Uithangbord van de bakkers

BRUGGE Door corona herontdekte iedereen het plezier van het wandelen. Wie de Brugse binnenstad doorkruist, passeert achteloos honderden details met een bijzonder verhaal. Gediplomeerd gids Chris Weymeis haalt elke week zijn loep boven en vertelt het verhaal van een bijzonder object. Vandaag: Uithangbord van de bakkers.

Waar is de tijd? De tijd dat in de Steenstraat aan de gevels vlaggen hingen met de afbeelding van de huisnaam. Gelukkig heeft eentje het overleefd, namelijk het uithangbord van de bakkers op de hoek van de Steenstraat met de Sint-Niklaasstraat. Het bord hangt aan het voormalige ambachtshuis van de bakkers, gedateerd 1650. De gevelbekroning is typisch voor zijn tijd: de overgang tussen de renaissance- en barokstijl. Ook het kleurencontrast tussen de rode baksteen en de lichtgele zandsteen verwijst naar die overgangsperiode. Eerlijkheidshalve moeten we vermelden dat het pand in 1974-1977 op een kunstige manier werd hersteld naar de plannen van architect Luc Vermeersch.

Paal

Op het uithangbord ziet men het wapen van het ambacht van de bakkers dat in de heraldiek wordt beschreven als: In keel drie palen van goud, schuin boven elkaar geplaatst, elk beladen met drie broden van zilver. De paal (steekpaal, bakkersspaan, ovenpaal, spade) is hét attribuut van de bakker. De houten (tegenwoordig ook metalen) paal eindigt met een schop met eventueel afgeronde hoeken, waarop de bakker de deegbollen plaatst. De paal met de deegbollen schuift hij vervolgens in de oven, waarna hij even aan de paal rukt (het schieten). Hierdoor blijven de bollen in de oven liggen. Het ambachtswapen van de bakkers is geen zeldzaamheid in het Brugse straatbeeld. Zo vinden we het wapen onder andere aan het godshuis van de Bakkers of Bakkersrente (Zwarteleertouwersstraat 24), op de gevel van het huis Geldmuntstraat 15, op de kanten omheining van de Sint-Janshuismolen op de Kruisvest en aan de gevel van de Burgerlijke Griffie op de Burg. Dat het ambachtsschild op deze laatste plaats te vinden is, is geen rariteit. Het is er zelfs afgebeeld met die van acht andere belangrijke ambachten. De negen ambachtenschilden verwijzen naar de negen zwaerdekens of onderhoofdmannen. Deze zogenaamde negen leden werden uit de rijkste poorters gekozen. Ze bezaten elk één sleutel van de privilegiekoffer waarin de voorrechten van de stad en ambachten werden bewaard. De tiende sleutel was in het bezit van de burgemeester. De deken van de bakkers vertegenwoordigde bakkers, molenaars en ondergeschikte beroepen.

Patroon

De patroon van de bakkers is de heilige Aubertus (feestdag 15 december). Hij wordt voorgesteld met een ezel, beladen met broden en geld, maar ook attributen als een mijter, bisschopsstaf of boek komen voor. Ze verwijzen naar een legende volgens dewelke Aubertus tijdens een hongersnood eigenhandig in een klooster brood zou hebben gebakken. Dit laadde hij op een ezel die hij dan alleen naar de stad zou hebben gebracht. (Chris Weymeis)