Wijkcentrum De Zonnewijzer uit Kortrijk volledig alcoholvrij tijdens Tournée Minérale

Wijkcentrum De Zonnewijzer in Kortrijk doet net zoals heel veel sportclubs, vriendengroepen en andere wijkcentra deze maand mee aan Tournée Minérale. In de cafetaria kan je alcoholvrije Blonde Leffe en Jupiler 0.0 krijgen, maar ook alcoholvrije cocktails en wijnen. Niets bijzonders, ware het niet dat alle dranken mét alcohol geschrapt werden van de kaart. Iets dat niet in goede aarde viel bij sommige klanten. Er komt immers opvallend minder volk langs.

Een maand zonder alcohol. Voor de ene de normaalste zaak van de wereld, voor de andere een serieuze uitdaging. Vorig jaar probeerde volgens initiatiefnemers Stichting tegen Kanker en De DrugLijn maar liefst 18 procent van de Belgen om hun glazen boterham een maand lang aan de kant te laten staan. Een mooie 77 procent hield vol en dronk tijdens de maand februari geen druppel alcohol. 83 procent vond het een positieve ervaring. Cijfers voor 2020 zijn er nog niet, maar de website van Stichting tegen Kanker leert dat minstens 100 Kortrijkzanen een poging aan het wagen zijn.

Verantwoordelijkheid

Bij Wijkcentrum De Zonnewijzer in de Langemeersstraat, een initiatief van OCMW Kortrijk, doen ze er alles aan om die mensen ook te laten slagen. Want deze maand wordt er voor het eerst in 30 jaar geen druppel alcohol geschonken in de cafetaria van het gebouw. En dat laat zich voelen. Als wij binnen springen op vrijdagavond zijn amper een paar tafeltjes bezet, terwijl het vorige maand nog drummen was voor een plaatsje.

“En toch staan we nog steeds vierkant achter onze actie”, vertelt Dennis Hofman (37), buurtwerker in het centrum en het brein achter het initiatief. “De afgelopen jaren hebben we in februari telkens alcoholvrije alternatieven gepromoot. Maar we ondervonden dat mensen kiezen voor wat ze kennen. Omdat we een wijkcentrum zijn, hebben we een heel divers publiek. Er komen buren en senioren langs voor de lunch, maar evengoed daklozen of mensen in andere moeilijke situaties. Als OCMW-initiatief vonden mijn collega’s en ik dat we een verantwoordelijkheid hebben naar de gezondheid van die mensen toe. Mensen die hier tien of meer pintjes drinken, dat gebeurt. En ja soms is er overlast van mensen met een paar glazen te veel op. Maar als ze in februari langskomen, dan moeten ze wel kiezen voor een alcoholvrij alternatief. We hopen zo mensen over de streep te trekken die nooit een Jupiler 0.0 zouden overwegen, maar die hier ontdekken dat dat eigenlijk zo slecht nog niet is. En dat er voordelen zijn aan een fris hoofd.”

Mensen die hier tien of meer pintjes drinken, dat gebeurt. Maar nu moeten ze kiezen voor een alcoholvrij alternatief – Dennis Hofman, buurtwerker en initiatiefnemer

Het is volgens centrumleider Kelly Nuyttens (32) niet de bedoeling om mensen verplichtingen op te leggen. “We proberen al jaren gezondheid te promoten bij onze bezoekers. Zo schenken we op de nieuwjaarsreceptie steeds non-alcoholische dranken à volonté, terwijl bier en wijn gelimiteerd zijn. Die lijn willen we nu doortrekken, als werking moet je ook eens durven inzetten op iets.” Spotgoedkope prijzen van 1,30 euro voor een Sportzot en 0,70 euro voor een mocktail en flyers met info over de gezondheidsvoordelen van minder alcohol drinken, moeten mensen over de streep trekken.

Historisch gegroeid

Dat niet iedereen blij is met het nieuwe regime beseffen Dennis en zijn collega’s ook wel. “In het begin was het hier heel leeg. Nu is het al wat beter. Ik heb al mensen met een 0.0 procent pintje zien zitten aan de toog, die gezworen hadden daar nooit een druppel van te drinken. We krijgen trouwens ook veel positieve reacties van mensen die het leuk vinden.” Zo opvallend vindt Dennis het initiatief trouwens niet. “Vroeger was ik aan de slag in het achturenhuis in de Spoorweglaan”, vertelt hij. “Daar werd nooit een druppel alcohol geschonken, hetzelfde verhaal in het buurtcentrum op Overleie. Logisch ook als je ziet met welke doelgroepen we werken. Hier is dat gewoon wat historisch gegroeid, het is niet slecht om dat te beseffen.”

In Buurtcentrum De Zonnewijzer komen elke dag ongeveer 200 mensen over de vloer, 70 van hen blijven ook lunchen. Het centrum is een aanspreekpunt voor alles wat met dienstverlening te maken heeft, maar je kan er ook douchen, het wassalon gebruiken en zelfs je haar laten knippen. Het is dagelijks geopend met uitzondering van zaterdag. “Normaal zou je hier vanavond (vrijdag, red.) moeten drummen voor een stoel, maar veel habitués blijven weg”, weet barman Philippe. “Vooral bij de zware drinkers, die hier 10 tot 15 pinten per dag achterover kappen, werd er gerutteld. Bij de oude garde viel het dan weer verassend goed mee.”

“Ach, die komen allemaal wel terug”, reageert Myriam Kindt vanop haar barstoel. Ze heeft een Liefmans Fruitesse 0.5 procent in de hand. “Geen van hen zal erin slagen hier een maand weg te blijven. Dit is trouwens heel lekker”, klinkt het smakkend.

“Oké, maar ze hadden ons toch de keuze moeten geven”, klinkt het ietwat chagrijnig vanuit de hoek. Rosa Devos (84), haar man Albert Ameije (85) en een vriendin van hen, Roos Vlaminck (74), genieten er van een Carlsberg 0.0. “Begrijp me niet verkeerd, dit is niet slecht. Maar mensen zijn toch oud en wijs genoeg om zelf een keuze te maken?”, aldus Roos. “Trouwens, mijn dokter heeft mij gezegd dat je als matige gewoontedrinker beter niet plots stopt met drinken, slecht voor de gezondheid.”

Positieve trigger

Nochtans zien ook experts de waarde van het initiatief in. “Vooral voor zogenaamde gewoontedrinkers, mensen die geregeld drinken maar geen echt alcoholprobleem hebben, zie ik hier het nut van in. Zij zullen alternatieven uitproberen die ze anders nooit een blik waardig hadden gegund”, verklaart Annelies Verkest (41), docente aan Vives. “Het is bovendien niet zo dat je mensen hun keuzevrijheid ontneemt. Het initiatief werd aangekondigd, elders gaan drinken staat hen dus vrij.”

Tot slot kan het idee van Dennis en zijn collega’s ook voor mensen met een serieus probleem zijn waarde bewijzen volgens Annelies. “Voor hen kan een alcoholvrije context een positieve trigger zijn. In die zin dat ze even twijfelen. Zelfs al lopen ze dan gewoon het café naast de deur binnen voor hun pint, er is toch ‘iets’ gebeurd. En die motivatie, hoe klein ook, kan dan verder groeien.”