60 jaar en op de fiets? Toch eerst even op cursus: gouverneur lanceert opmerkelijk voorstel

Volgen 60-plussers straks een cursus voor ze de weg op mogen met de fiets? Als het van gouverneur Carl Decaluwé afhangt wel.© Foto Kurt
Volgen 60-plussers straks een cursus voor ze de weg op mogen met de fiets? Als het van gouverneur Carl Decaluwé afhangt wel.© Foto Kurt
Olaf Verhaeghe

Als het van gouverneur Carl Decaluwé afhangt, volgen fietsers ouder dan 60 jaar straks een opfrissingscursus over de wegcode vooraleer ze de weg opgaan. In 2020 raakten maar liefst 23 fietsers betrokken in een dodelijk ongeval, het hoogste cijfer ooit. De meerderheid onder hen was 60 of ouder. Seniorenorganisatie Okra is alvast enthousiast: “Vanuit onze leden groeit de vraag, dat voel je onderweg.”

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Laat ons beginnen met het goede nieuws: het aantal verkeersdoden op West-Vlaamse wegen is in 2020 gedaald ten opzichte van 2019. Met 51 dodelijke slachtoffers in 50 verkeersongevallen gaat 2020 zelfs de geschiedenisboeken in als het minst dodelijke jaar sinds 2011 in onze provincie. Dat blijkt uit de jaarlijkse analyse die West-Vlaams provinciegouverneur Carl Decaluwé liet uitvoeren.

Maar waar de daling in andere Vlaamse provincies veel forser was, bleef die in West-Vlaanderen beperkt tot amper 5 procent. Het aantal verkeersdoden zakte in Antwerpen met 16 procent, in Vlaams-Brabant met 18 procent en in Limburg zelfs met 19 procent. Oost-Vlaanderen deed het als enige Vlaamse provincie slechter dan in 2019.

Nooit eerder zoveel fietsers

Bij de 50 verkeersongevallen waar een dodelijk slachtoffer viel, waren in totaal 91 mensen betrokken: 35 onder hen waren autobestuurders of zaten als passagier in de wagen, 12 waren bestuurder van een vrachtwagen en nog eens zeven zaten achter het stuur of op de passagiersstoel in een bestelwagen.

Het meest opvallend is de grote stijging van het aantal fietsers in de ongevallenstatistieken: bijna een kwart (23,1 procent) van de mensen die betrokken waren bij een dodelijk ongeval reden met de fiets. “Die betrokkenheid lag nog nooit zo hoog. We kunnen niet nog eens een jaar als 2020 hebben op onze wegen”, betreurt Carl Decaluwé de trieste balans. Twintig van de 23 betrokken fietsers overleden ter plaatse of kort na het ongeval aan hun verwondingen, slechts twee raakten uiteindelijk niet gewond. Iets minder dan de helft van de betrokken fietsers was als veroorzaker zelf verantwoordelijk voor het ongeval, 57 procent was slachtoffer.

West-Vlaams provinciegouverneur Carl Decaluwé.© Benny Proot
West-Vlaams provinciegouverneur Carl Decaluwé.© Benny Proot

We kunnen niet nog eens een jaar als 2020 hebben op onze wegen – gouverneur Carl Decaluwé

Vooral het feit dat maar liefst 61 procent van de bij een dodelijk ongeval betrokken fietsers ouder is dan 60 jaar, zette gouverneur Carl Decaluwé aan het denken. Naast het blijven hameren op het dragen van een fietshelm, heeft hij enkele concrete voorstellen klaar om het aantal fietsslachtoffers naar beneden te halen.

“Ik denk aan opfrissingscursussen over de wegcode voor fietsers vanaf 60 jaar”, zegt hij. “Daarnaast zouden we ook rijvaardigheidscursussen bij de aankoop van elektrische fietsen kunnen organiseren en ijver ik voor een beperking van de maximumsnelheid voor speed pedelecs tot 30 kilometer per uur op drukke plaatsen.”

Okra is voorstander

Een lessenreeks voor oudere fietsers zou volgens de gouverneur dus enigszins soelaas kunnen bieden. Jan Omey, voorzitter van de sportwerking binnen Okra Kortrijk, is alvast enthousiast. “Als je onderweg bent met vijf fietsers, heb je vijf ideeën over voorrang, over fietspaden, over knelpunten… Het verkeer is er de voorbije jaren niet makkelijker op geworden, wat zeker bij senioren voor verwarring zorgt.”

“Zo’n opfrissingscursus over het verkeersreglement lijkt ons absoluut zinvol en vanuit onze leden groeit ook de vraag. Dat voel je aan de gesprekken met de senioren zelf. Natuurlijk moet het beleid zelfkritisch zijn en slechte fietspaden blijven aanpakken. Er zijn nog te veel gevaarlijke punten waarover niet wordt gesproken.”

Als je onderweg bent met vijf fietsers, heb je vijf ideeën over voorrang – Jan Omey, Okra-Sport+ Kortrijk

Zelf neemt Okra initiatief om cursussen over veilig (elektrisch) fietsen en de wegcode te organiseren. “Zolang het geen verplichting is, is zo’n opfrissing zeker interessant. In ons vindt de gouverneur alleszins een partner”, zegt Wim Bogaert, stafmedewerker van Okra-Sport+. “Bij eerdere lessenreeksen merkten we al hoe groot de vraag en nood is: in 2014-2015 hadden we 8.000 deelnemers verdeeld over 350 sessies in heel Vlaanderen, in 2017-2018 kwamen we aan 3.600 geïnteresseerden over 170 sessies. Dat waren telkens grote successen.”

“Op dit moment werken we aan een nieuwe cursus waarin de focus enerzijds op de wegcode en anderzijds op het leren elektrisch fietsen ligt. Het is daarbij belangrijk om altijd theorie en praktijk te combineren. Zo’n cursus gaat om bewustwording, maar je moet de mensen ook effectief veiliger en zekerder op weg helpen.”

Vooral op gemeentewegen

Kijken we naar de plek waar mensen in het verkeer het leven lieten, dan zijn vooral gemeentewegen het dodelijkst: 48 procent van de slachtoffers viel op zo’n gemeenteweg, 42 procent op gewestwegen en 8 procent op de snelwegen. Bijna de helft van de ongevallen met dodelijke afloop waren op een weg waar je maximum 70 kilometer per uur mag, een klein kwart waar 50 per uur de maximumsnelheid is en 8 procent in een zone 30. Bij die laatste groep waren telkens zwakke weggebruikers betrokken.

Hoewel het in de meeste gevallen om een combinatie van meerdere oorzaken en omstandigheden ging, spelen toch het rijden op een verkeerde plaats op de weg (44 procent), het niet correct verlenen van voorrang (38 procent) en overdreven of aangepaste snelheid (34 procent) het vaakst een rol.

Alcohol, drugs, lachgas en afleiding achter het stuur door bijvoorbeeld gsm’s blijven volgens gouverneur Decaluwé uiterst belangrijke thema’s. Voor die laatste problematiek pleit de gouverneur trouwens om de wet aan te passen zodat elke vorm van afleiding ook door camera’s of andere detectiesystemen kan worden vastgesteld en later worden vervolgd.