Zwarte West-Vlamingen over Black Lives Matter: “Hoor je een racist? Zwijg niet langer!”
De moord op George Floyd door een politieagent in de Amerikaanse stad Minneapolis zorgt over de hele wereld voor protest. Ook in Oostende, aan de voeten van het standbeeld van Leopold II plant de Black Lives Matter-beweging zondag een solidariteitsactie. Wij spraken met vier zwarte West-Vlamingen. Over George Floyd, over racisme en over wat blanken kunnen doen.
Oussama Anjay (16): “Chocomousse, riep ze. Omdat ik ‘te luid’ praatte”
Kortrijkzaan Oussama Anjay is 16, studeert handel-talen aan het Guldensporencollege Kaai en heeft Marokkaanse roots. “Of ik de beelden van de moord op George Floyd heb gezien? Ja, natuurlijk. Heel erg. Schokkend ook. Zeker omdat je hem hoort vragen om te stoppen. Hij smeekt de politieagent om zijn leven. Maar die man, met zijn knie in zijn nek, weigert gewoon te luisteren. Dan ben je heel bewust bezig…”
“Jammer genoeg is het lang niet de eerste keer dat we zulke beelden te zien krijgen. Zeker niet uit de Verenigde Staten. Je zou er bijna niet meer van schrikken, hoe hard dat ook klinkt. Mijn mama was wel enorm geschokt. Zij kon er niet naar kijken. Het was té veel voor haar.”
Dat er, zeker in de Verenigde Staten maar ook elders in de wereld, protesten komen tegen het politiegeweld, tegen onderdrukking en tegen racisme, verrast Oussama niet. “Het gaat te ver, er moet iets veranderen. Op school wordt er volgens mij te weinig aandacht aan de problematiek besteed. Ook het koloniale verleden van België en andere Europese landen wordt naar mijn gevoel weinig behandeld. Geloof mij, het is erger dan veel mensen soms kunnen denken.”
“Ik heb me zelf nog nooit onveilig gevoeld, maar ik kreeg wel al vaker racistische opmerkingen te horen. Vorige week nog, toen ik met een vriend hier in de straat buiten zat te chillen. Plots riep een buurvrouw dat we te veel lawaai maakten, terwijl we gewoon aan het praten waren. Ze kwam in haar deurgat staan en riep: zwartzak, chocomousse, weg hier. Ik ga daar op zo’n moment zeker niet op in, dat helpt niemand. Ik neem het zelfs niet serieus. Ze weten niet wat ze zeggen, denk ik dan.”
“Maar ik besef wel dat we er net wel moeten over praten. Racisten zullen er altijd zijn, maar ik ben zeker dat er een meerderheid is die er resoluut tegen is. Dat moet ook. Je kan niet niet-racist zijn, je moet antiracist zijn. Hoe oud je ook bent. Als je iets hoort of ziet dat niet door de beugel kan, reageer dan. Confronteer die persoon. Alleen zo zullen ze hopelijk inzien dat het simpelweg fout is.”
Sarah Commeyne (32): “Succes van Vlaams Belang werkt racisme in de hand”
Sarah Commeyne ruilde op haar achtste, samen met haar zus Deborah (34), Congo voor België. In Kortrijk kon ze terecht bij haar adoptieouders en nu woont ze in Ingelmunster, samen met haar partner Anne Daan Kerckhof en hun kinderen Lily-Rose (3) en Otis (vier maanden). “Ik voel me een echte Belg en West-Vlaming”, zegt Sarah, die als verpleegkundige op de dienst geriatrie van AZ Delta in Roeselare werkt. “Mijn hele bewuste leven heb ik hier meegemaakt en de weinige herinneringen aan mijn kinderjaren in Congo zijn erg vaag geworden.”
Hoewel Sarah zich op en top ‘van hier’ voelt, wordt ook zij met racisme geconfronteerd. “Mensen die me niet kennen, vellen meteen een oordeel. ‘Weer een buitenlander’, hoor ik ze dan denken. Tot ze me horen praten. Dan schrikken ze en krijg ik te horen dat ik erg goed Nederlands spreek. Best vermoeiend, want daardoor heb ik het gevoel dat ik altijd net een tikkeltje meer mijn best moet doen dan een geboren en getogen Belg.”
“Af en toe word ik met platte racistische uitspraken geconfronteerd. Een klein jaar geleden sprak ik een oudere vrouw aan op het feit dat ze haar wagen ongevraagd op onze oprit had geplaatst. Toen ze wegreed, riep ze me toe dat ik maar naar mijn land moest terugkeren. Daar was ik echt niet goed van. Zulke zaken draag je lang met je mee. Ik woon hier al 24 jaar, maar toch blijf ik een vreemdeling. Dat klopt niet. Ik reageer niet altijd op dergelijke opmerkingen. Het heeft geen zin om daar je energie in te stoppen. Soms ga ik wél in discussie en krijg ik nadien excuses. Al zijn dat eerder de uitzonderingen.”
