Tekort aan pleeggezinnen, maar Eveline en Stefaan vangen pleegkind (12) uit Afghanistan op

Het gezin Nemegeer met v.l.n.r. mama Eveline Larmuseau, Silke, Z. die niet herkenbaar in beeld mag komen, Akke en Wolf. Papa Stefaan Nemegeer, Merlijn die al het huis uit is en Aaron ontbreken op de foto. © AN
Annelies Nollet
Annelies Nollet medewerker KW Kortrijk-Menen

Naar jaarlijkse traditie organiseert Pleegzorg Vlaanderen, samen met de vijf diensten voor pleegzorg, van vrijdag 13 tot zondag 22 november de Week van de Pleegzorg. Ze doen dat om hun broodnodige pleeggezinnen te bedanken, maar evengoed om de aandacht te vestigen op het nog steeds groeiende tekort aan pleegouders. Wij gingen langs bij Eveline Larmuseau (47), Stefaan Nemegeer (48) en hun vijf kinderen in Kortrijk. Het gezin verwelkomde enkele weken geleden een nieuw lid – we noemen hem Z. – een jongen van twaalf die moederziel alleen aankwam in ons land na zijn vlucht uit Afghanistan.

De nadruk van de pleegzorgcampagne ligt dit jaar op de eigen kinderen van pleegouders. Die spelen immers ook een grote rol voor pleegkinderen. Nergens is dat duidelijker dan bij de familie Nemegeer in Kortrijk. Mama Eveline lijkt gespecialiseerd in warme verwelkomingen. Ze geeft les aan leerkrachten secundair onderwijs in spe en papa Stefaan werkt hoofdzakelijk van thuis uit voor een bedrijf in Parijs. Dochter Merlijn (24) is het huis al uit, maar Aaron (22), Silke (20), Wolf (18) en Akke (14) zitten de lockdown uit in het warme nest van mama en papa.

Sinds kort mocht het gezin een nieuw lid verwelkomen, Z. (12). Het verhaal van de jongen kennen ze niet echt. “En we vragen hem daar ook niet naar”, aldus Eveline. “We weten alleen dat hij afkomstig is uit Afghanistan en dat hij samen met zijn grote broer naar hier is proberen te komen. Onderweg moeten ze elkaar kwijtgeraakt zijn, waardoor Z. hier als niet-begeleide minderjarige terechtgekomen is. De taalbarrière maakt het nog wat moeilijk om daarover te communiceren, maar ik denk dat hij ook gewoon liever niet aan die tijd herinnerd wordt.”

Acht kindjes op acht jaar

Eveline was zelf enig kind, ze vond dat maar niets en besloot dan ook al snel dat ze een groot gezin wilde. “Achttien jaar geleden kwam ons eerste pleegkindje bij ons wonen. Als je zelf vijf kinderen hebt, dan maakt eentje meer of minder weinig uit in de dagelijkse routine”, vertelt ze met een glimlach. “Dat ging toen om zogenaamde crisispleegzorg. Gewoonlijk waren het wat jongere kinderen die voor een aantal maanden in ons gezin mee draaiden. Hun mama of papa kwam meestal wel nog op bezoek en eens alles thuis weer goed verliep, konden ze terugkeren. Op acht jaar tijd hebben we zo acht kindjes opgevangen.”

Ik hoop hem te kunnen helpen en hem de best mogelijke toekomst te geven – pleegmama Eveline

Daarna lastten Eveline en Stefaan even een pauze in als pleeggezin. Hun eigen kinderen werden ouder en dat bracht meer werk met zich mee. Maar toen ze vorig jaar in de media vernamen dat Pleegzorg Vlaanderen moeite had om niet-begeleide minderjarigen aan een thuis te helpen, ging de bal opnieuw aan het rollen. “Uiteraard mochten al onze kinderen daar hun zeg in doen. Maar we zijn hier allemaal nogal sociaal ingesteld, dus zij maakten daar geen probleem van. Als dat wel zo was geweest, dan waren we er nooit opnieuw aan begonnen.”

Afkomst maakt geen verschil

Op 24 september kwam Z. in hun leven. “In het begin had hij wat moeite om zich aan te passen. Werkelijk alles is hier vreemd voor hem. In het begin at hij bijvoorbeeld heel weinig. Hij keek vooral naar ons terwijl wij aten. Tot ik op een dag eens met een boterham het restje saus uit de pan veegde. ‘Zo eten wij thuis!’, riep hij. ‘Maar dan op de grond.’ We hadden er niet bij stil gestaan dat zelfs een mes en een vork voor hem vreemd konden zijn.”

Tekort aan pleeggezinnen, maar Eveline en Stefaan vangen pleegkind (12) uit Afghanistan op
© AN

Het moeilijkste aan pleegouder zijn? “De vraag of je het wel goed doet, dat vind ik het lastigste”, vertelt Eveline. “De reacties van andere mensen zijn ook niet altijd even fijn. Zo kreeg ik de vraag waarom we geen ‘kindje van hier’ wilden opvangen van enkele kennissen. Maar voor ons maakt de afkomst van Z. geen verschil. Een kind is een kind en als er een alleen aan je deur staat, dan pak je het binnen”, klinkt het beslist. “Met afscheid nemen heb ik het nooit heel zwaar gehad. Die kleintjes noemen je na een paar weken wel mama, maar ik probeerde hen altijd te zien als een neefje of nichtje. We zorgden voor hen, hielden van hen, maar beseften wel dat ze weer naar huis moesten. Met Z. is dat anders. Hij blijft hier wellicht tot hij meerderjarig is, of langer. Dat hangt ervan af wat hij wil gaan doen in het leven. Ik heb zelf nog les gegeven aan anderstalige kinderen. Ik hoop hem dus te kunnen helpen en hem de best mogelijke toekomst te geven.”

Weer wat volk in huis

Een missie waar ook de kinderen van Stefaan en Eveline proberen aan bij te dragen. “Het gebeurt geregeld dat we wijzen naar dingen en daar het Nederlandse woord bij zeggen. Zo leert onze nieuwe broer wat Nederlands, in ruil leert hij ons Pasjtoe, zijn moedertaal. Maar we doen ook leuke dingen hoor. Onlangs hebben we nog samen een poging gedaan om popcorn te maken, al is die niet helemaal gelukt”, lacht Silke. “Ik moet toegeven dat ik wel even twijfelde toen mama en papa met het idee kwamen om nog een pleegkindje op te nemen. Ook voor ons is dat immers een aanpassing. Wij doen veel moeite om hem het gevoel te geven dat hij welkom is. Maar uiteindelijk zag ik dat vrij snel zitten.”

“Ik vind het wel fijn dat er weer wat volk in huis is”, vult haar broer Akke aan. “Z. is heel vriendelijk en sportief, we gaan graag samen lopen.”

Op de vraag of hij zich al een beetje thuis voelt bij zijn nieuwe gezin, antwoord Z. voorzichtig. “Eerst vond ik alles hier heel vreemd”, legt hij uit. “Maar het went, iedereen is hier heel lief. Ik wil graag blijven.”

Pleegzorg West-Vlaanderen kaart nog langere wachtlijsten aan: “Coronacrisis doet er geen goed aan”

Ook dit jaar zijn de wachtlijsten van Pleegzorg Vlaanderen opnieuw langer geworden. In de regio Kortrijk wachten nog 14 kinderen op een ondersteunend pleeggezin. “Dat kunnen bijvoorbeeld gezinnen zijn die hen in weekends en vakanties opvangen”, legt Nelle Devisscher van Pleegzorg West-Vlaanderen uit. “Nog 28 andere kinderen wachten op een voltijds pleeggezin.”

Voor heel West-Vlaanderen zijn dat respectievelijk 125 en 145 kinderen. Ook 18 niet-begeleide minderjarige vluchtelingenjongeren wachten op een plek in pleegzorg en 16 volwassenen met een handicap of psychiatrische problematiek. Dat betekent concreet dat er op dit moment in totaal 304 plaatsen in pleeggezinnen gezocht worden in West-Vlaanderen.

Volgens Nelle gooit de coronacrisis bovendien roet in het eten. “Langs de ene kant heeft de crisis een enorme golf van solidariteit op gang gebracht, maar langs de andere kant is het moeilijk om nieuwe potentiële pleegouders warm te maken als we geen infosessies kunnen organiseren.”