TOUR DE MONOPOLY (8): De enige bergrivier van België en de blijvende indruk van de oorlog

Ninglinspo is de enige bergrivier van België. © CLL
Christophe Lefebvre
Christophe Lefebvre Medewerker KW

Wakker worden met het geluid van fluitende vogels en een lichte bries die de bladeren van de bomen heen en weer laat wiegen. Jawel, dit zijn wel degelijk de Belgische Ardennen en het beloven uiterst interessante dagen te worden.

Place de Monument in Spa, een klassieker op het Monopoly bord en een stad die, bij het uitspreken van de naam alleen al, meteen beelden van wellness en mineraalwater oproepen. We nemen plaats op het terras van de stijlvolle brasserie Franc’Off en terwijl de zaakvoerster met plezier haar krabbel zet, bereiden we ons voor op een activiteit die onze kuiten op de proef zal stellen.

De Ninglinspo is een riviertje van net geen 3 kilometer lang en kronkelt zich een weg doorheen de bossen van Aywaille. Op zich niet meteen iets bijzonders want kronkelende rivieren, zo zijn er wel wat in de Ardennen. Wat de Ninglinspo dan wel weer uitzonderlijk maakt, is het feit dat het de enige bergrivier van het land is.

Waterval

Langs de rivier loopt een wandelparcours dat eveneens Ninglinspo werd genoemd en hoewel het riviertje op zich niet echt groot is (in het buitenland heb je knoerten van bergrivieren) is en blijft het een bergrivier. Een wandeltocht over hobbelig terrein, klimmen en klauteren en de occasionele houten brug zijn dan ook de orde van de dag.

Het is een tocht die misschien niet echt geschikt is voor kinderen of mensen met een wat zwakkere gezondheid, maar wie de bergen wel trotseert, wordt getrakteerd op een ronduit fenomenaal visueel spektakel. Een aaneenschakeling van waterbekkens en watervallen wisselen elkaar af en worden overschaduwd door de wildernis van de omgeving. Het grootste waterbekken, dat de toepasselijke naam ‘bassin van Diana’ kreeg, is de beloning voor zij die het pittige parcours willen trotseren.

Bij brasserie Franc'Off halen we onze handtekening voor Spa binnen.
Bij brasserie Franc’Off halen we onze handtekening voor Spa binnen.© CLL

Rue du Diekirch

Wanneer je bovenaan de waterval staat en je kijkt naar een decor dat recht uit een schilderij lijkt te zijn gestapt, dan is het moeilijk te geloven dat we hier nog altijd in eigen land zijn. De gouden tip voor hen die zelf op ontdekking willen: trek stevige wandelschoenen aan en zorg voor meer dan voldoende water. Het is een tocht van enkele kilometers waarbij je middenin een natuurdomein staat. Er is dan wel een cafeetje waar je verfrissing kan vinden maar enkel aan het begin of einde van de tocht.

Terug in de camper maken we ons klaar voor de langste rit die we op de planning hebben staan: die naar Arlon. Het is een van de uithoeken van het land en het is eveneens een plaats waar je niet zomaar toevallig voorbij komt. Toch heeft de stad met zijn Rue du Diekirch een eigen stek op het Monopoly-bord en dus is een handtekening broodnodig.

Strenge coronamaatregelen

Die nieuwe krabbel op het bord vinden we bij Le Coquetel, waar we meteen ook kennis maken met de strenge aanpak van de gemeente in de strijd tegen het coronavirus. We spotten een tafeltje op het terras en in een reflex neemt mijn echtgenote een stoel en plaatst ze deze naast mijn stoel. In een reflex schiet de waardin naar buiten en bijna paniekerig vraagt ze om die stoel meteen terug te zetten. We verontschuldigen ons, alhoewel we niet meteen begrijpen wat we nu net fout hebben gedaan. De verklaring volgt al snel wanneer een Covid-steward van de gemeente voorbij fietst en foto’s neemt van het terras.

De gemeente koos voor de grove middelen om de besmettingen in hun gemeente onder controle te houden en ook de laatste persconferentie van de veiligheidsraad zindert nog na. Uitbaters van cafés of restaurants mochten dan wel een terras plaatsen, maar ze moesten het eerst aanvragen bij de gemeente. Aan de hand van beschikbare oppervlakte en type etablissement, was het de gemeente die nadien een plan opstelde. Uitbaters konden kiezen tussen het plan volgen of helemaal geen terras. De Covid-stewards passeren dan ook met de regelmaat van de klok om toe te zien op het naleven van die plannen. Wie het aandurft een tafel of een stoel te verplaatsen, kijkt aan tegen een sluiting van de zaak. Over de manier van aanpakken in Arlon kan natuurlijk wel een ander worden gezegd, effectief is het alvast wel, want iedereen die in de horeca aan de slag is, grijpt meteen in wanneer ook nog maar een centimeter van de indeling wordt afgeweken.

Slag om de Ardennen

Een wijntje later (en best wel onder de indruk van de strenge maatregelen) laten we Arlon achter ons en kijken we trots naar het spelbord dat zich meer en meer begint te vullen. We trekken terug de natuur in en richten ons naar een specifiek bos. Bois Jacques, het bos van Jacques nabij Foy, laat misschien niet meteen een belletje rinkelen, maar toch speelde deze plaats een cruciale rol in de geschiedenis van ons land. In december 1944 wordt de slag om de Ardennen gevochten. The Battle of the Bulge is al de inspiratie geweest voor heel wat films en series, maar de realiteit was er eentje die niet bepaald romantisch was.

De slag om de Ardennen wordt nog steeds aanzien als het laatste grote offensief van de Duitse bezetters, in een poging terug de bovenhand te krijgen in Tweede Wereldoorlog. Hun gevreesde tanks rukken op, richting geallieerde troepen en worden aangevuld door soldaten en artillerie. In Foy komt de opmars tot een brute halt want in Bois Jacques zitten paracommandotroepen van de roemrijke ‘Easy Company’. Wat volgt is een wekenlange belegering waarbij de Amerikaanse eenheden zich enkel kunnen schuilen tussen de bomen.

Bois Jacques

Terwijl de bommen onophoudelijk op hen neerkomen, bij temperaturen die zelfs tot 28 graden onder het vriespunt kwamen, deden de Amerikanen het enige wat ze konden doen in een poging te overleven. Ze graafden zichzelf in, in wat ze zelf ‘foxholes’ noemden. Vossegaten, vaak niet veel dieper dan de lengte van een scheenbeen, moesten ervoor zorgen dat ze niet alleen beschutting konden zoeken tegen de bommen maar ook tegen de vallende bomen, die aan stukken werden geschoten. Op 13 januari 1945, terwijl er van het bos niets meer overbleef, lanceerde Easy Company een aanval op Foy. De verliezen waren indrukwekkend maar ze slaagden erin de Duitse troepen terug te dringen.

De 'foxholes' van de Amerikaanse soldaten laten een indrukwekkende indruk op ons na.
De ‘foxholes’ van de Amerikaanse soldaten laten een indrukwekkende indruk op ons na.© CLL

Wie vandaag door Bois Jacques wandelt kan er nog steeds sporen zien van de genadeloze veldslag. De foxholes bleven onaangeroerd, een stille getuige van een periode waar de dood steeds om de hoek stond te loeren. Het is indrukwekkend te zien hoe klein die foxholes zijn. Wie er zelf in stapt of in gaat liggen, kan niet anders dan in te beelden hoe gruwelijk die periode moet zijn geweest. Een verkeerde beweging, even je arm of been strekken stond gelijk aan een kogelregen zonder gelijke. Hier werden offers gemaakt die ons vandaag heel wat vrijheden hebben gegeven, gebeurtenissen waar we misschien niet genoeg stil bij staan.

Met een ingetogen gevoel trekken we opnieuw verder en terwijl we Foy achter ons laten, begint het besef te komen dat hier, in de Belgische Ardennen, waarschijnlijk de genadeslag aan de nazi’s werd gegeven.