Annie Witvoet (72) is niet van de judomat weg te slaan

Annie Witvoet is in de judowereld een naam als een klok. De 72-jarige vrouw uit Sint-Michiels is ook vandaag nog erg actief in de Judoschool Marcel Degroote – tevens ook haar man – in Oostkamp. Afgelopen zaterdag werd ze in de bloemetjes gezet omdat ze 50 jaar geleden als een van de eerste vrouwen een zwarte gordel behaalde. “Nu pas begin ik echt te beseffen wat ik allemaal verwezenlijkt heb.”

Wat begon als een onschuldige tip van een agent, bleek uiteindelijk het begin van een tot op vandaag durende passie voor de sport. “Mijn ouders hadden gebouwd aan de rand van Sint-Michiels. Van daaruit was er – letterlijk – in geen velden een huis te bespeuren. Na een reeks inbraken in de buurt vroeg een politieman mijn vader of zijn dochters niet beter judo zouden doen om zich te kunnen verdedigen.”

“Ik ging naar een les in de Onze-Lieve-Vrouwekerk en had de microbe direct te pakken. Toen ik 16 jaar was, zijn die judolessen me ook echt van pas gekomen. Een bende jonge mannen wilde me van mijn fiets sleuren, een van hen wist ik in een houdgreep te nemen. ‘Die kent judo’, riep die kerel. En weg waren ze. Sinds het begin van de jaren zestig ben ik eigenlijk nooit meer gestopt met judo, zelfs niet toen ik zwanger was”, vertelt Annie trots.

Pioniersvrouw

“Op elk punt van mijn carrière was ik de eerste vrouw. Een meisje met een zwarte gordel of een vrouwelijke scheidsrechter? Dat hadden ze in die mannenwereld nog nooit gezien. Ik heb zeker niets voor niets gekregen, maar ik deed het erg graag en haalde uit judo ontzettend veel voldoening. Geen moment ben ik bezig geweest met hoe ver ik zou kunnen geraken. Eerst stond ik zelf op de mat, dan werd ik trainer, vervolgens scheidsrechter om nu terug volop in de judoschool bezig te zijn. 30 jaar geleden was ik de derde vrouwelijke scheidsrechter ter wereld, nu zijn op iedere Olympische Spelen vrouwelijke scheidsrechters aanwezig. Ik ben trots dat ik daartoe mijn steentje heb kunnen bijdragen.”

“Toen ze me later vroegen om in de Commissie van de Europese Judo Unie te zetelen, was ik uiteraard vereerd. Ook daar was ik in het voltallige bestuur immers de enige vrouw. Opleiding geven en examens afnemen gebeurde op dat moment uitsluitend door mannen. Ik kreeg er ook wel eens een opmerking, maar toen ze me leerden kennen, hebben de mannen mij leren appreciëren en accepteren.”

Judo heeft me een enorm boeiend leven bezorgd

“Lang van huis zijn, is voor mij geen enkel probleem. Vooral toen ik scheidsrechter was, heb ik plekken gezien die ik anders nooit zou ontdekt hebben. Je leert ook zo veel nieuwe mensen kennen, dat is een echte verrijking voor mij als persoon geweest. De Europese Scheidsrechterscommissie organiseert elk jaar een seminarie voor vrouwelijke scheidsrechters, waarvoor elk continent enkele dames mag afvaardigen, zo’n 20 scheidsrechters in totaal.”

“We bespraken wedstrijden aan de hand van videobeelden om zo nog beter op details te leren letten en woonden ook zelf wedstrijden bij. Ik zetelde in die Commissie van 1992 tot 2010, dat was echt wel het hoogtepunt van mijn internationale carrière omdat het een droomcombinatie was: arbiters helpen beter te worden, werken op topniveau en tegelijkertijd een stuk van de wereld zien. Wat wil je nog meer?”

Japanse discipline in Brugs jasje

“Marcel en ik zijn opgeleid door Japanners, onze leraar is ondertussen 97 jaar. De discipline die we daar opgelegd kregen, was bijna spartaans. Dat kan je nu niet meer verwachten van kinderen, maar we proberen wel op een aanvaardbare manier de belangrijkste aspecten van die discipline over te brengen, want judo is en blijft toch een opvoedende sport. In deze sport maken kinderen kennis met bepaalde waarden die ook in het dagelijkse leven belangrijk zijn. Hoe judoka’s elkaar begroeten als ze de mat opstappen bijvoorbeeld, dat is gewoon een vorm van basisrespect. Je kan alle sporten in een zak steken, maar judo moet je er uit laten. Het is gewoon met niets te vergelijken.”

Back to the roots

“Stoppen met judo? Er komt wel sleet op mijn lichaam, maar als ik mezelf vergelijk met andere mensen van mijn leeftijd, kan ik zeker niet klagen. Mijn kinderen en kleinkinderen vragen me weleens wanneer ik eindelijk tijd voor mezelf ga nemen, maar ik heb daar geen behoefte aan. Ik ben nog dagelijks bezig met judo en kan me amper voorstellen dat niet meer te doen. Als ik in de buurt van de judomat kom, krijg ik nog altijd energie. Het doet me zo’n plezier dat ik mijn persoonlijke ervaring op die jonge gasten kan overbrengen.”

“We hebben ook goede vooruitzichten, want naast de judoschool in Oostkamp opent er in 2020 een gloednieuwe judozaal in Sint-Michiels, op 150 meter van waar mijn ouderlijke huis stond. Daar kijk ik enorm naar uit, op mijn leeftijd terug naar mijn roots. Judo heeft me een enorm boeiend leven bezorgd. Ik zal me dan ook blijven geven tot ik het niet meer zie zitten. Maar ik denk dat ik sneller zou achteruitgaan, mocht ik gewoon thuis zitten. Vanaf 4 september vliegen we er terug in. Al wie interesse heeft, ontvangen we met open armen. De eerste vier lessen zijn gratis. Als dat geen mooie geste is”, glimlacht de fitte 72-jarige.