West-Vlamingen beheersen Engels het best, dankzij ons dialect

© Olaf Verhaeghe
© Olaf Verhaeghe
Olaf Verhaeghe

Van alle Belgen beheerst de West-Vlaming het Engels het best. Cathie Vandecasteele van taalschool Kids & Us, waar kinderen vanaf 1 jaar Engels leren, is niet verrast en benadrukt hoe belangrijk het is om vroeg te beginnen. Al hebben West-Vlaamse kinderen sowieso een voordeel door hun dialect.

Yes, please. Thank you .” De baby’s en peuters die bij het Waregemse Kids & Us ondergedompeld worden in de wereld van Mousy en Linda, laten de Engelse woordjes met gemak over hun tong rollen. Bijna gelijktijdig met de eerste mama en papa duiken mommy en daddy op in hun woordenschat. Hier wordt de basis gelegd van de meertalige toekomst en die oogt, wat het Engels betreft, zeker in West-Vlaanderen bijzonder mooi.

Uit onderzoek van Education First, een internationaal taalonderwijsbureau dat verschillende taalcursussen aanbiedt, blijkt immers dat van alle Belgen de West-Vlamingen het meest bedreven zijn in de taal van William Shakespeare. Education First analyseerde in de English Proficiency Index 2020 de Engelse taalvaardigheid van meer dan 2,2 miljoen mensen uit exact 100 landen, overal ter wereld. Met een negende plaats, vier plaatsen hoger dan vorig jaar, duikt België opnieuw de internationale top tien binnen. Nederland spant de kroon, gevolgd door de Scandinavische landen Denemarken, Finland, Zweden en Noorwegen. Op Singapore na, op plaats tien, bestaat de hele top tien uit Europese landen.

Vroeg beginnen

Het rapport schrijft de ‘zeer goede beheersing van de taal’ voornamelijk toe aan de rol van de Europese Unie in het promoten van meertaligheid. Het feit dat Engelstalige films en series bij ons niet gedubd maar wel ondertiteld worden, is cruciaal. Maar dat ook het onderwijssysteem vroeg focust op het Engels speelt een doorslaggevende rol.

De rijkdom van het dialect en de link met de middeleeuwen

Dat de West-Vlaming gemiddeld gezien beter zijn of haar weg vindt in het Engels, is geen toeval, stelt Freek van de Velde, professor Nederlands historische taalkunde aan de KU Leuven en KULAK.

“De belangrijkste verklaring is sociaal van aard. We zien dat West-Vlamingen wat meer prestatiedrang hebben en betere punten halen aan de universiteit dan mensen uit andere provincies”, zegt professor van de Velde. “Dat heeft te maken met een cultuur van sociale promotie: hard werken, goed studeren om zo de historisch gegroeide achterstand op werkzekerheid en werkgelegenheid ten opzichte van de rest van Vlaanderen goed te maken.”

Ingweonen

Maar er zijn ook twee belangrijke taalaspecten die onze hoge vaardigheden van het Engels mee kunnen verklaren. “Een eerste is het dialect, dat in West-Vlaanderen nog een stuk sterker staat dan elders”, aldus de professor. “Dat betekent dat kinderen op heel jonge leeftijd al meer met taalvariatie worden geconfronteerd. Die variatie kan helpen om later andere talen te verwerven.”

“De laatste is een historisch taalkundig interessante piste die aantoont dat er diepe verbanden zijn tussen het Engels en het West-Vlaamse dialect. Daarvoor moeten we terug tot in de vroege middeleeuwen waar een stam Germaanssprekenden zich aan de kust van de Lage Landen vestigden: de Ingweonen.”

“Zij spraken een ander dialect van het Germaans dan de militair sterke Franken die in onze contreien vooral in Brabant en Limburg te vinden waren. Later hebben de Franken ook de Ingweonen overwonnen maar van hun taal – het Ingweoons – is heel wat blijven hangen. Het Engels is ook een Ingweoons dialect. West-Vlamingen en Engelsen zijn historisch gezien dus dialectbroeders”, besluit de professor.

“Hoe jonger je in contact komt met andere talen, hoe groter de kans op succes”, stelt ook Cathie Vandecasteele gedecideerd. Vier jaar geleden begon zij in Waregem de allereerste en nog altijd enige West-Vlaamse afdeling van Kids & Us, een taalschool waar kinderen vanaf 1 jaar spelenderwijs Engels leren. Intussen zijn er al meer dan 200 kinderen tussen 1 en 15 jaar die er één keer per week de lessen volgen. “In het begin boden wij onze lessen aan in crèches, maar vrij snel daarna hebben we een eigen pand gevonden waar we op woensdagnamiddag en zaterdag les geven”, vertelt Cathie.

De Engelse lessen bij Kids & Us worden zo spontaan mogelijk en aan de hand van herkenbare verhaaltjes gegeven. Cathie Vandecasteele geeft zelf ook soms les.© Olaf Verhaeghe
De Engelse lessen bij Kids & Us worden zo spontaan mogelijk en aan de hand van herkenbare verhaaltjes gegeven. Cathie Vandecasteele geeft zelf ook soms les.© Olaf Verhaeghe

“Wij maken eigenlijk gebruik van de periode in het leven van een kind waarin die het best in staat is een tweede of derde taal aan te leren. Starten tussen 1 en 7 jaar is daarvoor ideaal, net omdat ze dan op een heel natuurlijke manier de taal leren. Begin je daar later mee, zoals wij in het reguliere onderwijs gewoon zijn vanaf 13, 14 jaar, dan moet je veel actiever studeren om een taal te beheersen.”

“Starten met een tweede taal tussen 1 en 7 jaar is ideaal, net omdat ze dan op een heel natuurlijke manier de taal leren”

Kids & Us wil met andere woorden het Engels benaderen zoals de moedertaal: door het vaak te horen, te associëren met herkenbare situaties en door alles zo spontaan, vrolijk en ongedwongen mogelijk te doen, neemt het kind de taal vlotter op.Spelen staat altijd centraal, daarvan getuigen de vele knuffels, stickerboeken en kleuren in de klas .

“Vanaf dag één stimuleren we de kindjes om in het Engels te communiceren Telkens gelinkt aan een duidelijk verhaaltje en een personage waarin de kindjes zich herkennen. Mousy bijvoorbeeld, het hoofdpersonage bij de allerkleinsten, is ook 1 jaar. Mousy heeft een vuile pamper, gaat in bad en leert de dieren kennen. Oliver, het niveau voor de 6-jarigen, heeft dan weer een losse tand en moet die klaarleggen voor de toothfairy, de tandenfee. Door het zo aan te pakken, gaan de kindjes zichzelf identificeren met de personages.”

 © Olaf Verhaeghe
© Olaf Verhaeghe

Interactie

Vanaf het moment dat je binnenkomt bij Kids & Us is Engels de voertaal. Het Nederlands blijft buiten wachten. “In het begin is er soms wat schrik, wat op zich heel normaal is, maar je merkt dat net door die speelse manier het ijs snel smelt”, vertelt Cathie. “Wij leggen niemand druk op en zoeken voortdurend naar interactie in heel kleine groepjes. We creëren een aangename omgeving waardoor de kindjes niet het gevoel hebben weer naar school te moeten gaan. En onze leerkrachten zijn opgeleid om met jonge kinderen te werken.”

Zelf volgde Cathie op jonge leeftijd ook extra taallessen, zij het dan voor Frans. “Een heel klein beetje gepusht door mijn ouders”, glimlacht ze. “Neen, ik zag daar toen enorm tegenop. Dat was altijd op woensdagnamiddag, terwijl vriendjes van me heel andere hobby’s uitoefenden zat ik daar als zesjarige al Frans te leren. Maar als ik daar nu op terugkijk, ben ik mijn ouders ongelooflijk dankbaar. Ik merk dat ik daar nu de vruchten van pluk en dat ik veel vlotter andere talen oppik.”

 © Olaf Verhaeghe
© Olaf Verhaeghe

“Mijn kinderen – mijn zoon wordt vijf, mijn dochter is twee jaar – volgen ook les bij Kids & Us, net omdat ik als mama 300 procent geloof in de voordelen van het zo vroeg mogelijk activeren van die talenknobbel. Als ik zie hoe mijn zoontje op vakantie in zijn eentje een ijsje kan bestellen in het Engels, dan weet ik dat de inspanningen nu al de moeite waard zijn.”

87 euro per maand

Met 87 euro per maand, inclusief de luister- en stickerboeken voor thuis, zijn de Kids & Us-lessen niet meteen goedkoop. “Ik zie het als een investering in de toekomst. Hoe je het ook draait of keert: het Engels is overal rond ons en wie die taal beheerst, heeft ontegensprekelijk een voorsprong”, zegt Cathie.

“In het hoger onderwijs bijvoorbeeld wordt het almaar belangrijker en ook werkgevers zijn vragende partij voor mensen met een meertalig profiel. België is op wereldvlak maar een klein land, maar wel een belangrijke handelspartner. Met het Engels op zak kan je quasi overal terecht.”