Op 17 september 1322, 700 jaar geleden, overleed Robrecht van Béthune in Ieper, beter gekend als ‘de Leeuw van Vlaanderen’ en gekoppeld aan de Guldensporenslag. Hij kreeg zijn graf in de Sint-Maartenskerk. Dat graf werd in de loop van de geschiedenis verschillende keren heropgebouwd.
Hendrik Conscience – de man die zijn volk leerde lezen – schreef de historische roman ‘De leeuw van Vlaanderen’, waarin het verhaal van de Guldensporenslag in 1302 verteld wordt. “Hendrik Conscience nam in zijn roman wel een loopje met de geschiedenis”, vertelt stadsarchivaris Rik Opsomer.
“Conscience liet Robrecht van Béthune als moedige Vlaamse Leeuw zegevieren tegen het Franse leger. In werkelijkheid was Robrecht niet eens aanwezig tijdens die strijd. Hij zat in Franse gevangenschap en sprak ook wellicht nooit de Vlaamse streektaal. De Dampières waren Franstalig. Feit is wel dat Robrecht een van de belangrijkste Vlaamse graven is geweest die erin geslaagd is Vlaanderen te behoeden voor de Franse overheersing.”
Ieper was belangrijke stad
“Tijdens zijn leven verbleef Robrecht van Béthune regelmatig in Ieper. In het begin van de 14de eeuw had hij op het Zaalhof een grafelijke residentie. De graaf had ook een boontje voor Ieper dat in de middeleeuwen een van de belangrijkste Vlaamse steden was. Het Iepers laken was immers een luxeproduct dat over heel Europa werd verhandeld. De lakenhandel maakte van Ieper een rijke stad. Robrecht van Béthune wou de Ieperse lakenindustrie beschermen tegen concurrentie uit dorpen en kleine steden in de buurt. Dit was de reden waarom hij de Ieperse lakenindustrie herstructureerde en reglementeerde.”
“In 1310 gaf hij bijvoorbeeld de toestemming om Dikkebusvijver te graven. Samen met Zillebeekvijver moest die de waterbevoorrading voor het vollen en verven van het laken verzekeren. Robrecht van Béthune leende ook grote sommen geld bij de Ieperlingen. Als borg gaf hij onder meer de inkomsten van het bos en het land of het tolrecht op de brug van Steenstraete. Hij is ook een van de weinige vorsten waarvoor in Ieper een straat naar genoemd werd.”
Begraven in de kathedraal
“In 1322 overleed Robrecht van Béthune in zijn grafelijke residentie op het Zaalhof. Hij werd begraven in de Sint-Maartenskathedraal, hoewel zijn graf normaal in Noord-Frankrijk zou geweest zijn. Het originele grafmonument werd tijdens de Beeldenstorm van 1566 door de Calvinisten vernield. Een tweede grafplaat onderging tijdens de Eerste Wereldoorlog hetzelfde lot.”
“In 1973 vond men de graftombe terug. Het graf werd opengemaakt en onderzocht door twee artsen. De graftombe met de kist en het skelet bleken perfect bewaard. Door allerlei aanwijzingen, kunnen we vrijwel met zekerheid stellen dat het wel degelijk Robrecht van Béthune is die in de Sint-Maartenskathedraal ligt begraven. Er werd een nieuwe grafsteen gemaakt en die kan men tot op vandaag bezoeken in de Ieperse kathedraal. Hoewel in de loop van de jaren met de correcte geschiedenis een loopje werd genomen, werd Robrecht van Béthune, onder invloed van de 19de-eeuwse romantiek een mytische figuur voor de Vlaamse beweging.”
Herdenking Leeuw van Vlaanderen
Naar aanleiding van het 700-jarig overlijden ging het Stadsarchief op zoek naar sporen van Robrecht van Béthune in de archiefcollectie. Het resultaat is te zien als nieuwe erfgoedhalte op het Beeldenplein dat zich aan de ingang van de bibliotheek en het archief bevindt. Ook in de Sint-Maartenskathedraal ontdek je meer over het leven en de begraafplaats van de Leeuw van Vlaanderen. En als je in de Hovelandwijk passeert, moet je zeker eens halthouden bij de informatiekubus in de Robrecht van Bethunelaan, de straat die in 1978 naar de bekende Vlaamse graaf werd vernoemd. (EG)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