Sarah hoopt dat haar zoon en dochter van racisme gespaard blijven. “Dat zou me veel pijn doen. Zij zijn hier geboren en zullen hier ook opgroeien, hun huidskleur mag geen obstakel vormen. Al vrees ik dat we racistische opmerkingen en gevoelens nooit helemaal de wereld uit zullen krijgen. Het laatste jaar zijn die zelfs weer toegenomen, sinds de sterke score van het Vlaams Belang bij de meest recente verkiezingen. Dat heeft xenofobie in de hand gewerkt. Al blijf ik hopen dat onze kinderen in een wereld zonder haat groot mogen worden.” (PVH)
Robert Itoko Lilenga (65): “De racisten zijn altijd in de minderheid, nooit vergeten”
“Triest. Het deed me echt pijn om die man te zien liggen.” Robert Itoko Lilenga (65) vindt moeilijk woorden om zijn eerste reactie op de beelden uit de VS te omschrijven. “Wij hebben er de voorbije dagen met mijn kinderen vaak over gepraat, ja. Ik vind het belangrijk om dit soort onderwerpen niet uit de weg te gaan. Ook al kan en mag je de situatie in Amerika niet vergelijken met ons land. Daar is er een lange, pijnlijke en uiterst gewelddadige geschiedenis van racisme. Ik zou durven zeggen dat het bijna in hun DNA is ingebakken.”
“Het verschil met vroeger is dat het nu veel vaker, veel verder en veel explicieter verspreid raakt. Op sociale media kan iedereen foto’s en filmpjes delen en wat er gebeurt in een mum van tijd de wereld insturen. Dat ze daar dan ook nog es een president als Donald Trump hebben, helpt de situatie allerminst. Hij brengt het land niet samen, integendeel. De pot stond al langer op het vuur te borrelen, nu is hij volledig aan het overkoken.”
Als vader van vier dochters en twee zonen – die op één na allemaal het huis uit zijn – maakte Robert zich al langer zorgen over racisme. “Maar ik voel me op mijn gemak in België, zeker in Kortrijk. In de VS of in sommige andere Europese landen ligt dat helemaal anders. Ik zeg niet dat alles hier perfect is, zeker niet. Ook ik kreeg op café al verwijten naar mijn hoofd geslingerd. En ik ben de eerste om te zeggen dat er in Belgische scholen over het eigen koloniale verleden niet wordt gesproken. Wij hebben thuis altijd geprobeerd om dat aan onze kinderen mee te geven.”
“Natuurlijk is het jammer dat kinderen en jongeren onvoldoende in contact komen met wat onder het bewind van Leopold II is gebeurd. Maar ik behoud vertrouwen in de toekomst. De racisten zijn in de minderheid, dat mogen we nooit vergeten. Drie van mijn dochters zijn met een blanke Belg getrouwd, zes van mijn kleinkinderen zijn mixed. Prachtige mensen, allemaal. Wat blanken kunnen doen om het in de toekomst nog beter te doen? Praat! Durf anderen met de vinger wijzen, durf de zaken benoemen. Als ik zie of hoor hoe iemand op een beleefde manier in discussie gaat, juich ik. Blijf dat doen en doe het vaker. Dat is een heel belangrijke.”
Sarah Commeyne (32): “Succes van Vlaams Belang werkt racisme in de hand”
Sarah Commeyne ruilde op haar achtste, samen met haar zus Deborah (34), Congo voor België. In Kortrijk kon ze terecht bij haar adoptieouders en nu woont ze in Ingelmunster, samen met haar partner Anne Daan Kerckhof en hun kinderen Lily-Rose (3) en Otis (vier maanden). “Ik voel me een echte Belg en West-Vlaming”, zegt Sarah, die als verpleegkundige op de dienst geriatrie van AZ Delta in Roeselare werkt. “Mijn hele bewuste leven heb ik hier meegemaakt en de weinige herinneringen aan mijn kinderjaren in Congo zijn erg vaag geworden.”
Hoewel Sarah zich op en top ‘van hier’ voelt, wordt ook zij met racisme geconfronteerd. “Mensen die me niet kennen, vellen meteen een oordeel. ‘Weer een buitenlander’, hoor ik ze dan denken. Tot ze me horen praten. Dan schrikken ze en krijg ik te horen dat ik erg goed Nederlands spreek. Best vermoeiend, want daardoor heb ik het gevoel dat ik altijd net een tikkeltje meer mijn best moet doen dan een geboren en getogen Belg.”
“Af en toe word ik met platte racistische uitspraken geconfronteerd. Een klein jaar geleden sprak ik een oudere vrouw aan op het feit dat ze haar wagen ongevraagd op onze oprit had geplaatst. Toen ze wegreed, riep ze me toe dat ik maar naar mijn land moest terugkeren. Daar was ik echt niet goed van. Zulke zaken draag je lang met je mee. Ik woon hier al 24 jaar, maar toch blijf ik een vreemdeling. Dat klopt niet. Ik reageer niet altijd op dergelijke opmerkingen. Het heeft geen zin om daar je energie in te stoppen. Soms ga ik wél in discussie en krijg ik nadien excuses. Al zijn dat eerder de uitzonderingen.”
Sarah hoopt dat haar zoon en dochter van racisme gespaard blijven. “Dat zou me veel pijn doen. Zij zijn hier geboren en zullen hier ook opgroeien, hun huidskleur mag geen obstakel vormen. Al vrees ik dat we racistische opmerkingen en gevoelens nooit helemaal de wereld uit zullen krijgen. Het laatste jaar zijn die zelfs weer toegenomen, sinds de sterke score van het Vlaams Belang bij de meest recente verkiezingen. Dat heeft xenofobie in de hand gewerkt. Al blijf ik hopen dat onze kinderen in een wereld zonder haat groot mogen worden.” (PVH)
Christel Deraeve (24): “Als jongen is het volgens mij nog een stuk erger”
Haar vader is een geboren en getogen Kortemarkenaar, haar moeder is Congolese. De 24-jarige Christel Deraeve heeft een getaande huid. “Vroeger stond ik daar eerlijk gezegd vaker bij stil. Op klasfoto’s waren er niet veel bruine of zwarte gezichten, dan let je daar wel op. En ik ben wel eens uitgescholden voor zwarte piet of kreeg een typische keer terug naar uw land naar mijn hoofd. Dat gebeurde allemaal. Dat doet pijn, zeker wel.”
“Maar ik heb me nooit geschaamd voor mijn huidskleur. Ik ben er hoe langer hoe trotser op zelfs. Misschien word ik als meisje én als ‘halfje’ minder expliciet met racisme geconfronteerd. Mocht ik een jongen zijn, laat staan met een volledig zwarte huid, vrees ik dat het een stuk erger zou zijn.”
Het filmpje van de moord op George Floyd zag Christel een eerste keer op sociale media opduiken. “Je hebt meteen door wat er aan de hand is. Veel kanttekeningen kan je daar niet bij plaatsen, denk ik. Dat soort filmpjes raakt me en elke keer schrik je. Maar meteen daarna had ik wel zoiets van nog maar eens… Zeker in de Verenigde Staten gebeurt het ondertussen zo vaak dat ik er zeker van ben dat slechts een heel beperkt aantal incidenten effectief de media haalt. De voorbije dagen was iedereen er massaal mee bezig. Ik hoop dat het niet opnieuw bij heel even blijft. Iets gebeurt, er is ophef, er zijn protesten en dan vervaagt alles jammer genoeg weer. Waarom? Er moet toch fundamenteel iets kunnen veranderen?”
“Ik ben heel blij dat ik in het kleine Zedelgem woon en diep in West-Vlaanderen opgroeide. Hier kent iedereen elkaar, heb je nog contact. In een grote stad is dat toch iets anders. Of ik over Black Lives Matter babbel met mijn ouders? Neen, niet echt. Ook niet met mijn broers. Zij posten wel online en gebruiken de bekende hashtags. Enerzijds is dat wel positief, dat er aandacht voor de problematiek is, maar het mag niet stoppen bij een post op Instagram of een fotootje op Facebook. Je moet meer doen, je moet het beter doen op andere vlakken. Buiten, met anderen. We moeten opkomen voor elkaar. Toon oprecht interesse in elkaars cultuur, in elkaars leefwereld. Zo komen we al een heel eind in deze strijd.”
Robert Itoko Lilenga (65): “De racisten zijn altijd in de minderheid, nooit vergeten”
“Triest. Het deed me echt pijn om die man te zien liggen.” Robert Itoko Lilenga (65) vindt moeilijk woorden om zijn eerste reactie op de beelden uit de VS te omschrijven. “Wij hebben er de voorbije dagen met mijn kinderen vaak over gepraat, ja. Ik vind het belangrijk om dit soort onderwerpen niet uit de weg te gaan. Ook al kan en mag je de situatie in Amerika niet vergelijken met ons land. Daar is er een lange, pijnlijke en uiterst gewelddadige geschiedenis van racisme. Ik zou durven zeggen dat het bijna in hun DNA is ingebakken.”
“Het verschil met vroeger is dat het nu veel vaker, veel verder en veel explicieter verspreid raakt. Op sociale media kan iedereen foto’s en filmpjes delen en wat er gebeurt in een mum van tijd de wereld insturen. Dat ze daar dan ook nog es een president als Donald Trump hebben, helpt de situatie allerminst. Hij brengt het land niet samen, integendeel. De pot stond al langer op het vuur te borrelen, nu is hij volledig aan het overkoken.”
Als vader van vier dochters en twee zonen – die op één na allemaal het huis uit zijn – maakte Robert zich al langer zorgen over racisme. “Maar ik voel me op mijn gemak in België, zeker in Kortrijk. In de VS of in sommige andere Europese landen ligt dat helemaal anders. Ik zeg niet dat alles hier perfect is, zeker niet. Ook ik kreeg op café al verwijten naar mijn hoofd geslingerd. En ik ben de eerste om te zeggen dat er in Belgische scholen over het eigen koloniale verleden niet wordt gesproken. Wij hebben thuis altijd geprobeerd om dat aan onze kinderen mee te geven.”
“Natuurlijk is het jammer dat kinderen en jongeren onvoldoende in contact komen met wat onder het bewind van Leopold II is gebeurd. Maar ik behoud vertrouwen in de toekomst. De racisten zijn in de minderheid, dat mogen we nooit vergeten. Drie van mijn dochters zijn met een blanke Belg getrouwd, zes van mijn kleinkinderen zijn mixed. Prachtige mensen, allemaal. Wat blanken kunnen doen om het in de toekomst nog beter te doen? Praat! Durf anderen met de vinger wijzen, durf de zaken benoemen. Als ik zie of hoor hoe iemand op een beleefde manier in discussie gaat, juich ik. Blijf dat doen en doe het vaker. Dat is een heel belangrijke.”
Sarah Commeyne (32): “Succes van Vlaams Belang werkt racisme in de hand”
Sarah Commeyne ruilde op haar achtste, samen met haar zus Deborah (34), Congo voor België. In Kortrijk kon ze terecht bij haar adoptieouders en nu woont ze in Ingelmunster, samen met haar partner Anne Daan Kerckhof en hun kinderen Lily-Rose (3) en Otis (vier maanden). “Ik voel me een echte Belg en West-Vlaming”, zegt Sarah, die als verpleegkundige op de dienst geriatrie van AZ Delta in Roeselare werkt. “Mijn hele bewuste leven heb ik hier meegemaakt en de weinige herinneringen aan mijn kinderjaren in Congo zijn erg vaag geworden.”
Hoewel Sarah zich op en top ‘van hier’ voelt, wordt ook zij met racisme geconfronteerd. “Mensen die me niet kennen, vellen meteen een oordeel. ‘Weer een buitenlander’, hoor ik ze dan denken. Tot ze me horen praten. Dan schrikken ze en krijg ik te horen dat ik erg goed Nederlands spreek. Best vermoeiend, want daardoor heb ik het gevoel dat ik altijd net een tikkeltje meer mijn best moet doen dan een geboren en getogen Belg.”
“Af en toe word ik met platte racistische uitspraken geconfronteerd. Een klein jaar geleden sprak ik een oudere vrouw aan op het feit dat ze haar wagen ongevraagd op onze oprit had geplaatst. Toen ze wegreed, riep ze me toe dat ik maar naar mijn land moest terugkeren. Daar was ik echt niet goed van. Zulke zaken draag je lang met je mee. Ik woon hier al 24 jaar, maar toch blijf ik een vreemdeling. Dat klopt niet. Ik reageer niet altijd op dergelijke opmerkingen. Het heeft geen zin om daar je energie in te stoppen. Soms ga ik wél in discussie en krijg ik nadien excuses. Al zijn dat eerder de uitzonderingen.”
Sarah hoopt dat haar zoon en dochter van racisme gespaard blijven. “Dat zou me veel pijn doen. Zij zijn hier geboren en zullen hier ook opgroeien, hun huidskleur mag geen obstakel vormen. Al vrees ik dat we racistische opmerkingen en gevoelens nooit helemaal de wereld uit zullen krijgen. Het laatste jaar zijn die zelfs weer toegenomen, sinds de sterke score van het Vlaams Belang bij de meest recente verkiezingen. Dat heeft xenofobie in de hand gewerkt. Al blijf ik hopen dat onze kinderen in een wereld zonder haat groot mogen worden.” (PVH)
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier