Thuis op de Veemarkt: “Je kunt hier in je bloot gat over straat lopen. Zo veilig is het”

Het water van fontein 'De Drinkers' is groener dan het gemiddelde grasplein voor de hittegolf. © ANK
Redactie KW

Kortrijk is in volle verandering. Elke wijk blijft zijn eigen identiteit behouden. Annelies Nollet trekt deze zomer op ontdekkingstocht door die buurten. Ze ontmoet er de mensen die de wijk karakter geven.

De Kortrijkse Veemarkt, of Koeienmarkt zoals de Kortrijkzanen hem noemen, is een van de oudste en wellicht bekendste pleinen van Kortrijk. In de vroege middeleeuwen werd de muur rond de stad afgebroken en de brede gracht rond Kortrijk gedempt. Het plein dat op die manier ontstond, diende vervolgens bijna honderd jaar om vee te verhandelen. De dag van vandaag valt daar, los van de naam, niks meer van te merken. De Veemarkt is een moderne buurt geworden met als kers op de taart de Sint-Janstoren van elf verdiepingen. De twee kenmerkende bomen op de top zijn haast een symbool voor de Guldensporenstad geworden.

Bijna evenzeer een Kortrijks symbool is Christel Wante, al 34 jaar zaakvoerder van Frituur Groeninghe op de hoek van de Veemarkt en Zwevegemsestraat. Het is vrijdagmiddag en Christel hangt aan de telefoon met haar patattenboer. Hij wilde weten of een bepaalde partij aardappelen de moeite is om aan te kopen. Christel test die dan eerst even. Het verdict is duidelijk. “Niet kopen, ze bruinen te rap en smaken te letter.” De frituuruitbaatster is duidelijk niet op haar mondje gevallen.

“De Veemarkt had vroeger een hele slechte naam en dat was absoluut terecht”, vertelt Christel tussen het frieten bakken door. “Er werd hier veel harddrugs gedaan en er waren veel gevechten. Maar tegenwoordig is dat allemaal verleden tijd. Als ik hier om vijf uur ‘s ochtends over straat loop dan kan ik dat in mijn bloot gat doen, niemand die dat ziet. Zo veilig is het hier nu.” Al wil dat niet zeggen dat er midden in de nacht geen vreemd volk over de vloer komt. “Als ze iets gepakt hebben, dan zie ik dat onmiddellijk. Dan vraag ik: ‘Welke pil heb je genomen en wat moet je hebben om te eten?’ Dan schrikken ze wel een beetje. Vooral omdat ik de ouders en grootouders van velen onder hen ken, die komen hier ook om frieten.”

Christel Wante bakt al 34 jaar frietjes in frituur Groeninghe op de hoek van de Veemarkt en de Zwevegemsestraat.
Christel Wante bakt al 34 jaar frietjes in frituur Groeninghe op de hoek van de Veemarkt en de Zwevegemsestraat.© ANK

Christel houdt van de buurt, maar woont er niet. “Sinds we hier een paar jaar geleden gerenoveerd hebben, kan ik overnachten in een appartementje boven de frituur. Dat heb ik een keer gedaan, maar dat werkt niet. Ik ben dagelijks open tot vier uur en zit meestal pas na zessen in mijn bed. De bushalte van de Zwevegemsestraat is vlak onder mijn raam. Van slapen komt dus niet veel in huis.”

Tweede stadscentrum

Druk is het op de Veemarkt inderdaad bijna altijd. Dat kan ook niet anders, de wijk functioneert als een soort tweede stadscentrum. Aan de kant van de Kleine Sint-Jansstraat grenst de Veemarkt aan shoppingcenter K in Kortrijk. Wie liever buiten van de zon geniet, kan dat op een van de vele terrasjes in de schaduw van de recent aangeplante bomen. En ook de ondergrondse parking draagt bij tot de drukte. Over die drukte op de Veemarkt is trouwens al veel gezegd en geschreven. Vorige zomer liet burgemeester Van Quickenborne nog bloembakken plaatsen op de stenen zitbankjes aan de voet van de Sint-Janstoren.

Volgens hem om radicalisering tegen te gaan, maar er kwam veel protest van de buurt. “Toch waren die bloembakken noodzakelijk”, weet Philippe De Man. Philippe runt samen met zijn vrouw Optiek De Man aan de overkant van de straat. Zijn zaak is erg open, ruim en zit op de gelijkvloers van de Sint-Janstoren. “Ik woon ook in de toren en sommige zomernachten stonden er onder mijn raam tientallen mensen van buitenlandse origine te roepen. En die mannen hun stem draagt ver hoor. Dat was gewoon niet meer aangenaam voor de buurt.”

Bovenop de Sint-Janstoren kijkt Philippe De Man tot aan de Zwarte en de Rode Berg.
Bovenop de Sint-Janstoren kijkt Philippe De Man tot aan de Zwarte en de Rode Berg.© ANK

Weinig evenementen

Dat wil wel niet zeggen dat alles rozengeur en maneschijn is. Er werden al veel veranderingen doorgevoerd, maar volgens Philippe is er nog werk aan de winkel. “De grondbedekking trekt op niets, die waait constant alle kanten op. Ik heb nooit gedaan met afstoffen. En je moet eens gaan kijken naar de fontein tegenover de winkel. Die ligt nooit aan en is helemaal groen omdat de stad die niet onderhoudt. Dat is echt heel jammer.” Philippe heeft het over de fontein ‘De Drinkers’die inderdaad groener ziet dan het gemiddelde gazon voor de start van de hittegolf. “En dan zwijg ik nog van het gebrek aan evenementen. Vlaanderen Zingt, Zomercarnaval, de beachvolleybaltornooien en zelfs het 1 meifestival zijn hier allemaal ooit begonnen. Maar die verhuizen na een aantal jaar steevast naar een ander stadsdeel. Voor mij als opticien maakt dat niet veel uit. Maar voor de horeca-uitbaters is dat spijtig.”

Evenementen

In juli werd voor het eerst Festival Congé georganiseerd op de Veemarkt. Een gezellige avondmarkt werd gecombineerd met een petanquetoernooi en muziekoptredens. Ook het Foodtruckfestival Winterhap vond er in december plaats en de rommelmarkt tijdens de jaarlijkse Sinksenfeesten strekt zich steevast uit tot aan de Veemarkt.

Geschiedenis

In de eerste jaren na het ontstaan van de Veemarkt stond de buurt vooral gekend voor zijn vele herbergen. De talrijke veehandelaars gingen er na het werk graag drinken. Tot midden 1990 was er ook een slachthuis te vinden in de wijk. In de tweede helft van de twintigste eeuw werd de Veemarkt deels overdekt door grote hallen waar vooral groenten en fruit verhandeld werden. In 1986 werden die hallen terug afgebroken. Eind de jaren 90 werd er dan gestart met de bouw van de ondergrondse parking.

Gelukkig is het niet allemaal kommer en kwel. “Sommige van de horeca-uitbaters ken ik al tientallen jaren. Maar er komen ook veel nieuwe bij, zoals Kopie Koffie aan de overkant van het plein. Toch houd ik mijn hart vast. Met Kortrijk Weide komt er binnenkort weer een nieuwe plaats voor evenementen bij. Hopelijk vergeten ze ons dan niet.” De optiekuitbater is duidelijk trots op zijn wijk. “Wil je een echt mooie foto? Kom dan maar eens mee”, lacht hij geheimzinnig. Hij loodst ons mee naar de bovenste verdieping van de Sint-Janstoren. “Daar zie je de Zwarte berg en de Rode Berg, en aan de andere kant de Kluisberg. Ik denk dat dit een van de hoogste punten van Kortrijk is”, vertelt Philippe trots. Het uitzicht is inderdaad fenomenaal.

De Stroate, vroeger Cinépalace, sluit de deuren.
De Stroate, vroeger Cinépalace, sluit de deuren.© ANK

Eenmaal terug uit hogere sferen wandelen we de Zwevegemsestraat in. Patrick Coolsaet zit er rustig van het zonnetje te genieten op het voetpad voor hiphopacademie vzw De Stroate. Patrick staat er achter de toog dankzij een stage van de VDAB. “Iedereen is druk bezig in het nieuwe gebouw aan Sint-Vincentius, want we moeten hier voor het einde van de maand weg. Het gebouw is afgekeurd en de Stad gaat nu renoveren.” De Stroate zit in het gebouw waar vroeger de Cinépalace en daarvoor een erotische cinema gevestigd was. Het ziet er inderdaad bouwvallig uit. “Veel huizen hier in de buurt zien er zo uit, er is hier nog veel werk”, zegt Patrick.

Gratis maaltijd

Hij woont zelf al een dertigtal jaar in de buurt. “Vroeger hield ik ‘t Filosoofke open op de Veemarkt. Daar kreeg ik subsidies voor omdat de Jongerentelefoon opereerde vanop de eerste verdieping. Dat was nu echt eens een plek waar iedereen terecht kon. Soms zaten er hele rijke mensen aan mijn toog. Die trakteerden mij constant. Ik kon dat natuurlijk niet allemaal opdrinken, anders lag ik onder mijn toog. Ik stopte dat geld dus in een potje. Als er dan iemand langskwam die dakloos was of honger had, kon ik een gratis maaltijd voorzien. Jammer genoeg is die subsidiestroom opgedroogd en heb ik moeten sluiten. Nu is er niet echt een plek meer in Kortrijk waar daklozen terecht kunnen overdag. Al wil Patrick daar wel verandering in brengen. “Ik heb al gebabbeld met de mensen van de vzw en zij zien een dergelijke plek wel passen in hun nieuwe gebouwen”, zegt Patrick.

Evenementen

In juli werd voor het eerst Festival Congé georganiseerd op de Veemarkt. Een gezellige avondmarkt werd gecombineerd met een petanquetoernooi en muziekoptredens. Ook het Foodtruckfestival Winterhap vond er in december plaats en de rommelmarkt tijdens de jaarlijkse Sinksenfeesten strekt zich steevast uit tot aan de Veemarkt.

Geschiedenis

In de eerste jaren na het ontstaan van de Veemarkt stond de buurt vooral gekend voor zijn vele herbergen. De talrijke veehandelaars gingen er na het werk graag drinken. Tot midden 1990 was er ook een slachthuis te vinden in de wijk. In de tweede helft van de twintigste eeuw werd de Veemarkt deels overdekt door grote hallen waar vooral groenten en fruit verhandeld werden. In 1986 werden die hallen terug afgebroken. Eind de jaren 90 werd er dan gestart met de bouw van de ondergrondse parking.

Gelukkig is het niet allemaal kommer en kwel. “Sommige van de horeca-uitbaters ken ik al tientallen jaren. Maar er komen ook veel nieuwe bij, zoals Kopie Koffie aan de overkant van het plein. Toch houd ik mijn hart vast. Met Kortrijk Weide komt er binnenkort weer een nieuwe plaats voor evenementen bij. Hopelijk vergeten ze ons dan niet.” De optiekuitbater is duidelijk trots op zijn wijk. “Wil je een echt mooie foto? Kom dan maar eens mee”, lacht hij geheimzinnig. Hij loodst ons mee naar de bovenste verdieping van de Sint-Janstoren. “Daar zie je de Zwarte berg en de Rode Berg, en aan de andere kant de Kluisberg. Ik denk dat dit een van de hoogste punten van Kortrijk is”, vertelt Philippe trots. Het uitzicht is inderdaad fenomenaal.

De Stroate, vroeger Cinépalace, sluit de deuren.
De Stroate, vroeger Cinépalace, sluit de deuren.© ANK

Eenmaal terug uit hogere sferen wandelen we de Zwevegemsestraat in. Patrick Coolsaet zit er rustig van het zonnetje te genieten op het voetpad voor hiphopacademie vzw De Stroate. Patrick staat er achter de toog dankzij een stage van de VDAB. “Iedereen is druk bezig in het nieuwe gebouw aan Sint-Vincentius, want we moeten hier voor het einde van de maand weg. Het gebouw is afgekeurd en de Stad gaat nu renoveren.” De Stroate zit in het gebouw waar vroeger de Cinépalace en daarvoor een erotische cinema gevestigd was. Het ziet er inderdaad bouwvallig uit. “Veel huizen hier in de buurt zien er zo uit, er is hier nog veel werk”, zegt Patrick.

Gratis maaltijd

Hij woont zelf al een dertigtal jaar in de buurt. “Vroeger hield ik ‘t Filosoofke open op de Veemarkt. Daar kreeg ik subsidies voor omdat de Jongerentelefoon opereerde vanop de eerste verdieping. Dat was nu echt eens een plek waar iedereen terecht kon. Soms zaten er hele rijke mensen aan mijn toog. Die trakteerden mij constant. Ik kon dat natuurlijk niet allemaal opdrinken, anders lag ik onder mijn toog. Ik stopte dat geld dus in een potje. Als er dan iemand langskwam die dakloos was of honger had, kon ik een gratis maaltijd voorzien. Jammer genoeg is die subsidiestroom opgedroogd en heb ik moeten sluiten. Nu is er niet echt een plek meer in Kortrijk waar daklozen terecht kunnen overdag. Al wil Patrick daar wel verandering in brengen. “Ik heb al gebabbeld met de mensen van de vzw en zij zien een dergelijke plek wel passen in hun nieuwe gebouwen”, zegt Patrick.