Tom Decorte uit Brugge is lid van burgerplatform smart on drugs: “De war on drugs heeft nog niks opgeleverd”

Professor Tom Decorte voert onderzoek naar drugs. (foto TB)
Stefan Vankerkhoven

Professor Tom Decorte is een van de initiatiefnemers van de burgerbeweging Smart on Drugs, die net aan diverse overheden een memorandum overhandigd heeft: “Druggebruikers verbaliseren en met zijn allen kijken naar de Jupiler Pro League: hoe hypocriet!”

Bruggeling Tom Decorte (51) is hoogleraar criminologie aan de UGent en leidt al decennialang een wetenschappelijke onderzoeksgroep rond drugs.

“Die interesse is er gekomen toen ik tijdens mijn master criminologie in Leuven eind de jaren ‘80 stage liep in de Free Clinic in Antwerpen. Dat laagdrempelig opvangcentrum voor mensen met drugproblemen verstrekte methadon aan verslaafden, maar deed ook aan spuitenruil.”

Rebels

“Dat was toen rebels en controversieel, sindsdien is het wetenschappelijk nut van die aanpak bewezen. Ik kreeg er wel inzicht in de miserie en de problemen van drugverslaafden. Daarna heb ik mijn doctoraat gewijd aan een studie rond de vraag of gecontroleerd gebruik van cocaïne überhaupt mogelijk was. Aan de UGent, waar ik in 1999 assistent en nadien hoogleraar werd, doe ik aan sociaalwetenschappelijk drugsonderzoek.”

“De laatste jaren beginnen almaar meer landen te beseffen dat de repressieve aanpak, die nu al decennia lang gevoerd wordt, niet werkt. Indertijd zijn de Verenigde Staten onder de impuls van presidenten Nixon en Reagan de war on drugs gestart. De rest van de wereld is hen gevolgd. Sindsdien is het drugsprobleem alleen maar groter geworden. Het druggebruik is toegenomen, de drugsmaffia wordt almaar sterker en ondermijnt onze samenleving.”

“Enkele landen hebben radicaal hun koers gewijzigd: Uruguay heeft de cannabismarkt gelegaliseerd in 2014, drie jaar later volgde Canada. Hetzelfde geldt voor twintig Amerikaanse staten. Momenteel leeft een derde van de Amerikanen in een staat waar cannabis legaal is. In Europa gaat het voorlopig enkel om Malta, Luxemburg en Duitsland hebben de maatregel aangekondigd. In ons land worden nog geen stappen gezet, hoewel de falende drugswet al 101 jaar oud is.”

Consensus

“Er bestaat nochtans een internationale wetenschappelijke consensus dat een strenge bestraffing geen enkele impact heeft op de drugshandel. Bij veel politici overheerst nog altijd het conservatieve discours dat ze die ‘varkensstal’ zullen opkuisen. Wat heeft de war on drugs de Antwerpse burgemeester Bart De Wever opgebracht, behalve schietpartijen en ontplofte granaten? Ook de roep om strenger op te treden tegen jonge dealers aan het Brugse station en in het Minnewaterpark levert niks op.”

“Toen Portugal het bezit van cannabis en xtc legaliseerde in 2001, verklaarde bijna iedereen dat land gek. Nu beschouwen wetenschappers Portugal als hét goede voorbeeld. Waarom blijft ons land achter? Bij ons heerst het Wilde Westen: de aanpak van cannabis verschilt in elk gerechtelijk arrondissement. Sommige procureurs seponeren, anderen geven de opdracht aan de politie om een minnelijke schikking te treffen met druggebruikers. Wie niet kan betalen, moet voor de rechtbank verschijnen. Een strafblad duwt drugverslaafden dieper in de miserie, ze vinden geen werk meer.”

“Terwijl drugs als cannabis, xtc en cocaïne in het verdomhoekje geduwd worden, wordt alcohol gecommercialiseerd. We kijken allen naar de Jupiler Pro League. Nochtans staat alcohol in alle wetenschappelijke studies met stip op 1 als gevaarlijkste drug.”

” Het is hoog tijd dat onze politici zowel lokaal, regionaal als federaal een grondig debat over drugs voeren. Er is nood aan een consistent beleid voor alle roesmiddelen. Nu zie je dat de maffia rijk wordt van de handel in illegale drugs en dat de legale alcoholindustrie veel slachtoffers maakt omdat er nauwelijks restricties zijn. Moet je de vrije markt laten spelen voor alle drugs? Neen!”

“De legalisering van drugs moet gekoppeld worden aan strikte regels, naar het tabaksmodel. Geen reclame meer, waarschuwingen op de verpakking dat drugs uw gezondheid schaden. Geen verkoop aan tankstations op onze wegen, nultolerantie in het verkeer, verhoog de minimumleeftijd naar 18 jaar. Zowel voor alcohol als voor andere drugs.”

Cannabis social clubs

“Haal dus alle drugs uit de illegaliteit, maar commercialiseer ze niet. Het heeft geen zin om drugs via legalisering uit handen van de maffia te nemen en ze over te dragen aan multinationals, als je hun handelspraktijken niet aan banden legt! Geef de overheid het monopolie van een geregulariseerde handel of laat het doen door vzw’s.”

“Dat is minder gek dan het klinkt. Er zijn al experimenten met cannabis social clubs: vzw’s bieden hun leden lokalen aan waar ze kwalitatieve wiet kunnen kopen en roken, als alternatief voor de zwarte markt.”

“Zo krijg je een gecontroleerd gebruik, dromen van een drugvrije samenleving is naïef. We moeten vooral inzetten op hulpverlening aan drugverslaafden. Nu slorpt repressie veel geld op, zonder succes. Het gros van ons belastinggeld moet naar preventie en hulpverlening gaan. Hoe vaak zijn er in onze Brugse scholen lessen over drugspreventie? Ook daarvoor pleit ons memorandum.”

(SV)