Uniek Kortrijks WO I-graf krijgt restauratie

Tijdens de Eerste Wereldoorlog sneuvelden 211 Kortrijkse soldaten. Edouard Wallays kreeg als enige een eigen graf. Kortrijkzaan Raoul Callens ijverde voor de restauratie van het graf en het als erfgoed in ere te herstellen. “Ik moest dat doen. Hij gaf op jeugdige leeftijd zijn leven voor het vaderland, voor onze vrijheid en onafhankelijkheid”, aldus Raoul.

Tijdens een van zijn vele bezoeken aan het Kortrijkse Sint-Janskerkhof ontdekte erepolitiecommissaris van Kortrijk Raoul Callens (74) het grafmonument van de Kortrijkse korporaal Edouard Albert Emiel Wallays.

“Het is redelijk uitzonderlijk dat een gesneuvelde soldaat individueel begraven wordt en zo een eigen graftombe krijgt. Het lijkt me onwaarschijnlijk dat andere soldaten die omkwamen tijdens WO I op eenzelfde wijze begraven werden op het kerkhof”, vertelt Raoul. “Eigenlijk heeft het grafmonument van Edouard Wallays de tijd redelijk goed doorstaan. Het is slechts gedeeltelijk en weinig verzakt in de aarde.”

Raoul wilde echter meer. “De ornamenten in blauwe hardsteen op het grafmonument zijn door de tijd zwart geworden. Ik diende een dossier in bij de stad om het monument te laten restaureren en als erfgoed in ere te herstellen. Vooreerst omdat Edouard op jeugdige leeftijd zijn leven gaf voor het vaderland, voor onze vrijheid en onafhankelijkheid en anderzijds omwille van de historische (erfgoed)meerwaarde van dergelijk relict op het Sint-Janskerkhof.”

Halfweg oktober 2018 kon de firma Neve uit Wevelgem het grafmonument van Edouard Wallays zandstralen. Het monument zelf – onder meer de deksteen – werd hersteld en kleine barsten werden gedicht.

Helm

Het grafmonument is rijk gedetailleerd. Over het massief bovenstuk ligt een vlag gedrapeerd met daarboven een tak met eikenbladeren. Centraal in het midden ligt een helm van de Belgische soldaat. Op de zijkanten zijn kransen opgehangen.

“Zelf denk ik dat de Belgische vlag als symbool voor de trouw aan het vaderland moet gezien worden. De tak met eiken bladeren symboliseert kracht en wijsheid. Terwijl de helm van de Belgische soldaat vermoedelijk een verwijzing is naar het gebruik dat boven op het (voorlopige) graf van een gesneuveld soldaat, een houten kruis werd ingeplant met erboven op de helm van de overleden militair“, zegt Raoul, die uiterst tevreden is dat de stad het dossier genegen was.

“Als de zon erop schijnt, licht er een lichtblauwe gloed op” – Raoul Callens

“In het graf liggen ook de ouders van Edouard. Hij was hun enige zoon. Het graf heeft met de restauratie een meerwaarde gekregen. Het is een baken geworden tussen de andere historische grafmonumenten. Als het regent, is de steen donker. Als de zon erop schijnt, licht er een lichtblauwe gloed op.”

De restauratiekosten werden gedragen door stad Kortrijk, dankzij de inspanning van schepen Arne Vandendriessche en zijn kabinetschef Sébastien Vanbesien.

Net geen 21

De Duitsers vielen België binnen op 4 augustus 1914. “Het is hoogst waarschijnlijk dat Edouard Wallays deelnam aan de gevechten rond het zeekanaal Brussel-Rupel. Op 25 augustus 1914 deden de Belgische troepen voor het eerst een uitval met als doel de Duitsers terug te dringen. Die aanval werd opgestart van uit Kapelle-op-den-Bos en het is ook daar dat Edouard zwaargewond raakte“, weet Raoul.

Edouard Wallays is geboren op 13 november 1893. Hij was, met zijn twee zussen Lucienne en Madeleine, de enige zoon van Georges Eduard Wallays en Jeanne Allard. In 1912 liet hij zich als vrijwilliger inlijven bij het 3° Jagers te Voet. In augustus 1913 slaagde hij in het examen van korporaal. Edouard werd onder de wapens geroepen op 30 juli 1914 bij het 6° Regiment Jagers te Voet. Op 5 september raakte hij in Kapelle-op-den-Bos ernstig gewond en een dag later overleed hij in het ziekenhuis van Antwerpen, net geen 21 jaar. Edouard werd begraven op de Begraafplaats ‘t Kiel in Antwerpen”, vertelt Raoul.

“Op 15 september 1914 werd in de Kortrijkse Sint-Maartenskerk een nadienst voor hem gehouden. Meer dan 1.500 personen woonden die bij. Na de oorlog, op 18 september 1919, werd het lichaam van Edouard Wallays bijgezet op het Sint-Janskerkhof.” Tijdens zijn jeugd was Edouard actief lid van de Kortrijkse toneelvereniging ‘La jeune Garde Catholique de Courtrai’.