Hoe belangrijk is zo’n Europese titelstrijd?

Van Zandweghe: “Niet zo belangrijk. Het is wel een eerste grote graadmeter, want slechts vier of vijf landen zullen er niet zijn. Tim en ik hebben de voorbije maanden alweer progressie geboekt. Op het EK zullen we een eerste keer zien hoeveel precies. Als we nu presteren, weten we dat het goed zit. Maar het is niet dat we specifiek naar dit weekend hebben toegewerkt en afgebouwd.”

Het valt me op hoe scherp je staat. Marathonloper Koen Naert heeft in topvorm een vetpercentage van 4,7 procent. Hoe is dat bij jou?

Van Zandweghe: “5,8 procent. Tim heeft zelfs maar vier procent vet. Hij is een stuk groter en weegt 72 à 72,5 kg, ik 67,5 à 68. In de dubbeltwee voor lichtgewichten moet het gemiddelde gewicht 70 kg bedragen. Wij werken daarvoor trouwens samen met dezelfde diëtiste als Koen, Stephanie Scheirlynck. Zij maakt voedingsschema’s op maat voor ons. We staan heel nauw in contact met haar, voor de schijnbaar domste dingen. Om maar een voorbeeld te geven: eet ik beter nog een extra boterham voor de wedstrijd of is het beter om de avond ervoor 100 gram extra koolhydraten op te nemen? Tim en ik hebben heel lang zonder diëtiste gewerkt, maar sinds vorig jaar is er bij Sport Vlaanderen meer budget voor ons beschikbaar. We hebben nu niet alleen een vaste diëtiste, maar ook een vaste kinesist en een vaste mental coach.”

Hoeveel uur per week ben jij momenteel met je sport bezig?

Van Zandweghe: “Een gemiddelde week telt minstens 21 en maximaal 25 tot 26 trainingsuren, verdeeld over minstens twaalf trainingen: tien keer roeien en twee keer krachttraining. Maar meestal doen Tim en ik een extraatje. Zelfs op rustnamiddagen gaan we vaak losfietsen. Onlangs fietste ik nog een eindje mee met profrenner Jelle Wallays. Ook al studeer ik nog, ik ben eigenlijk fulltime met mijn sport bezig.”

Rio is een afgesloten hoofdstuk. Maar dat wij toen niet naar de Spelen mochten, was gewoon niet correct

Wanneer ben je afgestudeerd?

Van Zandweghe: “Hopelijk op 4 september. (grijnst) Juist, dat is net na het WK. Ik verdedig dan mijn bachelorproef. Mijn onderwerp? De drop-out in de roeisport na het beëindigen van de studies. Ik heb veel geluk gehad dat Vives heel soepel met topsporters omgaat. In vergelijking met andere hogescholen en universiteiten ben ik echt met mijn gat in de boter gevallen. Vooral Tania Corbanie verdient hier zeker een dankwoordje. Zij doet en regelt alles voor mij. Altijd kan ik bij haar terecht. Het is dankzij haar dat ik jaar na jaar slaag.”

Als je gedrevenheid even groot is als tien jaar geleden, twijfel ik daar niet aan. Misschien moeten we een afspraak maken: als jij in Tokio olympisch kampioen wordt, halen we dat opstel uit het tweede middelbaar vanonder het stof.

Van Zandweghe: (lacht uitbundig) “Dat is een goed idee!”

Ik had verwacht dat je ging zeggen: dan mik ik op zilver.

Van Zandweghe: (proest het uit) “Neen, neen… Er weegt niets op tegen olympisch goud. Zelfs geen opstel van tien jaar geleden.”