Het leukste provinciedomein (6), IJzerboomgaard in Diksmuide: “De waterspeeltuin werkt als een kindermagneet”

Kinderen ravotten in de waterspeeltuin. (foto maf)
Marijn Follebout
Marijn Follebout Journalist/outdoorexpert

West-Vlaanderen telt met 21 stuks de meeste provinciedomeinen van Vlaanderen, maar wat is nu eigenlijk het leukste? Op die vraag probeert De Krant van West-Vlaanderen, samen met zijn lezers, deze zomer een antwoord te vinden. Vandaag stellen we de zesde en laatste finalist aan je voor: IJzerboomgaard in Kaaskerke bij Diksmuide.

Hoe kies je uit 21 provinciedomeinen het allerleukste? Om te beginnen selecteerden we zes finalisten, aan wie onze lezers punten mogen uitreiken. De Gavers in Harelbeke, Duinpanne in De Panne, Palingbeek in Zillebeke, Bulskampveld in Beernem en Wallemote-Wolvenhof in Izegem stelden we al voor, vandaag is het de beurt aan IJzerboomgaard in Kaaskerke. Op 27 augustus presenteren we de winnaar. Wie een rapportje instuurt, trakteren we dat weekend op een ijsje.

De kleurrijke kajaks van ’t Buitenbeentje zoeken hun weg op de traag stromende IJzer. Op de linkeroever ligt provinciedomein IJzerboomgaard naast de spoorweg. Het betonnen pad tussen de waterspeeltuin en de cafetaria volgt een hoekig patroon gelijk oplopend met een loopgraaf van honderd jaar geleden.

Sinds deze zomer wordt het middengedeelte van IJzerboomgaard verhuurd aan jeugdverenigingen. Of ze zich bewust zijn van het historische karakter van de site, vragen we aan Chiro Far-West uit Vilvoorde. Het antwoord volgt even snel als laconiek. “Toen ze ons zeiden dat het neerpoten van de vlaggenmast op eigen risico is, waren we ons maar al te bewust van wat zich hier honderd jaar geleden heeft afgespeeld”, zegt Sofie Van Grunderbeeck (20), leidster bij de rakwi’s. Haar gemanicuurde nagels zijn even kleurrijk als haar haar. Het kampterrein werd hun aanbevolen door een andere chirogroep en bevalt hen enorm. “We hebben hier ruimte zat, kunnen beschikken over stromend water en elektriciteit en we kunnen vrij gebruik maken van de speeltuinen. “Enig minpunt is dat er geen bos is, maar dat compenseren we ruimschoots met onze activiteiten. We trekken een dagje naar zee en er staat ook een dag Plopsaland op het programma.”

Domeinchef Stefaan Verplancke verzekert ons dat alles munitievrij is.

Natte broek

De grootouders Geert Bolle en Patrick Martens spreiden een picknicklaken uit naast de waterspeeltuin. In een mum van tijd staat de tafel vol lekkers. Dat hebben ook de kleinkinderen geroken, want plots zitten er zes bengels tussen de volwassenen. Voor Patrick Martens (66) uit Ichtegem is het zijn eerste bezoek. “Het is een heel geslaagd domein. De kinderen amuseren zich enorm tussen het riet in de waterspeeltuin. De overzet die ze zelf kunnen voorttrekken, werkt als een magneet op hen. Ik verwacht zeker nog een natte broek.” (lacht) Geert Bolle (62) komt hier wel vaker met zijn kleinkinderen. “Het is nog een piepjong domein. Op schaduw boven de picknicktafels zullen we nog enkele jaren moeten wachten tot de bomen wat hoger reiken.” Als bij toverslag kruipen drie kinderen onder tafel. “Voilà, probleem opgelost”, proest de oudste het uit.

De families Bolle en Martens hebben het best naar hun zin. (foto maf)
De families Bolle en Martens hebben het best naar hun zin. (foto maf)

Het eerste jaar had de speeltuin soms af te rekenen met blauwalgen. Dat probleem is nu van de baan door de installatie van een windmolen die voor een constante toevoer en circulatie van het water zorgt. Tussen het riet zit heel wat leven. Waterhoentjes verzamelen zich voor een groepsmeeting. Arthur (8) en Alice (5) Roose uit Stasegem leven zich uit in de grote speeltuin waar je vooral moet leren balanceren. Ze tonen zich volleerde klimmers. “Aan de waterspeeltuin hield ik natte schoenen en een trui over, maar dat vind ik helemaal niet erg”, lacht Arthur. Papa Roose vertrouwt ons toe dat ze heel vaak provinciedomeinen aandoen, “maar altijd in de voormiddag”. We moeten hem in de namiddag helaas gelijk geven wanneer de twee parkings naast IJzerboomgaard volledig vol staan. Het domein is namelijk ook een knooppunt van wandel- en fietswegen. Hier passeren zowel langeafstandsroutes als het fietsnetwerk. Op de betonnen paden in het domein mag niet gefietst worden zodat wandelaars niet gehinderd worden. Voor mountainbikers of andere sporten is al helemaal geen plaats.

Nonkel Bob

De nieuwe Ringweg rond IJzerboomgaard is nu nog leeg. Benieuwd wat dat zal geven eenmaal de auto’s hier razen? Met een groenscherm wordt het natuurlijke uitzicht zo goed als mogelijk behouden.

De 310 fruitbomen in de hoogstamboomgaard die in 2017 werden aangeplant, zullen geleidelijk vruchten dragen. Bezoekers mogen die zelf plukken. Rondom staan picknickbanken. Het doet Stefaan Verplancke enorm plezier de zomertortel te zien opduiken in IJzerboomgaard. “De zomertortel is superzeldzaam in onze provincie. De vogel komt enkel voor op de Vrijbosroute en hier.”

De IJzerboomgaard ligt in de schaduw van de IJzertoren. (foto maf)
De IJzerboomgaard ligt in de schaduw van de IJzertoren. (foto maf)

In augustus staan de bloemrijke graslanden op hun mooist. We zien knoopskruid, rupsklaver… Stefaan Verplancke vertrouwt ons toe dat Nonkel Bob himself hier ooit nog bomen kwam planten. “In de jaren zestig vond in Vlaanderen de allereerste sensibiliseringsactie rond natuurbewustzijn plaats. Nonkel Bob was peter van de actie Plant een boom en kwam daarom hier nabij de hoeve elzen aanplanten. Ik vind dat we ze alleen al daarom moeten koesteren. Je vindt hier trouwens ook honderd jaar oude knotpopulieren achter de hoeve. De bomen gedijen hier goed dankzij de zware kleigrond met veel mineralen.” Wie op Google de zoektermen Nonkel Bob en plant een boom intikt, komt op het gelijknamige lied van de kindervriend van onze (groot)ouders uit.

Varkens van de Heerlijckheid

We volgen het pad naar de oude boerderij waar het KTA van Diksmuide vroeger slachters opleidde. Omdat het een uitstervend beroep is, bood het KTA de opleiding niet meer aan en kwam de hoeve te koop te staan. De provincie kocht het, knapte de wederopbouwhoeve uit de jaren twintig op en bood het ter concessie aan vzw De Groene Kans die er ’t Land van Vlierbos oprichtte. Achter de hoeve vind je een pluktuin, een kinderboerderij en een ecologische samentuin van VELT vzw. Een bewegwijzerd wandelingetje loodst je door ’t Land van Vlierbos.

De ecologische samentuin van VELT vzw vind je acheter de hoeve uit de jaren twintig. Een bewegwijzerd wandelingetje loodst je door ’t Land van Vlierbos. (foto maf)
De ecologische samentuin van VELT vzw vind je acheter de hoeve uit de jaren twintig. Een bewegwijzerd wandelingetje loodst je door ’t Land van Vlierbos. (foto maf)

De wandeling gaat dwars door de stallen met varkens, konijnen en geiten. Verschillende van de dieren komen van ondernemers uit de buurt. Zo komen de varkentjes van de Heerlijckheid in Vladslo.

In de vrij toegankelijke pluktuin kan je er tussen juni en september biologische aardbeien en bessen plukken. De betaling gebeurt met cash of Payconiq op basis van vertrouwen. Bloemen betaal je per stengel. Hier ontmoeten we Heinz en Helga Walter, beide 78 jaar, uit Wiesbaden op de rechteroever van de Rijn. “De vrouw draagt in Duitsland dezelfde naam als de echtgenoot”, verklaart Heinz als ze ons niet begrijpend hun namen zien noteren. Ze zijn in vakantie in Oostduinkerke en hadden over IJzerboomgaard gelezen. “Het is hier zeer mooi en vooral aangenaam wandelen. Als Duitser houden wij nogal van het ordelijke en het overzichtelijke van deze site.” Als we verder stappen, zien we Heinz een aalbes plukken.

De cafetaria IJzerboomgaard bevindt zich in de verbouwde vierkantshoeve. We zetten ons aan een tafel met een groen symbooltje, dat betekent dat de tafel ontsmet is. We bestellen een boterham Keiems Bloempje en een huisgemaakte citroenlimonade. Hier werken mensen die het in het normale arbeidscircuit moeilijk hebben. Alles wordt er bereid met dagvers geplukte groenten uit de eigen tuin en met lokale korte ketenproducten. Om duimen en vingers af te likken!

De focus ligt op lokale en verse producten.
De focus ligt op lokale en verse producten. © MARC WALLICAN

Bezorg ons jouw score voor IJzerboomgaard en de andere provinciedomeinen op KW.be/rapportprovinciedomein.