In Tielt vind je sinds jaar en dag een hecht socialistisch nest. “Een nest dat helaas lang niet meer zo hecht is als vroeger. De partijbinding is er niet meer. Dat zie je alleen al aan de verkoop en afbraak van een deel van het Textielhuis. Dat deed veel pijn”, aldus Luc Verbrugge, een socialist van het eerste uur.
Dit artikel maakt deel uit van ons dossier Socialisme.
De 74-jarige Luc Verbrugge komt uit een dieprood socialistisch net. “Mijn grootvader Arthur heeft als ik mij niet vergis de 7de of 13de lidkaart ooit gekocht van de BSP in Tielt”, zegt Luc. “Ook mijn vader was een overtuigde socialist en dat heeft hij dus doorgegeven aan mij, net zoals ik dat doorgegeven heb aan mijn zoon Vic, die momenteel voor de SP.A in de gemeenteraad van Tielt zetelt.”
Het katholieke Tielt en het socialisme hebben een wat moeilijke relatie. “Dat klopt, zeker in het begin was het nogal een beperkte socialistische kring hier in Tielt. Maar de socialisten die er waren, die waren enorm overtuigd. Als ze over het partijlokaal praatten, eerst was dat de Koolzak aan het station, daarna de Rio en uiteindelijk het Textielhuis, dan hadden ze het altijd over hun ‘thuis’. In die tijd was socialisme enorm partijgebonden en was wat de partijbonzen vertelden een soort van evangelie. Alles wat ze vertelden was voor hen waarheid.”
Klappen gekregen
Luc ging, zoals het een echte socialist betaamde, naar de Rijksmiddelbare school in Tielt. “Die werd pas opgericht toen ik naar het eerste leerjaar ging. Niet eenvoudig, in Tielt heerste een zware schoolstrijd. Mijn moeder had een spaarboekje bij de school van de apostolinnen, maar ze kreeg het niet mee toen ik naar de RMS overging. De non weigerde in eerste instantie het boekje mee te geven. Eenmaal in het RMS werden we door iedereen in Tielt scheef bekeken. Het gebeurde al eens dat we in de stad gasten van het college en het VTI tegen het lijf liepen en dan werden we gewoon afgetroefd. Ik heb meer dan eens klappen gevangen. Maar dat sterkte mij alleen maar in mijn overtuiging.”
Luc ging studeren in Gent. “Als eerste Tieltse socialist ooit ging ik studeren, ik werd wel wat scheef bekeken door mijn partijgenoten, ik geef het toe.”
“Het socialisme en de linkse ideeën zijn hier niet langer aan één partij gebonden”
Eenmaal terug in Tielt, besloot Luc zich te engageren in de socialistische verenigingen. Hij zetelde 27 jaar als gemeenteraadslid en was 12 jaar schepen. Maar ook binnen de niet-politieke socialistische verenigingen was hij actief. “Vooral de harmonie De Volharding lag mijn familie nauw aan het hart”, zegt Luc nog. “Ik was trompettist en mijn vader klarinettist. Maar naast de muziek waren er ook nog petanque-spelers en natuurlijk turnkring Atlas.”
En die verenigingen vonden toen allemaal onderdak in het Textielhuis. “Er was uiteraard het café, dat we vandaag nog kennen, maar daarachter had je lokalen waar de vakbond ABVV en het ziekenfonds Bond Moyson zaten en daarachter had je een grote zaal, die als feest- en turnzaal dienst deed. Vandaag blijft enkel het café over.”
Een spijtige zaak, volgens Luc. “De huidige, nieuwe generatie die aan het hoofd van onze partij staat heeft beslist deze zaal en lokalen af te breken en de grond te verkopen. Daar heb ik enorm veel pijn van gehad. En eigenlijk doet het tot op vandaag nog altijd pijn. Telkens als we iets moeten organiseren, moeten we elders onderdak zoeken.”
Met het verdwijnen van het het grootste gedeelte van het Textielhuis, verdwenen ook de verenigingen. Harmonie De Volharding is nog louter een vage herinnering en ook de petanqueclub stopte. Atlas verhuisde naar de sporthal en is alleen nog maar in de geschiedenisboeken socialistisch. “De seniorenvereniginen Recreas en S-Plus, die laatste met 260 leden, bestaat nog altijd. Als wij nu iets organiseren, moeten we altijd naar Batavia trekken.” Ook de bib verdween.
Teken van de tijd
Socialistische lokalen en verenigingen die verdwijnen zijn een teken van de tijd. “Niet enkel in Tielt is dat het geval, ook in Roeselare en Izegem. Tja, de partijbinding is er gewoon niet meer. De jonge generatie aan het hoofd van de SP.A voelt dat ook wel aan: er is geen partijsocialisme meer. Het linkse gedachtegoed is veel breder geworden. Het wordt overgenomen door andere partijen als Groen en het ACW (het huidige Beweging.net, de linkervleugel van CD&V, red). Dat is enerzijds goed, maar als socialist van het eerste uur is het wel enorm jammer. Ik mis het wel, die tijden. Maar ze komen niet meer terug. Misschien als het economisch wat slechter gaat? We leven nu in een luxueuze bubbel, die de rechtse gedachten en het ik-denken zonder solidariteit in de hand werkt.”
“1 mei, dat was dé grote hoogdag”
Wat Kerstmis vandaag nog altijd voor veel mensen is, dat was 1 mei vroeger voor Luc en zijn familie. “Dat was dé hoogdag voor ons gezin, we leefden daar echt een heel jaar naartoe”, aldus Luc Verbrugge. “Met op mei-avond (30 april, red.) een feest, quiz of ander groots evenement en op 1 mei natuurlijk in de voormiddag de grote stoet. Daar namen ooit tot 600 mensen, gezinnen en militanten aan deel. Op het einde waren dat er nog een stuk of 100 en werd beslist de stoet in Tielt af te schaffen. Alweer een pijnlijke beslissing. Op 1 mei in de namiddag was er altijd koers, een traditie die tot op vandaag gelukkig nog altijd is gebleven.”
Socialisme onder druk
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier