We lijken opnieuw af te stevenen op een kurkdroge zomer. Water wordt steeds kostbaarder en vooral de landbouwwereld kreunt onder de weinige neerslag. Om mislukte oogsten te vermijden, hebben een vijftigtal landbouwers de coöperatieve Inero opgericht en bouwden ze samen met het diepvriesgroenteverwerkend bedrijf Ardo een irrigatiesysteem met liefst 150.000 kubieke meter water. “Weten dat er altijd water beschikbaar is, zorgt voor een enorme rust”, zegt landbouwer en voorzitter Rik Delameilleure.
Zonder water geen leven. Iets wat onze land- en tuinbouwers maar al te goed beseffen. Na enkele extreem droge zomers op rij, besloten een vijftigtal bedrijven uit de omgeving van het diepvriesgroenteverwerkend bedrijf Ardo uit Ardooie zelf met een initiatief op de proppen te komen. Ze sloegen de handen in elkaar met de multinational en bouwden een reservoir voor liefst 150.000 kubieke meter water. Via een ingenieus buizensysteem van liefst 25 kilometer lang wordt het water rechtstreeks naar de te beregenen akkers aangevoerd.
De voordelen van dit systeem zijn haast eindeloos – Camille Dekie (Ardo)
“Een win-winsituatie”, klinkt het bij duurzaamheids- en energiecoördinator Camille Dekie van Ardo en Rik Delameilleure, voorzitter van de coöperatieve Inero en zelf bloemkool- en preiteler. “Het afvalwater van Ardo wordt op de eigen site gezuiverd en wordt dan, samen met het hemelwater, opgeslagen in het reservoir.”
Irrigatiesysteem
Vorige zomer werd het systeem al op halve kracht gebruikt, maar in het najaar van 2019 werd alles verder afgewerkt. Voortaan kan er liefst 500 hectare aan akkers geïrrigeerd worden. “De voordelen zijn haast eindeloos”, zegt Camille. “Ardo versterkt zijn relatie met de landbouwers in de omgeving en we zorgen ervoor dat er zo weinig mogelijk afvalwater is. En belangrijk: ook landbouwers die hun producten niet aan ons leveren, kregen de kans zich aan te sluiten bij de coöperatieve Inero.”
Grondwaterpeil staat in 64 procent van Vlaanderen (zeer) laag
Het is van 1901 geleden dat het in onze contreien nog zó droog is geweest. Op 29 procent van de meetpunten stond het water op 5 mei (het meest recente resultaat, red.) zeer laag en op 35 procent laag. “Het aandeel zeer lage en lage standen nam vanaf midden maart stelselmatig toe door het uitblijven van belangrijke hoeveelheden neerslag”, klinkt het bij de Vlaamse Milieumaatschappij. “Begin deze maand bevond het grondwaterpeil zich in een vergelijkbare situatie als een jaar geleden. Toen stond het water in 68 procent van Vlaanderen laag tot zeer laag, nu is dat in 64 procent.” De voorbije maand is het grondwaterpeil ook op 93 procent van alle locaties gedaald. Als de hemelsluizen ook de komende weken nog gesloten blijven, dan zal een derde van Vlaanderen met relatieve zeer lage waterstanden te maken krijgen.
Problematisch, iets wat ze ook bij het Vlaams Kenniscentrum Water erkennen. “Wij zoeken oplossingen om de grondwaterproblematiek het hoofd te bieden”, zegt waterinnovator Veerle Depuydt uit Ingelmunster. “Iedereen moet beseffen dat niemand aan deze nieuwe realiteit kan ontsnappen. Water is kostbaar en daar moeten we zorgzaam mee omspringen. Initiatieven zoals het irrigatiesysteem van Ardo en Inero zijn toe te juichen, maar wij willen ook de gewone huishoudens in het verhaal betrekken. Zo loopt er bij een landbouwer in Harelbeke een proefproject van de Watergroep waarbij hemelwater terplekke naar drinkwater wordt omgezet. Dergelijke initiatieven kunnen in de toekomst misschien ook bij particulieren doorbreken.”
Ook voor de landbouwers zelf heeft het irrigatiesysteem alleen maar voordelen, valt te horen bij Rik Delameilleure. “Eigenlijk is er dankzij dit reservoir altijd water beschikbaar. Dat zorgt voor een enorme rust in je hoofd. Ik heb zelf een boorput en een open bassin van 2.000 kubieke meter, maar daar kom ik al lang niet meer mee toe. Het nodige water moest ik oppompen uit spaarbekkens van de gemeente, het kanaal Roeselare-Leie of zelfs de Leie. Dat is niet goedkoop en dan reken ik de transportkosten nog niet mee. Nu wordt het water rechtstreeks aan je perceel geleverd én tegen een betaalbare prijs.”
Het systeem slaat aan, want momenteel doet 95 procent van de landbouwers die er geografisch gezien gebruik van kunnen maken, dat ook. Om het water te gebruiken, wordt met een doordacht systeem gewerkt. “Via een app op je smartphone, ontwikkeld door Inagro, kan je tegen begin april het aantal kubieke meters water voor de rest van het jaar reserveren. Indien je achteraf bekeken nog extra water nodig hebt, dan kan dit, al is het tegen een iets hogere prijs. De landbouwers worden op deze manier gemotiveerd om na te denken over hun beregeningsbehoeften.”
3,5 miljoen euro
Nu al is er tussen de 110.000 en 120.000 kubieke meter water gereserveerd. “Dat bewijst dat deze investering meer dan nodig was”, besluit Rik Delameilleure. “Nu zijn we altijd zeker voldoende water ter beschikking te hebben, al zien we het liefst regelmatig regen uit de hemel vallen. Daar vaart iedereen wel bij.”
Met het hele project is een investering van ongeveer 3,5 miljoen euro gemoeid. Ardo zorgde voor 1 miljoen euro om het reservoir aan te leggen, de coöperatieve tekende voor 2,5 miljoen euro om het pomplokaal en het leidingnetwerk te realiseren. Beide partijen konden rekenen op steun van de Europese Unie, de provincie West-Vlaanderen en Knorr/Unilever. Op dit moment worden geen nieuwe leden meer toegelaten in de coöperatie. Dit kan pas opnieuw na de evaluatie van het systeem in 2022.
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier