Zijn broer koos voor IS, Christopher voor de wetenschap: “Plots was ik de broer van een terrorist”

De broers Christopher en Lucas Van Hessche in betere tijden. © CLL
Christophe Lefebvre
Christophe Lefebvre Medewerker KW

Twee jongens, geboren in het straatarme Haïti. Geadopteerd door een West-Vlaams gezin, waar ze broers werden en dezelfde kansen kregen. Toch kozen ze een compleet ander levenspad. Christopher studeert binnenkort af als master in de biochemie, Lucas gaf zijn leven voor IS in Syrië. “Plots deed het er niet meer toe wie ik echt was, ik was gewoon de broer van een terrorist.”

Vorige week startte in de rechtbank van Brugge het proces tegen drie West-Vlaamse jongeren die zich in 2014 aansloten bij Islamitische Staat en gingen vechten aan het front in Syrië. Ze riskeren samen twintig jaar cel. Eén van die jongeren is Lucas Van Hessche uit Lauwe, die op 15 augustus 2015 op amper 19-jarige leeftijd sneuvelde in Al-Hasakah, in het noordoosten van Syrië bij de grens met Irak en Turkije. In de schaduw van dat proces, waarin de rechtbank op 21 december een oordeel velt, probeert de familie van Lucas verder te gaan met het leven.

Ook Christopher, de 22-jarige broer van Lucas, kijkt vooral naar de toekomst. Met een masterdiploma biochemie binnen handbereik, zit hij dezer dagen vooral met zijn neus tussen de studieboeken. Hij spendeert het gros van zijn dagen in Gent, op kot en aan de unief en keert slechts sporadisch nog terug naar zijn ouderlijk huis in Lauwe. Welbespraakt, intelligent en een doel voor ogen, een schril contrast met het leven van zijn grote broer, die ervoor koos het oorlogsgeweld op te zoeken.

De twee jongens uit Haïti groeiden nochtans op in dezelfde omstandigheden, in hetzelfde gezin in Lauwe en kregen dan ook dezelfde kansen. “We waren piepjong toen we werden geadopteerd en groeiden dan ook op met andere kinderen hier”, zegt Christopher. “Ik beleefde alles samen met Lucas, ook de minder mooie momenten. Op school waren we wel de buitenbeentjes, want we waren de enige kleurlingen. Opmerkingen als Zwarte Piet hoorden daar bij, maar je kan dat die kinderen van toen moeilijk kwalijk nemen. Niemand wist beter en ondertussen zijn de tijden veranderd.”

Keiharde periode

De tijden zijn inderdaad veranderd. In de zomer van 2014 liet Lucas alles achter en trok hij samen met Olivier Calebout en Abdelmalek Boutaliss uit Kortrijk naar Syrië. Daar werd hij Abu Nusaybah. Het is al jaren geleden, maar Christopher herinnert zich het vertrek van zijn broer alsof het gisteren was. “Ik was razend. Furieus! Dat nieuws, dat Lucas trouw gezworen had aan IS en in Syrië ging vechten, kwam aan als een mokerslag. Voor mij was het op dat moment afgelopen: ik wilde helemaal niks meer van hem horen en probeerde mezelf ervan te overtuigen dat hij mijn broer niet meer was. Hoe kon hij ons dat aandoen? Hoe kon hij in godsnaam niet stilstaan bij de gevolgen voor zijn familie, die in Lauwe achterbleef?”, luidt het.

“In Gent liggen mensen niet wakker van wie ik ben en wie mijn broer was”

“Het hele land en ver daarbuiten keek plots naar mijn broer, de kersverse terrorist. Plots kende iedereen ons als broer van, vader van en moeder van. Wie of wat we echt waren, deed er helemaal niet meer toe want Lucas was een terrorist. Dat was voor ons een keiharde periode. Mijn ouders verlegden hun focus meteen op het proberen terug naar huis brengen van hun zoon, maar ik kwam in een soort van leegte terecht. Dat had natuurlijk gevolgen voor mijn schoolresultaten, die pijlsnel de dieperik in doken.”

Trots op zichzelf

Een jaar ging voorbij en in die tijd vond Christopher de kracht om de teugels opnieuw in handen te nemen. “Ik had verschillende herexamens en nadat ik mijn kruisbanden scheurde, kon ik ook niet meer voetballen, één van mijn belangrijkste uitlaatkleppen”, zegt hij. “Dan zit je daar en begin je na te denken. Je leven en je toekomst, wat gaan we ervan maken? Samen met mijn toenmalige leerkracht heb ik bekeken waar mijn passies lagen en al snel kwam wetenschap naar boven. In mijn hoofd maakte ik de klik en ging ik volop voor mijn studies.”

Lucas Van Hessche, Olivier Calebout en Abdelmalek Boutaliss in Syrië.
Lucas Van Hessche, Olivier Calebout en Abdelmalek Boutaliss in Syrië.© gf

Christopher trok naar Gent en begon er aan de universiteit een opleiding in de biochemie. “Een bachelor heb ik ondertussen al op zak en mijn master ligt binnen handbereik. Ik ben vooral trots op mezelf en op wat ik heb kunnen bereiken, maar ergens is het ook een stevige sneer naar al die mensen die ons allemaal in de pot van de criminelen gooiden. Ik ben mijn broer niet. Eigenlijk heeft de beslissing om in Gent op kot te gaan me heel goed gedaan. Hier lagen mensen niet wakker van wie ik was en nog minder van wie mijn familie was. Ik kreeg er de kans om opnieuw het onderwerp van mijn eigen leven te worden en mijn broer werd er een bijzaak. Dat is ook de reden waarom ik afstand hou van de rechtszaak. Ik weet er het fijne niet van en ik wíl het ook niet weten. Mijn toekomst ligt hier, in de biochemie en niet in terreurprocessen.”


Papa Pol: “Overheid liet Lucas aan zijn lot over”

De familie van Lucas Van Hessche besliste om zich geen burgerlijke partij te stellen in de rechtszaak. “Waarom? Zou dat onze zoon terug naar huis brengen?”, vraagt Pol Van Hessche zich af. “We proberen het beste te maken van het leven dat nog voor ons ligt. Aanwezig zijn op het proces en een burgerlijke partijstelling zouden ons emotioneel opnieuw door de mangel halen. Niemand heeft daar nog iets aan.”

“Onze zoon werd het hoofd op hol gebracht door een ronselaar, hij isoleerde zich van alles en iedereen en vertrok. De overheid wist dat hij wilde vertrekken, wij niet. Toch lieten ze hem begaan, onder het motto: hij is volwassen, hij kan gaan en staan waar hij wil. Nadien draaiden ze hun kar en werd hij aan zijn lot overgelaten. Trouwens, van een paradijs was er in Syrië geen sprake. Ze kenden er grote miserie en kwamen in een eindeloze spiraal van ellende en geweld terecht. Bij hun aankomst kregen ze een geweer in hun handen geduwd en werden er stoere foto’s genomen. Die jongens zijn beïnvloedbaar en hebben nog geen schot gelost, maar het zijn wel die foto’s die wereldkundig worden gemaakt. Stoerdoenerij met verstrekkende gevolgen, een situatie waar ze zelf niet meer uit raken.”