“Woning voor 500 euro per maand huren? Dat is dan 400 euro voor plaatsbeschrijving, aub”

Philippe De Coene maakt zich zorgen om de hoge kostprijs voor de opmaak van een plaatsbeschrijving. © AXV
Axel Vandenheede

OCMW-voorzitter Philippe De Coene trekt aan de alarmbel over de prijs die huurders vandaag voor een plaatsbeschrijving betalen. “Vaak betalen zij 300 of soms zelfs 400 euro, een bedrag dat ze niet meer kunnen recupereren. In deze regio is de huurmarkt eerder beperkt en zo’n dure plaatsbeschrijving zorgt ervoor dat nog meer mensen het moeilijk hebben om een woning te vinden.”

Wie een huis of appartement wil huren, moet niet alleen meteen één maand huur betalen, maar ook een huurwaarborg. Die bedraagt twee maanden huur. Daarbovenop komt vaak de kost van een plaatsbeschrijving. Dat is een schriftelijke vaststelling van de feitelijke situatie van de woongelegenheid voor de huurder erin trekt. Met andere woorden: de staat van de studio, de woning… wordt beschreven, zodat er geen discussies mogelijk zijn als de huurder verhuist. De huurwet legt het opmaken van een plaatsbeschrijving op.

“Opvallend is dat sommige verhuurkantoren – gelukkig zijn er uitzonderingen – voor die plaatsbeschrijving geld beginnen te vragen”, stelt OCMW-voorzitter Philippe De Coene (SP.A). “En dat baart ons zorgen. Dit fenomeen dook eind 2016 in een aantal dossiers op en zet zich dit jaar verder. De prijs swingt bovendien vaak de pan uit. Zo zijn er personen die een appartement willen huren voor 500 euro per maand en 400 euro moeten betalen voor de plaatsbeschrijving. Er is ook een dossier waarbij iemand een kamer wil huren voor 340 euro per maand en liefst 150 euro plaatsbeschrijving ging moeten betalen. Er zit geen enkele lijn in de prijzen voor die plaatsbeschrijving.”

Enkel een voorschot

De OCMW-voorzitter vreest dat dit recente fenomeen voor problemen zal zorgen. “Je moet weten dat de huurmarkt in Kortrijk, en eigenlijk in de hele regio, eerder beperkt is. Zeker voor mensen die het financieel wat moeilijker hebben. Door ook op het opmaken van een plaatsbeschrijving een aanzienlijke som te kleven, zorg je ervoor dat je een bepaalde groep mensen uitsluit. Ook veel gezinnen met een gewoon inkomen komen in de problemen en kloppen bij ons aan. Dat kan niet de bedoeling zijn.”

“In 2016 betaalde het OCMW 189.960 euro aan voorschotten uit, zeventig procent kregen we terug”

“Ik zal dat met een voorbeeld staven. Stel dat je een appartement van 500 euro wil huren. Je zal dus meteen eerste maand huur moeten betalen, plus twee maanden huurwaarborg. Dat is al 1.500 euro. Als daar nog eens een plaatsbeschrijving van 400 euro bijkomt, moet je dus al 1.900 euro betalen. Dat is een pak geld. Het ergste, vind ik, is dat sommigen die hoge bedragen heel normaal vinden. Ik heb zelf gebeld naar een verhuurkantoor. ‘Als je niet akkoord gaat, zoek dan iets anders’, kreeg ik als antwoord.”

OCMW Kortrijk kan zelf niets doen aan die prijzen voor een plaatsbeschrijving, maar neemt zelf wel maatregelen. Philippe De Coene: “We voorzien een maximumbedrag van 250 euro voor een plaatsbeschrijving. Waarom? Ten eerste gaat het in veel gevallen om een ingevuld standaardformulier. Ten tweede schieten wij regelmatig ook de huurwaarborg voor en soms zelfs de eerste maand huur. Daarbij is het woord ‘voorschieten’ belangrijk: wie bij ons komt aankloppen om te helpen met de huur(waarborg) of plaatsbeschrijving, moet alles terugbetalen. Soms met 25 euro per maand, soms met 50 euro per maand.”

“OCMW Kortrijk verhuurt zelf een aantal woningen en ook wij moeten verplicht een plaatsbeschrijving opstellen. Maar wij rekenen die niet door naar de cliënt. We voorzien daarenboven extra ondersteunende maatregelen: als zij of hij niets bezit, wordt een installatiepremie van 1.150 euro toegekend.”

Huurwaarborg

Philippe De Coene vreest ook voor gevolgen wat betreft de huurwaarborg. “OCMW Kortrijk betaalde in 2016 voor 189.960 euro aan voorschotten uit in 212 dossiers. Onze taak is natuurlijk om de mensen te steunen, maar met die uitbetalingen nemen we ook een financieel risico: van die voorschotten voor een huurwaarborg recupereren we gemiddeld 70 procent. Dat wil zeggen dat we van de bijna 190.000 euro ongeveer 57.000 euro verliezen.”

“Stel dat de Vlaamse regering de huurwaarborg van twee naar drie maanden optrekt – de ene bron zegt dat dit zo zal zijn, een andere spreekt dat tegen – dan wil dat zeggen dat het OCMW jaarlijks 285.000 euro aan voorschotten voor huurwaarborg zal uitbetalen. Het reële risico stijgt dan naar 85.500 euro. Als die 70 procent tenminste gehaald wordt. Want de schuldenlast van de cliënten zal groter worden, zodat een recuperatie van 60 procent en een verlies van 114.000 euro – realistischer is.”

“‘Als je niet akkoord gaat, zoek dan iets anders’, kreeg ik als antwoord”

De conclusie van de OCMW-voorzitter is eenvoudig: “Als de huurwaarborg opgetrokken wordt naar drie maanden, zal de huurmarkt nog ontoegankelijker worden voor bepaalde groepen mensen én het OCMW zal nog meer op kosten gejaagd worden. Reken maar uit: als je 114.000 euro per jaar mist, is dat in een legislatuur (duurt zes jaar, red.) liefst 684.000 euro…”

Bij de huurdersbond West-Vlaanderen hebben ze ook gemerkt dat de prijs voor een plaatsbeschrijving stijgt. “Een kleine tien jaar geleden bedroeg de kostprijs gemiddeld 150 euro, nu is dat al het dubbele.” Een rondvraag bij enkele verhuurkantoren leerde dat ze veruit allemaal een prijs aanrekenen om een plaatsbeschrijving te maken. “Niet alleen moet je ter plaatse gaan, het pand wordt ook uitgebreid bekeken, er worden foto’s gemaakt, er volgt een verslag… De kostprijs varieert tussen een goede 140 euro tot 300 euro, afhankelijk van het kantoor dat de plaatsbeschrijving opstelt.

Ook bij vertrek

Maar het kan nog een pak duurder, zo leert de website van Checknet, een nationaal netwerk dat zich specialiseert in wooninspecties, zoals plaatsbeschrijvingen. Voor een viergevelwoning betaal je bij hen 540 euro. En dan zit er nog een serieus addertje onder het gras: niet alleen bij de start van de verhuur moet er een plaatsbeschrijving worden opgemaakt: ook bij de ‘uittrede’ of het vertrek dient dit te gebeuren. Dan is de kostprijs lager, maar kan het voor hetzelfde type woning toch nog oplopen tot 370 euro.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier