Transmigranten, druk neemt fors toe: “Franse parkings worden beter bewaakt dan de onze”

Op de E40 in Jabbeke kwam maandagavond laat een vluchtende Ethiopiër om het leven. © JVM
Hannes Hosten

Maandag een Ethopische transmigrant doodgereden op de E40 in Jabbeke, dinsdag een jongeman uit Eritrea, die dreigde bedolven te raken onder een lading metaal in een container op het bedrijf Mattheeuws in Veurne. De problematiek van de transmigranten laat zich ook aan de kust in alle hevigheid voelen. En het wordt niet beter als straks in Oostende een ferrylijn naar Engeland van start gaat. Want het is daar dat de transmigranten uiteindelijk willen raken.

De transmigrant die maandag omstreeks 23 uur op de autosnelweg richting Oostende om het leven kwam, vluchtte voor een geplande politieactie. “Een heel trieste zaak”, betreurt gouverneur Carl Decaluwé. “Maar het was te voorspellen. In Frankrijk zijn de laatste maand drie doden gevallen op een gelijkaardige manier en het voorbije jaar zelfs 17. Wie met de wagen van Jabbeke richting Frankrijk rijdt, ziet mensen langs de autosnelweg lopen en oversteken.”

Privébewaking

Maandag maakte minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon bekend dat hij de snelwegparkings weer zal laten bewaken door privéfirma’s. In afwachting houdt de politie er verscherpt toezicht. “Dat stemt mij tevreden”, zegt de gouverneur. “Het is een belangrijk element in de geïntegreerde acties naar mensensmokkelaars. Vorig jaar is de privébewaking daarin bijzonder efficiënt gebleken. Die werd toen door Vlaanderen betaald, maar is afgeschaft na opmerkingen van de inspectie van Financiën. Nu neemt de federale overheid over. In Jabbeke permanent, in Westkerke en Mannekensvere komen mobiele verrassingscontroles. En er is ook versterking toegezegd voor het gerecht.”

“Er is ook versterking toegezegd voor het gerecht om mensensmokkel aan te pakken”

“De druk van de transmigranten is sinds anderhalve maand enorm aan het toenemen”, zegt de gouverneur. In de eerste drie weken van januari werden in West-Vlaanderen al 473 mensen opgepakt. “Er zijn ook controles op treinen en in stations. Het is een constant kat- en muisspel met de mensensmokkelaars. De stroom valt niet stil. Momenteel komen vooral Soedanezen en Eritreeërs. De Soedanezen zijn agressiever dan Afghanen of Irakezen, maar incidenten in West-Vlaanderen zijn mij nog niet bekend. In elk geval blijven we alles controleren, want we willen geen tentenkampen in West-Vlaanderen.”

“Drama vermeden”

In Veurne is dinsdagmorgen een drama vermeden op het transportbedrijf Mattheeuws. “Er zat een jongeman uit Eritrea in een vrachtwagen met walking floor“, legt zaakvoerder Eric Mattheeuws uit. “De lading wordt naar buiten geschoven en niet gekipt. Bij een kipwagen openen we eerst het dekzeil alvorens te kippen, maar omdat deze container maar half vol was geladen met metaalafval, werd eerst gelost zonder het deksel te openen. Het schoof beetje bij beetje en die man dreigde bedolven te worden onder de lading. Door te roepen en op de wanden te kloppen, kon hij nog tijdig onze medewerkers alarmeren.”

Blijkbaar was die man in een vrachtwagen gekropen die in de verkeerde richting reed. Hij heeft veel geluk gehad
Blijkbaar was die man in een vrachtwagen gekropen die in de verkeerde richting reed. Hij heeft veel geluk gehad”, zegt Eric Mattheeuws. “Hij is meegenomen door de politie. Wij worden constant geconfronteerd met transmigranten in vrachtwagens, al meer dan 20 jaar.”© JTV

“De vrachtwagen kwam uit Frankrijk bij ons leveren. Blijkbaar was die man in een vrachtwagen gekropen die in de verkeerde richting reed. Hij heeft veel geluk gehad”, zegt Eric Mattheeuws. “De man is dan meegenomen door de politie. Wij zullen nu altijd eerst controleren voor we lossen. Wij worden constant geconfronteerd met transmigranten in vrachtwagens, al meer dan 20 jaar. Ik herinner mij hoe zo’n 15 of 20 jaar geleden een kipwagen met plastic werd gelost en er zeven mensen uit vielen, onder wie een vrouw met een kind van twee jaar. Meer en meer stappen mensen af van de reguliere illegale wegen. Alle alternatieven zijn goed.”

Door te roepen en op de wanden te kloppen, kon de jongeman uit Eritrea op tijd uit de vrachtwagen geraken.
Door te roepen en op de wanden te kloppen, kon de jongeman uit Eritrea op tijd uit de vrachtwagen geraken.© GF

“Met de regelmaat van de klok worden wij met transmigranten geconfronteerd. We treffen er een 20-tal per week aan”, weet korpschef Devid Camerlynck van de politiezone Spoorkin (Veurne, Alveringem, Lo-Reninge). “In de industriezone van Veurne komen wekelijks enkele honderden tot duizend vrachtwagens om te tanken. Afgelopen weekend vonden we nog tien Irakezen in één vrachtwagen. Ook op de bedrijven zelf treffen we soms mensen aan. En nu er meer beveiliging komt op de parkings langs de autosnelweg, vrees ik dat ze meer hun toevlucht zullen zoeken tot parkings weg van de autosnelweg. Zoals bij ons.”

Terugdrijvingen

Korpschef Nicolas Paelinck van de politiezone Westkust (De Panne, Koksijde, Nieuwpoort) verwacht juist een verbetering als er meer bewaking komt op de snelwegparkings. “Nu zijn er heel wat vrachtwagens die niet meer op de autosnelwegparkings durven staan. Maar als de trucker weer op beveiligde parkings kunnen staan, zal het voor ons verbeteren”, legt hij uit. “Aan de Franse grens patrouilleert permanent cavalerie – agenten te paard – van de federale politie om mensen terug te drijven richting Frankrijk. Als ze runners aantreffen, worden onze ploegen opgeroepen om bijstand te geven.”

“Het probleem is dat de snelwegparkings in Frankrijk beter bewaakt worden dan de onze”

“Wij doen permanent controle op sleutelplaatsen, zoals het station en de buurt van de tabakswinkels in Adinkerke”, vervolgt Nicolas Paelinck. “En we volgen nauw op of we nergens plaatsen met slaapzakken vinden. We willen geen kampen. Het probleem is dat de snelwegparkings in Frankrijk beter bewaakt worden dan de onze. De transmigranten komen daarom vanuit Frankrijk naar België om op de parkings van Jabbeke, Westkerke of Mannekensvere op een vrachtwagen te geraken. Er zijn er ook die in Adinkerke de trein naar Brugge en Zeebrugge nemen of de tram naar Nieuwpoort en vandaar langs het jaagpad naar Mannekensvere gaan.”

“Solidariteit”

Ook de Oudenburgse burgemeester Ignace Dereeper bevestigt dat de toename van het aantal transitmigranten in zijn gemeente in de laatste anderhalve maand spectaculair is. “Ze worden op twee plaatsen afgezet”, weet hij. “Ter hoogte van de autosnelwegbrug in Ettelgem, waar ze naar beneden komen gewandeld, en nabij de snelwegparking in Westkerke. We zien ze lopen in groepjes van drie, vijf, acht… Ze hebben een plannetje mee dat hen naar de Markt van Oudenburg leidt, waar ze de trein kunnen nemen naar Oostende en vandaar de tram naar Zeebrugge. De tickets krijgen ze van de runners.”

“De transmigranten doen niets verkeerd en gedragen zich heel voornaam”

“Er is veel geld geïnvesteerd in een omheining rond de parking, maar dat dient tot niets. En de camera’s werken wel, maar de politie heeft de tijd niet om de beelden te bekijken. Ik ben wel blij dat er privébewaking zal komen en in afwachting verhoogd politietoezicht. Klachten van inwoners zijn er op dit moment niet. Soms staan er vluchtelingen op een erf te schuilen voor wind en regen, maar ze doen niets verkeerd en gedragen zich voornaam. Ik ken heel wat inwoners die hen voedsel brengen of vervoeren naar waar ze vragen. Er is heel wat solidariteit. Al zullen er ook anderen zijn die er heel negatief tegenover staan.”

“Heksenketel”

In Oostende is de ferrylijn naar Ramsgate nog niet gestart. Dat zal op 1 maart zijn of mogelijk nog later. Maar de toename van transmigranten is wel al bezig. “Wij gaan ervan uit dat er een 100-tal mensen in de regio aanwezig zijn, maar daarom niet constant. We vermoeden dat ze in beweging zijn tussen verschillende locaties”, aldus Tine Wyns van CAW Noord-West-Vlaanderen. “In ons inloopcentrum, een ontmoetingsplaats die drie dagen per week open is, krijgen we 50 tot 70 transmigranten per dag over de vloer. Vorig jaar waren er dat 10, soms eens 15, maar dat was al heel veel. Maar nu is het er soms echt een heksenketel. De werking dreigt herleid te worden tot transmigranten, wat niet de bedoeling is.”

Tine Wyns van CAW Noord-West-Vlaanderen:
Tine Wyns van CAW Noord-West-Vlaanderen: “In ons inloopcentrum komen 50 tot 70 transmigranten per dag. Het is soms echt een heksenketel.”© Peter Maenhoudt

De vzw Humain, die zich het lot van de transmigranten aantrekt, pleit voor een gedoogzone in Oostende voor transmigranten. Gouverneur Decaluwé vindt dat geen optie en vreest dat het mensen zal aantrekken en snel zal leiden tot een tentenkamp. Hij is wel voor een ‘mobiel afhandelingscentrum’. “Een gedoogzone is de bevoegdheid van minister Jambon”, reageert burgemeester Johan Vande Lanotte. “Wij hebben nog niets beslist over een mogelijk onthaalpunt. We wachten tot alles rond is omtrent de ferrylijn zelf. Wij zijn klaar, maar Ramsgate nog niet.”

“De sfeer is heel anders dan in 2008, toen we niet wisten wat ons overkwam”

“In Oostende zijn we heel sterk aan het evolueren naar een onthaal- en infopunt, waar de vluchtelingen ook medische hulp en juridische info krijgen“, weet Tine Wyns wel al te melden. “Op vraag van de burgemeester ben ik de opvang in de kerk van pastoor Maréchal in Zeebrugge gaan bekijken. De sfeer is alleszins heel anders dan in 2008, toen we niet wisten wat ons overkwam.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier