Sjoemelende vrederechters ontlopen proces niet

Twee Brugse vrederechters en een hoofdgriffier moeten zich binnenkort zelf voor het hof van beroep verantwoorden voor gesjoemel. Ze zouden jarenlang duizenden euro’s verplaatsingskosten onterecht aangerekend hebben. Het drietal probeerde hun vervolging nog tegen te houden door procedurefouten, maar stootte op een njet.

De zaak tegen huidig vrederechter T.B. (54), zijn voorganger J.L. (73) en voormalig hoofdgriffier S.D. (52) werd eind 2016 al in alle stilte ingeleid voor de eerste kamer van het hof van beroep.

Verplaatsingskosten

Het onderzoek tegen het drietal werd in 2014 opgestart na een anonieme klacht. Uit de melding bleek dat er binnen het eerste kanton van het Brugse vredegerecht een frauduleus systeem bestond waarbij onterecht verplaatsingskosten werden aangerekend. Concreet zou het gaan om de bezoeken die de vrederechter moet brengen aan patiënten van het psychiatrisch centrum Sint-Amandus in Beernem. Personen die door de vrederechter onder voorlopige bewindvoering geplaatst worden omdat ze zelf niet meer in staat zijn om bijvoorbeeld hun financiën te regelen, moeten geregeld opgevolgd worden door de vrederechter die die maatregel bevolen heeft. Ook mensen die omwille van psychiatrische problemen door de vrederechter gedwongen moeten opgenomen worden, moeten af en toe bezoek krijgen van de vrederechter.

Vaak planden de vrederechters die bezoeken op zulk een manier dat verschillende patiënten op enkele uren tijd allemaal na elkaar bezocht werden. Volgens de klacht werden er echter telkens verplaatsingskosten aangerekend, soms tot 800 euro per maand. Bovendien zou telkens het maximumbedrag voor verplaatsingen verder dan 15 kilometer opgegeven zijn, terwijl de verplaatsing in werkelijkheid veel korter was.

Zonder nadenken

Volgens bronnen dicht bij het onderzoek bestond dat systeem al jarenlang binnen de werking van het eerste kanton van het Brugse vredegerecht en loopt het gesjoemel in de duizenden euro’s. Het frauduleuze systeem zou opgezet zijn door vrederechter J.L., die in april 2013 met pensioen ging en de fakkel doorgaf aan zijn opvolger T.B. Die zou, zonder daar al te veel bij na te denken, het systeem zomaar overgenomen hebben, mede onder aansporing van hoofdgriffier S.D. die telkens haar handtekening zette onder de onkostennota’s.

Mijn cliënt hoopt dat het snel tot een rechtszaak ten gronde komt, want hij blijft erbij dat hij niks verkeerd gedaan heeft Advocate van T.B.

De man zou amper beseft hebben dat wat hij deed niet toegelaten was, maar wordt – zeker als magistraat – wel geacht om dat te weten. In november 2014 viel het Gentse parket-generaal samen met de federale politie binnen op de griffie van het eerste kanton in het gerechtsgebouw in Brugge en namen ze de boekhouding mee.

Procedurefout

Tot op vandaag houden de twee vrederechters en de hoofdgriffier hun onschuld vol. Hun advocaten Natalie Aernoudts, Jef Vermassen en Walter Van Steenbrugge deden er ondertussen alles aan om het proces op de lange baan te schuiven. Net zoals bij het proces tegen de Oostendse vrederechter Guido De Palmenaer werden procedurefouten aangehaald. Zo zou er na het afsluiten van het onderzoek geen filterprocedure geweest zijn om na te gaan of het onderzoek wel volledig correct is verlopen.

Bij gerechtelijke onderzoeken tegen gewone burgers bestaat die procedure wel, maar bij onderzoeken tegen lagere magistraten – zoals vrederechters – is ze niet wettelijk geregeld. De advocaten van het drietal vonden dat hun rechten van verdediging daardoor geschonden waren en trokken naar de kamer van inbeschuldigingstelling. Daar botsten ze deze week echter op een njet. Volgens de kamer van inbeschuldigingstelling is er geen sprake van een schending van de rechten van verdediging en kan het proces gewoon doorgaan. “Mocht dat wel het geval geweest zijn, dan was het nu hét moment voor lagere magistraten om misdrijven te plegen. Door een lacune in de wet zouden ze dat dan gewoon straffeloos kunnen doen. Zoiets kan natuurlijk niet”, zegt een bron bij het parket-generaal in Gent.

Tuchtdossier

Het drietal wordt concreet beschuldigd van knevelarij, het onrechtmatig innen van geld door ambtenaren. J.L. is ondertussen met pensioen en hoofdgriffier S.D. zou sinds de huiszoeking in 2014 met ziekteverlof zijn, maar vooral voor dienstdoend vrederechter T.B. staat er veel op het spel. Naast een boete van 600 tot 300.000 euro en een mogelijke celstraf van zes maanden tot vijf jaar, dreigt ook de ontzetting uit zijn ambt, ontslag dus.

De man is nog altijd actief als vrederechter, na een lange carrière als procureur bij het parket van Brugge. “Er is een tuchtdossier opgestart, maar dat is opgeschort tot er een definitieve uitspraak is van de rechtbank”, aldus Paul Rapsaet, de korpschef van de West-Vlaamse vrederechters.

Voor T.B., die opgroeide in moeilijke omstandigheden en zich door hard studeren opwerkte tot procureur en later vrederechter, zou een ontslag een regelrechte ramp betekenen. “Hij schreeuwt zijn onschuld uit. Mijn cliënt hoopt eigenlijk dat het snel tot een rechtszaak ten gronde komt want hij blijft erbij dat hij niets verkeerd gedaan heeft. Toen hij overkwam van het parket naar het vredegerecht, moest hij zich daar grondig inwerken. Het systeem bestond al”, zegt advocate Natalie Aernoudts.

Wanneer het proces opnieuw opgestart wordt, is nog niet bekend.