Van maart 2013 tot juli van dit jaar gingen directeur van het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) Jan Mees en enkele personeelsleden tijdens hun middagpauze regelmatig wandelen langs het strand aan de Oosteroever.
Niets bijzonders, ware het niet dat ze dit deden met het oog op archeologische vondsten. Met succes, want het project levert een bijzondere inkijk in de geschiedenis van Oostende op.
Doorgewinterde strandjutters weten het al: op onze stranden spoelen veel bijzondere dingen aan. Maar wie een strandwandeling maakt, weet vaak niet wat hij of zij eigenlijk gewoon voorbij wandelt. Een aantal collega’s van het VLIZ ging het voorbije jaar op zoek naar archeologische vondsten op het strand aan de Oosteroever. Wat eruit zag als een gewone scherf of steen, namen zE mee en lieten ze onderzoeken door maritiem archeoloog Marnix Pieters. Daar blijken heel wat bijzondere dingen bij te zitten: porselein, beenderen, maar ook Romeinse scherven.
“Dit alles kadert eigenlijk in het project SeArch, een project van het IWT (agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie) over archeologisch erfgoed in de Noordzee”, duidt communicatieverantwoordelijke Jan Seys. “Daarbij gaan we op zoek naar het rijke verleden van de Noordzee. Dat gaat dan niet alleen over de dingen die aanspoelen op het strand, maar we gaan ook op zoek door middel van geofysische technieken naar de landschappen die onder de zeebodem liggen. Om een voorbeeld te geven: voor de kust van Oostende ligt de Oostende Vallei. Daar stroomde ooit nog voor de voorlaatste ijstijd een rivier. Daar kunnen we dan op zoek gaan naar resten van bewoning, fauna en flora…”
Romeins
Maar ook veel archeologische vondsten spoelen gewoon aan op onze stranden. “Het is een misvatting dat dingen die aanspoelen van mijlenver zouden komen”, legt marien archeoloog Marnix Pieters (Hoofdadviseur agentschap Onroerend Erfgoed) uit. “De stukken die op het strand aan de Oosteroever zijn aangespoeld zijn allen afkomstig van Oostende en omgeving. Eigenlijk kan je aan de hand van die vondsten de geschiedenis van Oostende reconstrueren.”
Op het strand aan de Oosteroever werden heel wat pijpenkopjes gevonden. Een veelvoorkomende vondst, zo blijkt. “Bijna overal worden pijpenkopjes gevonden. Een erg makkelijk te dateren voorwerp, want tabak was in onze contreien pas aanwezig sinds de late 16de eeuw”, legt Marnix uit. De Romeinse scherven waren een verrassende ontdekking. “Verrassend en niet-verrassend”, zegt Marnix. “Er heerst al langer discussie over het feit of de kustvlakte wel bewoond was tijdens de Romeinse tijd. Ging men enkel in de zomer schapen hoeden of werd de kustvlakte toch intens gebruikt? Die vondsten dragen bij aan het bewijs dat er wel degelijk meer was dan enkel schapen hoeden. Zo vinden we bij archeologische oppervlakteprospectie op heel veel akkers in de polders Romeinse potscherven.”
slagtand van een Mammoet
Vorige week nog vond Jan Seys tijdens zijn wandeling een stuk van een slagtand van een mammoet. Zoiets is eerder een uitzondering, want de meeste stukken komen toch uit de 19de en 20ste eeuw. “We vinden veel hotelporselein. Blijkbaar werden heel wat gebroken kopjes door het personeel van de maalboten overboord gegooid. Daarnaast is er ook Chinees porselein aanwezig. Makkelijk te verklaren: Oostende speelde bij de import een belangrijke rol in de 18de eeuw met de Oostendse Compagnie.”
Tussen de vondsten zit ook een glasfragment van een Britse rumfles. “Die is misschien te linken aan de twee Britse kruisers die net buiten de kust tot zinken werden gebracht in 1918, of met de Britse ‘Coastal Motorboat 33A’ die op dit strand aanspoelde in het voorjaar van 1918”, vermoedt Marnix. Ook heel wat beenderen zijn op het strand aangetroffen, voornamelijk van dieren, maar ook drie menselijke restanten. “Het is mogelijk afkomstig van drenkelingen die in de loop der tijden misschien op het strand zijn begraven. Het was in vroegere tijden in kustgebieden de gewoonte om op het strand aangespoelde lijken te begraven waar men ze gevonden had. Ook de talrijke scheepsrampen, vooral uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog, bieden een mogelijke verklaring.”
(GL)
Lees hierover ook in Krant van West-Vlaanderen, editie De Zeewacht
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier