Zuster Gemma verlaat eind 2021 haar Oudenburg: “Zal met pijn in het hart zijn”

Door de verkoop van het gebouw van de voormalige Sint-Andreasschool aan WoonWel staat zuster Gemma nog maar eens een verhuizing te wachten. Ze is de enige zuster die er nog woont en gaat eind dit jaar haar congregatie in Ieper vervoegen. “Maar met pijn in het hart”, zegt zuster Gemma, Oudenburgse van geboorte, die onder meer 31 jaar les gaf in Roesbrugge.

Zuster Gemma, geboren in 1927 als Simonne Vermoortel, is de oudste uit een gezin van vijf kinderen. “Ik woonde als kind lange tijd langs de vaart waar nu wasserij Arnoldus is. Toen er plannen waren om de vaart te verbreden – tot op vandaag echter niet uitgevoerd – moesten we verhuizen. Ik heb heel mooie herinneringen aan die vaart. In de zomer gingen we er zwemmen en in de winter schaatsen”, blikt zuster Gemma terug op haar kindertijd.

Ondanks haar hoge leeftijd, ze is 94 jaar, kan ze zonder veel nadenken haar hele leven voor de geest halen. Tot in detail met als toemaatje de namen van haar vriendinnen en klasgenoten. En op haar 94ste rijdt ze nog met de auto.

Spring-in-t-veld

Simonne Vermoortel liep van de kleuterklas tot ze 19 jaar was school in de gebouwen van de toenmalige H. Familie waar ze sedert haar pensionering in 1992 woont. “Ik heb er alle leerjaren doorlopen. Toen stopte de lagere school niet na het zesde jaar. Neen, er was nog een zevende en achtste leerjaar. En vermits toen de oorlog was uitgebroken en we niet naar het pensionaat konden, besliste de school om nog een negende jaar te organiseren. En net nadat ik dat negende jaar gedaan had, werd hier de naaischool opgericht.”

Ik werd eigenlijk gepusht om in te treden in het klooster

De latere zuster leerde er naaien. “Ik heb het laatste jaar twee keer gedaan omdat mijn ouders verder kindergeld zouden krijgen”, lacht zuster Gemma. “Op mijn 19de verliet ik de schoolbanken en begon thuis voor de mensen te naaien. Ik werkte ook bij een naaister in de buurt om me verder te volmaken in onder meer bruidskledij.”

Toen Simonne Vermoortel 21 was, ging ze naar het klooster van de H. Familie in Ieper. Ze was echter niet voorbestemd om non te worden. “Neen, want ik was een doendigaard , een spring-in-‘t-veld en heel sportief. Vermits ik aangesloten was bij de kajotters, werd ik eigenlijk gepusht om in te treden door de pastoor en door een zuster. Maar, ik heb het me nooit beklaagd, hoor. Dat ik geen gezin heb? Dat wordt goed gemaakt door de kinderen en kleinkinderen van mijn broers en zussen. Ik zie ze, behalve nu in deze coronatijd, heel veel.”

Op skivakantie

Na twee jaar noviciaat trok zuster Gemma weer naar de schoolbanken. “Om het diploma lager onderwijs te behalen, volgde ik les in de normaalschool van Sint-Andreas in Brugge. Eens afgestudeerd, kreeg ik een plek in Desselgem waar ik tot 1956 les gaf in het achtste leerjaar. Vervolgens werd ik overgeplaatst naar Brielen en bleef daar tot 1961. Een echt leuk schooltje waar ik heel graag was”, duikt de zuster meer dan 60 jaar terug in de tijd. “Toen ik er weg ging, dacht ik nooit meer te kunnen lachen.”

In 1961 had de basisschool van Roesbrugge een nieuw schoolhoofd nodig en dat werd zuster Gemma. Ze bleef er tot haar pensionering in 1992 en gaf er al die tijd ook les aan het zesde leerjaar. “Het was een heel mooie tijd. Samen met mijn leerlingen heb ik er 31 jaar toneel gespeeld. Iemand schreef voor mij het stuk en ik naaide alle kleren.”

“Ik was altijd een vooruitstrevend persoon en toen men me voorstelde om met de klas op skivakantie te gaan, stond ik daar direct voor open. Maar op één voorwaarde: ik wilde dat alle kinderen mee konden, ook zij uit gezinnen die het financieel moeilijker hadden. Met hulp van enkele mensen zetten we een Vlaamse kermis op touw, zodat we de opbrengst konden gebruiken om de reis gedeeltelijk te betalen.”

“Ik heb 16 jaar de skireis begeleid en stond op mijn 50ste voor de eerste keer zelf op de latten”, vertelt zuster Gemma.

Alhoewel ze al 29 jaar weg is uit de school in Roesbrugge, heeft ze nog altijd contact met oud-leerlingen. Een bewijs dat zuster Gemma er graag gezien was. “Ik heb nooit kinderen gestraft. Als er iets niet in orde was, praatte ik het met hen uit. Zodra deze pandemie voorbij is, zullen we met een paar een samenkomst regelen. Ik kijk daar echt naar uit. En naar weer bezoek krijgen.”

Spraakwaterval

De 94-jarige zuster is dan ook een spraakwaterval die graag mensen over de vloer krijgt. En ze kan als geen ander vertellen over vroeger. Ook de computer speelt een grote rol in haar leven.

“Ja, ik volg elke morgen om 9 uur online de mis vanuit Scherpenheuvel. En op zondag die op televisie”, besluit zuster Gemma die eind dit jaar – met pijn in het hart – haar geboortestad, waar ze veel vrienden heeft, zal verlaten. “Het zal ook raar doen voor mijn familie die bijna allemaal hier in de buurt woont.”

Dat ze zich zal aanpassen in de congregatie H. Familie in Ieper, staat in de sterren geschreven. Een aimabel persoon als zuster Gemma zal het rap weer gewoon zijn om samen te leven met nog andere zusters, nadat ze in Oudenburg vier jaar alleen was.