Federica Mogherini, rector van het ‘beruchte’ Europacollege: “Ik wil niet te hard zijn voor onze studenten”

Federica Mogherini is dol op Brugge: “De mooiste stad waar ik ooit was. Op Rome na.”© Christophe De Muynck
Federica Mogherini is dol op Brugge: “De mooiste stad waar ik ooit was. Op Rome na.”© Christophe De Muynck
Paul Cobbaert
Paul Cobbaert journalist

Dat het Europacollege onder vuur ligt, wist u wellicht al. Door de vele lockdownfeestjes. Dat het een prestigieus college is, wist u misschien ook al. Maar waarom is het zo prestigieus? En waarom is dat in Brugge? Zijn het alleen rijkeluiskinderen die er studeren? En hoe verzeilt een Italiaanse toppolitica op de rectorstoel? Allemaal vragen die we afvuren op Federica Mogherini herself .

Het verhaal van het Europacollege begint in 1948, vlak na de Tweede Wereldoorlog en vlak voor de Europese integratie. De Europese leiders willen een school oprichten om jonge mensen warm te maken voor Europa. Om een Europese identiteit te creëren, zeg maar. De locatie is een moeilijke bevalling. Er zijn veel steden in de running , maar finaal trekt Brugge aan het langste eind. Dat zou vooral te danken zijn het lobbywerk van de invloedrijke pater Karel Verleye, zo wordt gefluisterd.

De doorslaggevende argumenten zijn het kleine land, het culturele verleden van de stad en de centen die het stadsbestuur op tafel kan leggen. Dat Brugge geen andere universiteit heeft, speelt ook mee. Het Europacollege wil opvallen. In 1950 is de oprichting een feit. De akte wordt ondertekend door Paul-Henri Spaak, Winston Churchill en andere vooraanstaande politici.

“We bestaan 71 jaar en onze missie is onveranderd gebleven”, vertelt Federica Mogherini, rector sinds september. “We willen jonge mensen warm maken voor de prachtige Europese integratie.” Vandaag studeren er 345 studenten van 43 nationaliteiten. Zij wonen in zeven residenties, verspreid over de stad. Een opleiding duurt één jaar. De enthousiaste Mogherini, een 47-jarige sociaaldemocrate, geboren en getogen in Rome, is een grote naam in de internationale politiek.

U was zelfs Italiaans (2014) én Europees minister van Buitenlandse Zaken (2014 tot 2019). Hoe bent u rector geworden in Brugge?

“Ik heb me gewoon kandidaat gesteld. ( lacht ) Ik was hier vorig jaar gastprofessor. Dat is me heel erg bevallen. Dat was misschien zelfs de mooiste periode van mijn leven. Ik hou van het contact met jonge mensen. ( denkt na ) Het leek me een logisch vervolg op mijn politieke carrière. Ik heb élke functie mogen bekleden die ik zou kunnen bekleden. Vandaag wil ik die kennis en ervaring doorgeven aan jonge mensen. Dat is mijn drijfveer.”

Woont u ook in Brugge?

“Ja. Aan de Verversdijk, waar er een campus is. Het is er heerlijk wonen. Brugge is echt beautiful . De mooiste stad waar ik ooit was. Op Rome na. ( lacht ) Ik pendel tussen Brugge en Brussel, waar mijn kinderen wonen en school lopen. Ik heb twee dochters: Caterina (16) en Marta (10). Toen ik Europees minister werd, ben ik verhuisd van Rome naar Brussel. Ik ben in die zeven jaar een échte Belg geworden. Alleen de taal is vreselijk moeilijk. Die klanken.” ( blaast )

 © Christophe De Muynck
© Christophe De Muynck

Wat vindt u van de vergelijking met Venetië?

“Ik vind die niet echt kloppen. Het zijn twee romantische steden aan het water, maar voorts zijn er vooral verschillen. Brugge is een sprookjesstad. De middeleeuwse architectuur is echt wondermooi. Ik ben ook gek op de windmolens langs de ring. ( enthousiast ) Wat is het heerlijk om daar te wandelen.”

Hoe lang wil u hier blijven?

“Ik heb een mandaat voor vijf jaar. Dat kan één keer verlengd worden. ( kordaat ) I’m here to stay. Ik hou van de job, de studenten, het college, de stad. Brugge heeft álles om mijn nieuwe thuis te worden. Weet u wat ik zo fijn vind? Het familiale karakter. Veel studenten mochten in de kerstvakantie niet naar huis door corona. Ik heb op kerstavond een wandeling gemaakt langs de residenties. De ontvangst die ik kreeg, was zó warm. De studenten waren zo dankbaar. Ik geniet echt van wat ik doe.”

Hoe kijkt u naar de toekomst van het college? Het is een duur college en tegenwoordig bieden ook andere universiteiten Europese studies aan.

“Dat klopt niet helemaal. Het Europacollege is nog altijd uniek. Om drie redenen. Eén: wij bieden énkel postgraduaten aan. Twee: wij hebben 210 professoren voor 350 studenten. Dat betekent een rechtstreekse relatie. En drie: wij vormen een hechte familie. Onderschat het belang niet van een netwerk. De afgestudeerden houden contact met elkaar. Dat opent deuren na de opleiding.”

De vele lockdownfeestjes doen het imago geen goed. Wat denkt u daarvan?

( zucht ) “Ik wil niet te hard zijn voor onze studenten. Wat we zien in Brugge, zien we ook in Brussel, in Gent, in álle studentensteden wereldwijd. Het is logisch dat jongeren elkaar willen zien. Bovendien kunnen onze studenten in het weekend niet naar huis. Ze wonen samen in grote residenties. En ja, ’s avonds drinken ze een biertje in de gemeenschappelijke ruimte. Is dat een lockdownfeest? ( even stil ) Ik keur het niet goed, maar ik kan het wel begrijpen. Anyway , we zeggen hen dat ze niet mogen samenkomen, zelfs niet in hun eigen residenties.”

 © Christophe De Muynck
© Christophe De Muynck

Vindt u de kritiek onterecht?

( feller ) “Weet u wat ik denk? Dat er andere belangen in het spel zijn. Het college wordt misbruikt voor politieke spelletjes. De critici willen de Europese Unie treffen door het college onder vuur te nemen. Dat zijn vaak extreemrechtse politici en andere eurosceptici. Zij willen dat het college een slecht imago krijgt. Het is daarom dat ze zeggen dat hier alleen verwaande rijkeluiskinderen studeren.”

Is dat niet zo?

“Néén. Er studeren hier jongeren van allerlei achtergronden. De meerderheid is zelfs beursstudent. Dat betekent dat het thuisland een deel van het inschrijvingsgeld betaalt ( dat bedraagt 26.000 euro, red ). ( fijntjes ) Bovendien zou ik verwaandheid niet linken aan financiële achtergrond.”


De beroemdste ex-studenten

Helle Thorning-Schmidt . Geboren op 14 december 1966. Premier van Denemarken van 2011 tot 2015. Alumnus van het academiejaar 1992-1993.

Helle Thorning-Schmidt© Belga
Helle Thorning-Schmidt© Belga

Alexander Stubb . Geboren op 1 april 1968. Premier van Finland van 2014 tot 2015. Alumnus van het academiejaar 1994-1995.

Nick Clegg . Geboren op 7 januari 1967. Vicepremier van het Verenigd Koninkrijk van 2010 tot 2015. Alumnus van het academiejaar 1991-1992.

Guy Spitaels . Geboren op 3 september 1931. Overleden op 21 augustus 2012. Vicepremier van België van 1979 tot 1981. Minister-president van Wallonië van 1992-1994. Alumnus van het academiejaar 1957-1958.

Luc Coene . Geboren op 11 maart 1947. Overleden op 5 januari 2017. Minister van Staat. Gouverneur van de Nationale Bank van België van 2011 tot 2015. Alumnus van het academiejaar 1970-1971.