Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck: “We zijn het platteland aan het vermoorden”

Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck. (foto Belga) © belga
Olaf Verhaeghe

Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck is niet verrast door de bouwwoede die West-Vlaanderen de voorbije twintig jaar teisterde. “Er wordt nog altijd heel veel verkaveld. Te veel. dorpen omspoeld door landbouw en natuur. Dorpen omspoeld door verkavelingen, lintbebouwing en files zijn niet meer landelijk. We zijn het platteland in sneltempo aan het vermoorden. Vlamingen houden van Toscane: prachtige streek, met kleine dorpjes omringd door natuur, én mooie steden als Firenze. Maar eens we terug thuiskomen lijden we aan collectief geheugenverlies. Dan keren we terug naar de verkavelingslogica. Absurd.”

Op tafel kloppen

Er is volgens de Bouwmeester een aangepast ondersteunend beleid nodig, specifiek gericht op het platteland. “Dit is geen strijd tussen de stad en het platteland. Een belangrijke oorzaak voor de versnippering van onze ruimtelijke structuur is het systeem van gemeentefinanciering. Gemeenten hebben meer inkomsten afhankelijk van het aantal inwoners en aantal bedrijven. Wie durft kiezen voor krimp en meer natuur wordt financieel afgestraft. Op het platteland heb je nu eenmaal andere vragen, noden én mogelijkheden dan in de stad. In het centrum van Antwerpen of Brussel gaan we het grondwaterprobleem niet oplossen. Het wordt tijd dat de West-Vlaamse burgemeesters op tafel kloppen en een aangepast beleid eisen.”

“Er wordt van mij verkeerdelijk gezegd dat ik ‘iedereen in een toren of appartement wil steken’. Het tegendeel is waar. Je kan perfect met rijwoningen mét tuin 60 woningen per hectare halen, vanaf 45 per hectare kan je aansluiten op een warmtenet. Vandaag haalt een verkaveling 10 of 12 woningen per hectare, veel en veel te weinig. Het gaat om woonkwaliteit. Kwalitatief wonen in een dorp, in kleine steden of in grote steden. Altijd lockdowncompatibel, met tuinen of grote terrassen, met speelruimte dichtbij, met parken.”

Ruimte voor natuur

“Of het te laat is? Het is nooit te laat, maar we moeten dringend fundamenteel van koers veranderen. De voorbije decennia hebben we Vlaanderen verprutst. De nieuwe biodiversiteitsstrategie van Europa stelt dat we 30 procent van onze oppervlakte beschermde natuur moeten hebben, vandaag is dat in Vlaanderen amper 6 procent. We moeten resoluut kiezen voor natuur en alles volgt daaruit. Minder files, minder fijn stof, minder stress door het pendelen, meer waterberging, beter openbaar vervoer, mooiere dorpen en steden, een mooier platteland, gezondere landbouw… En vooral meer biodiversiteit. De klimaatopwarming is pas het tweede meest urgente probleem op wereldschaal. Het stoppen van de massa-extincite van fauna en flora gaat voor. Het goede nieuws is dat de natuur zichzelf kan herstellen, als wij die tijd en vooral ruimte gunnen.”