Van Quickenborne wil meer blauw op zee en betere leefomstandigheden op schepen

© Kris Van Exel
Hannes Hosten

Verder inzetten op blauwe economie en hernieuwbare energie op zee, maar ook aandacht voor de werkomstandigheden en de veiligheid aan boord van schepen en in havens en meer controle op het naleven van de regels op zee. Dat zijn de klemtonen van de nieuwe minister van de Noordzee Vincent Van Quickenborne (Open VLD).

Vincent Van Quickenborne, de enige West-Vlaming in de regering-De Croo, is in de nieuwe regering ook bevoegd voor de Noordzee. Dinsdag stelde hij in de Kamer zijn beleidsverklaring voor. Hij kondigde een beleid aan dat erop gericht is “het leefmilieu te beschermen en oog te hebben voor iedereen die aan de zee woont, erop werkt of er graag van geniet.” De minister bouwt zijn beleid uit rond vijf peilers: meer blauwe energie, het stimuleren van de blauwe economie, bescherming van de blauwe natuur, versterken van blauwe scheepvaart en meer blauw op zee.

Wat blauwe energie betreft, is eerder al een nieuwe zone voor hernieuwbare energie voorzien voor de westkust, naast de bijna voltooide zone voor de oostkust. De nieuwe zone zal Prinses Elisabethzone heten. Dat moet leiden tot een verdubbelde capaciteit en energie voor 4,5 miljoen gezinnen tegen 2030. Doordat de molens verder uit elkaar zullen staan dan die in de eerste zone, zijn er mogelijkheden voor andere activiteiten zoals als aquacultuur, visserij, duiken en ook pleziervaart.

Nog meer energie?

“En we willen ook samenwerken met Frankrijk”, zegt Van Quickenborne, die wil onderzoeken of daar bovenop nog ruimte is in Belgische wateren voor bijkomende blauwe-energiecapaciteit. De minister denkt aan een combinatie van windenergie met andere alternatieve energiebronnen, zoals golfslag- en getijdenenergie, maar ook aan zonnepanelen op zee en de kweek van zeewier voor de ontwikkeling van alternatieve biobrandstoffen.

Er komt een taskforce Offshore Tendering, die een regeling moet uitwerken om de nieuwe windmolenzones in de markt te zetten. Bedoeling is om de windturbineparken zo goedkoop mogelijk te bouwen. Dat het zonder subsidies zal gebeuren, wil Van Quickenborne nog niet gezegd hebben. “In de vorige legislatuur werd fors bespaard op de subsidieregeling voor de bouw van de offshore windparken”, zegt hij wel. “In Duitsland zullen de komende jaren de eerste parken zonder subsidie gebouwd worden. Nederland en Denemarken volgen deze trend. Wij moeten deze lijn bij voorkeur durven verderzetten.”

Leef- en werkomstandigheden aan boord

België wil de uitstoot van broeikasgassen van schepen met minstens 55 procent verminderen tegen 2050. Er gelden nu al strengere normen dan in de rest van de wereld voor zwaveluitstoot, dat zal vanaf 2021 ook voor stikstof het geval zijn. Ons land wil voortrekker blijven en vanaf volgend jaar ook de uitstoot van roet controleren. Er worden ook middelen vrijgemaakt om een sensor te ontwikkelen die op windmolens kan geplaatst worden om de uitstoot van schepen te controleren. Er komen ook meer regels omtrent afvalbeheer aan boord.

De nieuwe minister van de Noordzee wil ook de leef- en werkomstandigheden aan boord van schepen verbeteren. “De laatste maanden hebben we al te vaak moeten vaststellen dat door de strenge coronamaatregelen, schepen niet toegelaten worden in havens, bemanning niet tijdig kan gewisseld worden, lonen niet uitbetaald worden of dat bespaard wordt op onderhoud. We zullen de nodige initiatieven nemen om het welzijn aan boord van schepen te bevorderen en bemanningswissels te faciliteren. Tot slot zullen we met blauwe scheepvaart ook de gepaste aandacht besteden aan de veiligheid aan boord en het voorkomen van ongevallen.”

Meer blauw op zee

Van Quickenborne wil de controle op het naleven van de scheepvaartwetgeving vergroten via ‘meer blauw op zee’. Hij bedoelt daar vooral mee dat het systeem van administratieve boetes uitgebreid wordt. “Sinds 2016 bestaat er een systeem van administratieve geldboetes om inbreuken op scheepvaartwetten te sanctioneren. Jaarlijks worden er zo’n 250 processen-verbaal opgesteld. Het totaal aan opgelegde geldboetes is sinds 2017 gestegen van 250.000 euro naar 700.000 euro in 2019. In 2020 werden er al voor 11.850.000 euro aan geldboetes opgelegd.

“Straffeloosheid voorkomen, is de beste garantie dat de concurrentie op zee eerlijk verloopt”, vindt de minister. “Momenteel bespreekt het parlement een wetsvoorstel dat de administratieve geldboetes uitbreidt. In 2021 zullen we ook de inbreuken op de milieuwetgeving via dit systeem handhaven. In de komende jaren zullen we verder bekijken of nog andere inbreuken kunnen gehandhaafd worden via administratieve geldboetes.”

Daarnaast wil de minister inzetten op efficiënte beveiligingsplannen om te vermijden dat havens, schepen en havenfaciliteiten het voorwerp worden van een terroristische aanslag of spionage. In een volgend stadium wordt onderzocht of de genomen voorschriften en maatregelen ook kunnen ingezet worden om de invoer van drugs tegen te gaan.

Economie en natuur

Van Quickenborne wil ook de blauwe economie stimuleren, “want elke voltijdse job in de economie op zee is goed voor één extra job in de rest van de economie”. “We zullen de komende jaren verder inzetten op onderzoek naar het beheer van de munitiestortplaats de Paardenmarkt voor de kust van Knokke-Heist, de kweek van wieren, schaal- en schelpdieren en op de promotie van autonome vaart”, stelt hij. Voor de pleziervaart, die het zwaar te verduren kreeg door de coronacrisis, komt er een grondige herziening van de wetgeving, extra promotie en een app om de communicatie tussen overheid en pleziervaarder vlotter te laten lopen

De Noordzee is het grootste natuurgebied van België en ook op dat vlak wil Van Quickenborne verder een voortrekkersrol spelen, nationaal en internationaal. Hij wil werk maken van gecoördineerde acties tegen plastic afval op zee. Projecten zoals ‘Fishing For Litter’ door de visserijsector en het opkuisen van netten en afval rond scheepswrakken zullen verder ondersteund worden. Er komen ook bijkomende beschermingsmaatregelen voor scheepswrakken.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier