Zwerfvuil blijft problematisch in Kortrijk: “Zelfs 36.000 euro aan camera’s helpt amper”

Een kleine 1.000 vuilnisbakken staan verspreid doorheen Kortrijk en de deelgemeenten. En toch kan je de straat niet op zonder dat je oog erop valt: zwerfvuil. Om dat probleem aan te pakken, investeerden Stad Kortrijk en afvalintercommunale Imog een jaar geleden 36.000 euro in drie mobiele camera’s, speciaal ontworpen om sluikstorters te betrappen. Vorig jaar maakte de politie daar nog 176 pv’s voor op. En toch lijkt de hoeveelheid zwerfvuil in onze stad niet te dalen.

Een blikje in de graskant, een hoopje sigarettenpeuken van de buurman die van zijn vrouw niet binnen mag roken, een kapotte voetbal die achterbleef in het park en die vrouw van even verderop in de straat die voor de zoveelste keer haar kattenbakkorrels in het stukje groen aan de overkant kapt. Over voorbeelden van zwerfvuil en sluikstorten hoeft niemand lang na te denken.

Veel inspanningen

Stad Kortrijk bestrijdt het probleem met man en macht. Er zijn maar liefst 10 mensen in dienst die niets anders doen dan de stad net houden. Alle straten in de historische binnenstad worden twee keer per dag opgeruimd met veegmachines en mobiele stofzuigers. En de bijna 1.000 groene zwerfvuilbakjes in onze stad worden zo goed als allemaal dagelijks geleegd.

Schepen van Nette Stad en Afvalbeleid Ruth Vandenberghe liet zelfs onderzoek doen naar hoe vaak mensen die vuilbakjes gebruiken. Zo blijken diegene in het centrum vaak overvol te zitten, terwijl andere in Marke en rond de Menenpoort bijvoorbeeld dikwijls leeg blijven. “Op basis van dat onderzoek hebben we beslist om 65 vuilnisbakken te verwijderen. Het gaat dan om vuilnisbakken in vergeten hoekjes die niemand gebruikt. Een dikke 25 zijn al weg, de rest volgt in de loop van de zomer. Mensen worden wel een maand op voorhand gewaarschuwd dat de vuilbak zal verdwijnen. Op die manier kunnen we onze mankracht efficiënter inzetten.”

Ook Imog organiseert jaarlijks acties tegen zwerfvuil. En almaar meer inwoners wachten niet meer op de stadsdiensten, ze ondernemen zelf actie. Mooimakers bijvoorbeeld is een Vlaams initiatief tegen zwerfvuil en sluikstort van de OVAM, Fost Plus en de VVSG dat mensen aanzet om zelf hun buurt zwerfvuilvrij te houden. In Kortrijk organiseerden ze al enkele succesvolle opruimdagen. Al die inspanningen ten spijt blijft zwerfvuil een groot probleem in onze stad.

We verwijderen 65 vuilnisbakken die niet gebruikt worden – Ruth Vandenberghe, schepen van Nette Stad

Een probleem dat het stadsbestuur handenvol geld kost. “Een echte evolutie in de hoeveelheid zwerfvuil zien we niet”, vertelt de schepen. “Al is dat natuurlijk moeilijk te meten. Veel hangt af van de weersomstandigheden en de activiteiten die worden georganiseerd. In het centrum is er veel overlast van mensen die op het verkeerde moment hun vuilnis buiten zetten. De echt grote sluikstorten komen dan weer voor in het buitengebied.”

Tot 350 euro boete

Opvallend, de drie prijzige mobiele camera’s die ongeveer een jaar geleden in het straatbeeld werden geïntroduceerd, lijken weinig verschil te maken. In 2018 werden er in totaal 176 vaststellingen van sluikstorten gedaan. Slechts 16 daarvan waren gelinkt aan de camera’s. En dan moesten er nog eens 5 geseponeerd worden. Want de dader filmen is niet genoeg, je moet hem of haar ook nog kunnen herkennen.

In 2019 werden er al een 30 vaststellingen gedaan, waarvan maar 2 dankzij de camera’s. Een van die twee moest bovendien geseponeerd worden wegens een onherkenbare dader. “De boetes voor sluikstorten variëren tussen de 0 en de 350 euro“, weet Marjolijn Gousseau van Stad Kortrijk. “Al zal je dat de eerste keer sowieso niet zoveel kosten. Bovendien hangt het er ook vanaf wat je precies gedaan hebt. Een bokaal aan de glasbak laten staan die er niet in past, zal je minder kosten dan aan diezelfde glasbak een zetel dumpen.”

Een zetel zomaar op straat dumpen, hoor ik u denken? “Ja hoor, je kan het zo gek niet bedenken of wij hebben het hier al gezien”, vertelt Benjamin Reynaert. Hij opende enkele maanden geleden een gloednieuwe zaak Benne’s Broodjes vlak tegenover de bushalte in de Sint-Denijsestraat. Laat dat nu net de plek zijn waar de mobiele camera’s tegen zwerfvuil vorig jaar met veel tromgeroffel werden aangekondigd.

“We zien de camera’s hier inderdaad geregeld staan”, zegt Benjamin. “Maar de sluikstorters zien die ook. Net die weken blijft het hier dus heel proper. Alle andere weken kan je dat stadsvuilbakje vaak niet meer zien. Het zit dan begraven onder plastic zakken met huisvuil. Na het weekend hebben stadsdiensten soms een half uur werk om alles hier proper te krijgen. Die mensen doen hun best, maar als het waait komt het afval natuurlijk voor mijn deur terecht. Dat is alles behalve aangenaam”, verzucht hij.

Buurvrouw Heidi valt hem bij. “Het lijkt wel alsof dat vuilbakje die hopen afval aantrekt. Maar niet iedereen dropt er zijn complete huisvuilzak hoor. Soms zie ik mensen een koek eten terwijl ze op de bus wachten. Ze hoeven hun arm maar uit te strekken om het papiertje in de vuilnisbak te krijgen, maar toch gooien ze het op de grond. Ik denk dus niet dat de oplossing bij dure camera’s ligt. We hebben een mentaliteitsverandering nodig.”